BienDong.Net: Theo tờ Nhân Dân nhật báo ngày 29.11, các luật mới có hiệu lực từ ngày 1.1.2013 sẽ cho phép cảnh sát biển tỉnh Hải Nam được lên boong và khám xét các tàu nước ngoài” xâm nhập bất hợp pháp các vùng biển của Trung Quốc”.
Phát biểu với báo New York Times ngày 1/12, Ngô Sĩ Tồn, Giám đốc Sở Ngoại vụ Hải Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nam Hải của Trung Quốc cho biết phạm vi áp dụng các luật này bao trùm toàn bộ các hòn đảo hay bãi đá nằm bên trong đường 9 đoạn và các vùng biển lân cận.
Trung Quốc sẽ khám xét tàu thuyền của các nước hoạt động trong phạm vi “đường chín đoạn” mà nước này tự vẽ ra ở Biển Đông (
Ông này cũng công khai thừa nhận rằng mục tiêu trước mắt của quyết định mới này là nhằm đối phó với các tàu đánh cá Việt Nam trong vùng biển xung quanh đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa, nơi vừa được Trung Quốc chọn để đặt trụ sở của cái gọi là “thành phố Tam Sa”.
Đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép và đặt tên là đảo Vĩnh Hưng.
Gần đây, Trung Quốc đã chọn đảo Phú Lâm làm trụ sở của cái gọi là “thành phố Tam Sa”, đơn vị hành chính được thành lập trái phép hồi tháng 7 để quản lý khu vực nằm trong đường 9 đoạn trên Biển Đông. Phú Lâm cũng là nơi Trung Quốc đặt đại bản doanh của đơn vị quân đội đồn trú trên Biển Đông.
Mập mờ với yêu sách “đường lưỡi bò” nhằm độc chiếm biển Đông, các chuyên gia quốc tế cho rằng nay Trung Quốc tiếp tục làm gia tăng căng thẳng trong khu vực với qui định bắt, khám tàu cũng lập lờ không kém.
Tiến sĩ Mark Valencia (Mỹ) nói với báo quốc nội Thanh Niên: “Tôi đã nghiên cứu lại rất kỹ các điều khoản trong UNCLOS, và rõ ràng là nó không cho phép việc thu giữ tàu bè nước ngoài trong vùng biển còn đang tranh chấp. Hãy chờ xem Trung Quốc có vin vào quy định mới để tiếp tục bắt bớ tàu cá tại Trường Sa hay không. Nếu đúng như vậy, rõ ràng đây sẽ là những động thái hết sức ngang ngược”.
Tàu ngư chính 310 của Trung Quốc từng xâm nhập trái phép vùng biển thuộc Trường Sa của Việt Nam ( Ảnh: Thời báo Hoàn Cầu )
Reuters hôm 29/11 trích lời giới chức Philippines nói hành động của Trung Quốc sẽ “vi phạm quyền hàng hải quốc tế”. Trung Tướng hải quân Philippines Juancho Sabban nói: “Thật là quá đáng. Trong khi chúng tôi đang tìm mọi biện pháp hòa bình thì họ lại làm thế.”
Tổng thống Philippines Benigno Aquino cho biết nếu việc này được xác nhận, Philippines sẽ chính thức phản đối. Cũng theo lời ông Aquino, Trung Quốc sẽ khó thực hiện quyết định kiểm soát tàu bè vì nó đi ngược lại Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển
Tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan nói với Reuters rằng kế hoạch của Bắc Kinh “là sự kiện bước ngoặt”. Ông nhấn mạnh: kế hoạch của Trung Quốc nhằm kiểm soát tàu qua lại khu vực tranh chấp trên Biển Đông có thể làm gia tăng căng thẳng.
Cách đây vài ngày, ông Surin đã khuyến cáo rằng nếu không giải quyết thỏa đáng tranh chấp, Biển Đông có nguy cơ trở thành một “Palestine của Châu A”.
Về phần mình, Mỹ cho biết sẽ chất vấn Trung Quốc về thông tin kiểm soát tàu bè ở Biển Đông. Trả lời báo chí, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, Victoria Nuland tuyên bố: Tất cả các bên liên quan nên tránh mọi loại động thái khiêu khích hay đơn phương mà có thể làm gia tăng căng thẳng hay làm suy giảm triển vọng về một giải pháp đàm phán. Chúng tôi sẽ đặt vài câu hỏi với Chính phủ Trung Quốc về việc này, một cách thẳng thắn để hiểu được rõ hơn về việc họ đang dự định điều gì”.
Thông báo của Trung Quốc được đưa ra trong thời điểm các nước trong khu vực đang phản ứng giận dữ trước việc hộ chiếu mới của Trung Quốc có in bản đồ hình lưỡi bò. Việt Nam và Philippines đã từ chối đóng dấu lên hộ chiếu mới của Trung Quốc, mà chỉ cấp thị thực trên một tờ rời cho khách Trung Quốc nhập cảnh.
Sông Hương (theo BBC,RFI và báo chí quốc nội)