Báo Washington Post của Mỹ phỏng vấn một sĩ quan quân đội Ukraine và viên chỉ huy này đã tiết lộ thực trạng binh sĩ Ukraine trên chiến trường khắc nghiệt trong cuộc xung đột vũ trang với Nga một năm qua.
Theo lời kể của sĩ quan này (được tờ Washington Post đăng tải hôm 13/3/2023), binh sĩ Ukraine hiện đang hứng chịu nhiều thương vong, cạn kiệt đạn, trải qua nhiều căng thẳng tâm lý và trước đó chỉ được huấn luyện vội vã.
Viên sĩ quan nói thẳng
Kupol – tiểu đoàn trưởng thuộc Lữ đoàn đổ bộ đường không 46 của Ukraine, công khai để cho người khác chụp ảnh mình. Ông tuyên bố mình có thể đối mặt với áp lực nhằm vào cá nhân vì đã đưa ra sự đánh giá thẳng thắn. Kupol kể về tình trạng các lính nghĩa vụ Ukraine mới tuyển ra trận mà chưa hề quăng lựu đạn và nhiều người trong số họ sẵn sàng bỏ vị trí khi gặp phải hỏa lực dữ dội của đối phương. Vị chỉ huy cho biết, những người lính này thiếu tự tin trong sử dụng súng đạn.
Thị trấn này sau đó bị lực lượng Nga chiếm giữ. Kupol nhớ lại khi ấy hàng trăm binh lính Ukraine trong các đơn vị chiến đấu cạnh tiểu đoàn của ông đã bỏ vị trí, ngay cả khi các chiến binh của công ty quân sự tư nhân Wagner (Nga) mới xông tới.
Sau một năm chiến sự, trung tá Kupol cho biết, tiểu đoàn của ông đã trở nên không thể nhận ra được nữa. Trong số 500 quân nhân, khoảng 100 người đã tử trận, 400 người khác bị thương, khiến tiểu đoàn phải thay toàn bộ nhân sự. Kupol cho biết, ông là quân nhân chuyên nghiệp duy nhất còn trong tiểu đoàn. Ông chia sẻ những khó khăn trong chỉ huy một đơn vị gồm hoàn toàn các binh sĩ thiếu kinh nghiệm.
Kupol nói: “Tôi có 100 lính mới. Người ta không cho tôi thêm thời gian để giúp những người lính này chuẩn bị. Trên chỉ nói, ‘cứ đưa họ vào trận thôi’. Các cậu lính đó chỉ vứt bỏ mọi thứ rồi chạy. Thế đấy. Anh biết vì sao không? Là thế này. Cậu lính đó không chịu bắn súng. Tôi hỏi vì sao lại thế. Cậu ấy trả lời “tôi sợ tiếng súng nổ”. Ngoài ra, cậu ấy còn chưa bao giờ ném lựu đạn cả…Chúng tôi cần các giáo viên NATO trong các trung tâm huấn luyện của chúng tôi, và các giáo viên của chúng tôi cần được gửi thẳng ra chiến hào vì lính của chúng tôi ở đây không làm được việc”.
Ngoài ra, Kupol còn kể về tình trạng thiếu đạn dược, bao gồm đạn cối và đạn cho súng pháo lựu MK19.
Ukraine cũng đối diện tình trạng thiếu trầm trọng đạn pháo. Mỹ và đồng minh đang phải dốc sức xử lý vấn đề này. Nội dung tăng kho đạn của Ukraine choán chiếm hầu hết các cuộc họp chiến sự hàng ngày tại Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng. Washington đã nỗ lực cao độ nhưng tốc độ sử dụng đạn của Ukraine là rất lớn và trình trạng khan hiếm thường xuyên xảy ra.
Kupol trăn trở nói: “Chúng tôi ở tiền tuyến. Đối phương tiến đến gần và chúng tôi chẳng có gì để bắn lại cả”.
Kupol cho biết Kiev cần tập trung vào rèn luyện binh sĩ tốt hơn một cách có hệ thống.
Chuyện mắt thấy tai nghe của một người lính
Dmytro – một binh sĩ Ukraine chỉ nêu tên riêng và giấu phần họ vì lý do an ninh, kể nhiều câu chuyện tương tự. Theo đó, một số người lính thiếu kinh nghiệm hơn phục vụ cùng tại vị trí với anh này ở Lữ đoàn Thủy quân lục chiến 36 tại tỉnh Donetsk “sợ rời khỏi chiến hào”. Anh ta kể, có những lúc pháo kích rất dữ dội, khiến một binh sĩ nào đó phát hoảng và tâm lý đó lan nhanh ra những người lính khác.
Lần đầu tiên Dmytro thấy các đồng đội run sợ. Anh kể, mình đã cố gắng nói chuyện để giúp đồng đội quen hơn với các rủi ro. Nhưng đến lần sau, họ “lại chạy khỏi vị trí”.
Dmytro tâm sự: “Tôi không đổ lỗi cho họ. Họ rõ ràng bị bối rối quá mức”.
Thách thức lớn của Ukraine là tổn thất quá lớn. Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, tướng Valery Zaluzhny hồi tháng 8/2022 nói rằng gần 9.000 binh sĩ của ông đã tử trận. Hồi tháng 12/2022, Cố vấn của ông Zelensky, Mykhailo Podolyak, cho hay con số này lên tới 13.000. Nhưng các quan chức phương Tây đưa ra các ước tính cao hơn. Các quan chức Ukraine thường không tính con số binh sĩ bị thương đến mức không còn khả năng chiến đấu.
Một quan chức Đức giấu tên nói rằng Berlin ước tính con số thương vong của Ukraine cao đến mức 120.000 người. Vị quan chức này tiết lộ: “Họ không chia sẻ thông tin với chúng tôi bởi vì họ không tin tưởng chúng tôi”.
Trong khi đó, Tổng cục trưởng tình báo quốc phòng Ukraine, tướng Budanov, nói với tờ Washington Post vào tháng 2 rằng Nga có hơn 325.000 binh lính ở Ukraine, ngoài ra họ còn có thêm 150.000 tân binh mới được động viên sẽ mau chóng tham chiến ở Ukraine. Quân Ukraine bị đối phương áp đảo cả về quân số và đạn dược.
Rủi ro cho Ukraine trong các tháng tới vì thế sẽ đặc biệt cao. Các nước phương Tây viện trợ cho Ukraine hiện đang xem xét liệu các lực lượng Ukraine có giành được quyền chủ động trên chiến trường và giành lại thêm lãnh thổ từ tay Nga hay không.
T.P