BienDong.Net: Hôm 19.8.2013, phát biểu trong cuộc họp báo chung với bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tại Lầu Năm góc sau cuộc hội đàm kéo dài hơn ba giờ, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn tuyên bố quan hệ Mỹ – Trung đang đi theo chiều hướng tích cực, nhưng cũng khắng định Trung Quốc sẽ không nhân nhượng trong các yêu sách chủ quyền tại Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel và đồng nhiệm Trung Quốc Thường Vạn Toàn họp báo chung tại Lầu năm góc – Reuters
Dù không nói ra cụ thể, nhưng theo nhận xét của RFI, tuyên bố của người đứng đầu Bộ Quốc phòng Trung Quốc đặc biệt liên quan đến các đòi hỏi chủ quyền của Bắc Kinh trên gần như toàn bộ vùng Biển Đông và các tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên Biển Hoa Đông – được coi là yếu tố chủ chốt gây căng thẳng trong quan hệ giữa Trung Quốc với các nước láng giềng, đặc biệt là Việt Nam và Philippines, và Nhật Bản.
Đáp lại bộ trưởng Trung Quốc, bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel nhắc lại rằng, Hoa Kỳ có quan điểm trung lập trong các tranh chấp chủ quyền, nhưng Hoa Kỳ có lợi ích trong việc các đòi hỏi chủ quyền trên biển được giải quyết bằng con đường « hòa bình, không mang tính cưỡng chế ».
Cũng theo RFI, ông Thường Vạn Toàn đã không che giấu nỗi lo ngại của Bắc Kinh trước chiến lược « xoay trục » của Hoa Kỳ về Châu Á – Thái Bình Dương. « Chúng tôi mong rằng chiến lược tái cân bằng này sẽ được cân bằng sang cả các nước khác, bởi vì bản chất của sự tái cân bằng là sự cân bằng », bộ trưởng Trung Quốc bày tỏ.
Trong khi đó, báo chí Trung Quốc trích dẫn phát biểu của Bộ trưởng Trung Quốc liên quan đến sự hiện diện của Mỹ ngày một gia tăng trong khu vực với chiến lược đặt Châu Á làm trọng tâm.
“Ở một mức độ nào đó, những hoạt động quân sự tăng cường kiểu này làm cho tình hình trong khu vực thêm phức tạp. Chúng tôi hy vọng rằng chiến lược này không nhằm vào một quốc gia cụ thể trong khu vực” – Bộ trưởng Thường Vạn Toàn nói.
Về vấn đề gián điệp tin học, nguồn gốc của các căng thẳng thường xuyên giữa hai nước, hai bên đã quyết định thành lập một nhóm làm việc chung. Hồi tháng 6.2013, bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định là « quân đội và chính quyền Trung Quốc » có « trách nhiệm một phần » trong chuyện này. Về vấn đề này, ông Thường Vạn Toàn lưu ý Washington về thái độ đối xử không công bằng, hàm ý nhắc đến việc bản thân Trung Quốc cũng là nạn nhân của tin tặc Mỹ.
Cuộc hội đàm giữa hai bộ trưởng Quốc phòng Mỹ – Trung đã diễn ra hơn ba giờ, tức dài gấp hai lần so với dự kiến. Hai bên nhất trí gia tăng các cuộc tập trận chung và các hoạt động viếng thăm, đối thoại của các lãnh đạo quân đội hai phía.
Trong tuần này, hải quân hai nước sẽ có cuộc tập trận chung tìm kiếm cứu nạn trên biển gần quần đảo Hawaii.. Sang năm 2014, lần đầu tiên Trung Quốc sẽ tham gia cuộc tập trận hải quân đa quốc gia quy mô lớn, được biết đến với tên gọi ‘Vành đai Thái Bình Dương’ (RIMPAC) do Bộ chỉ huy Thái Bình Dương (PACOM) của Mỹ điều hành, được tổ chức hai năm một lần. Bộ trưởng Trung Quốc cũng hứa sẽ giúp Hoa Kỳ trong việc tìm kiếm các quân nhân Mỹ mất tích, liên quan đến số phận hàng nghìn binh sĩ Mỹ không trở về sau chiến tranh Triều Tiên cách đây hơn nửa thế kỷ.
Bộ trưởng Mỹ Chuck Hagel tuyên bố nhận lời mời đến thăm Trung Quốc năm tới và thông báo sẽ gặp lại đồng nhiệm Trung Quốc vào tuần tới tại Brunei, bên lề một hội nghị các bộ trưởng Quốc phòng ASEAN. Về phần mình, Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ là Tướng Raymond Odierno và Tham mưu trưởng Không quân Mỹ là Tướng Mark Welsh sẽ tới thăm Trung Quốc vào năm nay. Còn Đô đốc Wu Shengli, chỉ huy Hải quân Trung Quốc sẽ tới công du Mỹ.
Thời báo Bắc Kinh cho biết ông Hagel và ông Thường nói muốn xây dựng ‘một mối quan hệ trọng yếu, bền vững giữa hai quân đội’ để thúc đẩy mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh.
Cho dù thúc đẩy quan hệ với Bắc Kinh, giới quan sát cho rằng Mỹ không theo đuổi cùng mục tiêu với Trung Quốc. Hai bên vẫn ở trong tình trạng vừa hợp tác vừa canh chừng lẫn nhau. Còn nhớ trong bài phát biểu ngày 1.6 tại Đối thoại Quốc phòng Shangri – La lần thứ 12 được tổ chức tại Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel tuyên bố quân đội Mỹ sẽ triển khai thêm lực lượng không quân, bộ binh cùng các loại vũ khí công nghệ cao tại Châu Á – Thái Bình Dương bất chấp những hạn chế liên quan đến vấn đề ngân sách mà họ đang gặp phải.
Trong khi đó, Tướng Herbert Carlisle,Tư lệnh không quân Mỹ tại khu vực Thái Bình Dương mới đây không ngần ngại cảnh báo: Động thái quyết liệt của Trung Quốc nhằm khẳng định cái gọi là “chủ quyền” ở Biển Đông và Hoa Đông có nguy cơ là những sự “tính toán sai lầm”, nhưng đồng thời nó cũng giúp Washington củng cố, tăng cường quan hệ với các nước trong khu vực.
BDN (theo RFI và Reuters)