BienDong.Net: Bình luận về việc Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) mời thầu thăm dò – khai thác tại 9 lô trên Biển Đông, Thượng nghị sỹ Mỹ Joe Liberman cho rằng đây là tuyên bố vô căn cứ và chưa hề có tiền lệ.
Ông khẳng định các lô dầu khí này nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam được luật pháp quốc tế thừa nhận.
Thượng nghị sỹ Liberman nói: “Đây là hành động khiêu khích, nhằm trả đũa việc Việt Nam khẳng định các quyền pháp lý của mình trong luật quốc nội vào tuần trước. Những lời lẽ khiêu khích như vậy phải chấm dứt.”
Thượng Nghị sĩ Liberman ( ảnh Internet )
Bài phát biểu của Thượng nghị sỹ Liberman được đưa ra tại cuộc hội thảo về Biển Đông do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Mỹ tổ chức tại Washington, trong hai ngày 27 và 28/6.
Ông Liberman cho rằng một điều thực sự quan trọng là ASEAN phải cố gắng để có được một bộ quy tắc ứng xử cho Biển Đông, nhằm làm giảm khả năng leo thang trong khu vực, cho phép giải quyết một cách hòa bình, có lợi cho tất cả các bên, theo luật quốc tế các tranh chấp trước khi nó có thể dẫn đến những hiểu lầm, luôn có khả năng khiến tình hình không chỉ dừng lại ở mức dùng lời lẽ mà trở thành bạo lực thực sự.
Về các tranh chấp trên Biển Đông, Thượng nghị sỹ Liberman cho rằng tất cả các bên cần thừa nhận rằng các bất đồng chỉ có thể giải quyết trên cơ sở luật quốc tế.
Ngược lại, ông nói, “việc cố giải quyết tranh chấp dựa trên các tuyên bố lịch sử theo kiểu đấu tay đôi là một công thức cho bất đồng triền miên, tiếp tục căng thẳng và rủi ro bạo lực.”
Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN bên lề hội thảo, ông Carl Thayer giáo sư Học viện Quốc phòng Australia, cho rằng Trung Quốc đã trả đũa việc Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Biển bằng cách mời thầu thăm dò, khai thác tại các lô, “tất cả đều nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.”
Ông cũng cho rằng đây là một hành động chính trị, nhiều hơn là một hành động có tính thương mại.
Giáo sư Carl Thayer ( ảnh Đỗ Thuý- VNA )
Cùng chung quan điểm, tiến sỹ Bonnie Glasser, chuyên gia về châu Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Mỹ, cảnh báo rằng bất cứ công ty dầu khí nước ngoài nào có ý định tham gia thầu với Trung Quốc tại các lô nằm trong vùng thềm lục địa của Việt Nam đều phải thấy mức độ rủi ro rất cao, và phải “suy nghĩ hai lần” trước khi quyết định.
Về Luật biển vừa được Quốc hội Việt Nam thông qua, giáo sư Thayer nhận định đây là một “bước đi rất tích cực” vì Việt Nam muốn và cần thiết phải khai thác biển của mình. Ông Thayer cho rằng đến năm 2025, một nửa tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam là từ biển. Vì vậy Việt Nam cần Luật biển để điều chỉnh và xác định rõ ràng nhiệm vụ của các cấp, các ngành.
Trong bài viết đăng trên The Diplomat ngày 27/6, phó giáo sư Khoa học Chính trị M. Taylor Fravel, thành viên của Chương trình nghiên cứu an ninh của Viện Công nghệ Massachusetts, cho rằng việc CNOOC thông báo mời thầu quốc tế thăm dò-khai thác tại 9 lô dầu khí ở Biển Đông phản ánh một trong những nỗ lực mạnh nhất của Trung Quốc nhằm khẳng định chủ quyền ở những vùng biển tranh chấp và thách thức trực tiếp tuyên bố chủ quyền của Việt Nam.
Theo phó giáo sư Fravel, lề phía Tây của một số lô chỉ cách bờ biển Việt Nam chưa đầy 80 hải lý và nằm trong Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) của Việt Nam. Tất cả các lô nói trên chồng lên ít nhất một phần các lô của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, trong đó có một lô mà các công ty dầu mỏ nước ngoài đang tiến hành hoạt động thăm dò.
Giới phân tích cho rằng Bắc Kinh đang thực hiện chiến lược cưỡng chiếm nguồn dầu khí tiềm tàng dưới Biển Đông, bất chấp tranh chấp chủ quyền đang tồn tại với nước khác.
Trả lời hãng tin Nga Interfax ngày 26/6, nhà phân tích Jonathan London thuộc Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á tại Đại học City University ở Hong Kong nhận định: “Rõ ràng, thông báo mời thầu 9 lô này là một hành động khiêu khích, mặc dù việc làm này chắc chắn đã được dự trù từ trước”.
BDN (nguồn: VNA và Đất Việt)