BienDong.Net: Khi các nghị sỹ Mỹ trong phiên điều trần của Quốc hội cho rằng nước Mỹ cần phải cứng rắn hơn đối với các hành động leo thang, đơn phương của Trung Quốc thì Viện trưởng Viện nghiên cứu Nam Hải (Biển Đông), Trung Quốc đe dọa nếu Mỹ – Nhật leo thang, sẽ có một ADIZ ở Biển Đông.
BDN xin giới thiệu bài phân tích trên báo quốc nội Đất Việt về cuộc điều trần này.
Mỹ nên thay đổi thái độ
Gần một tuần sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ lên án việc Trung Quốc áp đặt lệnh cấm đánh bắt cá ở Biển Đông, ngày 14/1, Quốc hội Mỹ tổ chức phiên điều trần về động thái nói trên đồng thời đánh giá việc Trung Quốc thiết lập Vùng Nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông (ADIZ) gần đây.
Tại đây, các nghị sỹ Mỹ đã gọi hành động của Trung Quốc là “sự gây hấn nguy hiểm” và “các động thái đe dọa, khiêu khích để xác nhận tuyên bố chủ quyền biển là không thể chấp nhận được”. Do vậy, Mỹ không được phép khoan nhượng các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc cũng như việc Bắc Kinh tiếp tục dựa vào các kiểu áp lực quân sự để thay đổi hiện trạng trong khu vực.
Phát biểu tại phiên điều trần, Hạ nghị sỹ Steve Charbot, Chủ tịch Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, cho rằng những hành động nói trên của Trung Quốc “là thách thức đối với sự hiện diện một cách hòa bình của Mỹ tại Đông Á và Đông Nam Á, và với tự do hàng hải thương mại toàn cầu”.
Một buổi điều trần của Quốc hội Mỹ
Hạ nghị sỹ Chabot cũng nhận định ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, “không có mối quan ngại nào lớn hơn những căng thẳng gia tăng xuất phát từ các quyết định đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng ở các vùng biển tranh chấp”.
Đừng để “chuyển trục” chỉ là nói suông
Đồng tổ chức phiên điều trần này còn có Tiểu ban Các lực lượng hải quân thuộc Ủy ban Quân lực Hạ viện. Hạ nghị sỹ Randy Forbes, Chủ tịch tiểu ban, tuyên bố “Mỹ phải cứng rắn” trước các động thái của Trung Quốc.
Hàng loạt nghị sỹ khác cũng lên tiếng bày tỏ quan ngại trước các diễn biến ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Hạ nghị sỹ Ami Bera coi đây là điều không thể chấp nhận, khuyến cáo trước việc Trung Quốc lập ADIZ, chính quyền Tổng thống Barack Obama cần phải có các phản ứng mạnh ngay từ đầu, tránh tái lập sự bị động, rơi vào thế khó ứng phó như khi Trung Quốc tuyên bố đường lưỡi bò trên Biển Đông trước đây.
Đến từ Học viện Nghiên cứu về hàng hải Trung Quốc thuộc đại học Hải quân Mỹ, giáo sư Peter Dutton cho rằng đã tới lúc Mỹ cần phải xác định một mối quan hệ mới với Trung Quốc, để nước này cùng can dự vào các vấn đề lớn toàn cầu, trở thành một cường quốc có trách nhiệm.
Giáo sư Dutton đồng thời nêu rõ Mỹ phải xây dựng và duy trì sức mạnh quân sự tại khu vực, đặc biệt là hải quân, tăng cường năng lực tự vệ cho các quốc gia có tranh chấp về chủ quyền biển đảo với Trung Quốc.
Trong khi đó, bà Bonnie Glaser, chuyên gia nghiên cứu về Trung Quốc của cơ quan nghiên cứu chiến lược quốc tế CSIS, cho rằng để ngăn chặn gia tăng các hành động khiêu khích, “Mỹ cần hiểu rằng các nước trong khu vực vừa muốn có mối quan hệ tốt với Trung Quốc và cả với Mỹ. Washington cũng cần mang lại những giá trị khích lệ để Bắc Kinh tuân thủ luật pháp và thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, khi những giải pháp đó không mang lại kết quả, Mỹ cần có các biện pháp buộc Trung Quốc phải thận trọng và nhận những hậu quả do họ gây ra”.
Tổng thống Obama phải chứng tỏ chính sách tái cân bằng ở Châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ “không chỉ là hô khẩu hiệu”
Về tính khả thi của các giải pháp mà Chính phủ Mỹ đang áp dụng hiện nay, bà Glaser đánh giá những phản ứng của Washington trong thời gian này còn là để chính các nước trong khu vực đánh giá tính thực tiễn của chính sách xoay trục về Châu Á của Tổng thống Obama.
Chia sẻ quan điểm này, Hạ nghị sỹ Matt Salmon kêu gọi chính quyền Tổng thống Obama phải chứng tỏ chính sách tái cân bằng ở Châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ “không chỉ là hô khẩu hiệu”
Mỹ – Nhật làm căng, Trung Quốc làm càn
Trong khi đó, cũng trong ngày 14/1, tờ Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc đăng tải một bài xã luận của vị Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nam Hải (Biển Đông), Ngô Sỹ Tồn.
Trong bài viết này, ông Tồn tiếp tục giọng điệu chụp mũ và phủ nhận trách nhiệm về mọi hành động mà Trung Quốc gây ra trong thời gian qua.
Lý do Ngô Sỹ Tồn đưa ra để biện minh cho động thái gây căng thẳng trong khu vực lại là Trung Quốc đâu phải nước đầu tiên thiết lập ADIZ, bản thân Nhật Bản đã lập ADIZ trong suốt hơn 40 năm qua. Tuy nhiên, vị Viện trưởng này quên mất một điều chưa quốc gia nào bắt máy bay nước ngoài phải “xin phép, báo cáo” như cách làm của Bắc Kinh.
Trò xin phép, báo cáo được lặp lại trên Biển Đông khi Trung Quốc ngang nhiên yêu cầu các quốc gia muốn tham gia giao thông hàng hải hoặc đánh bắt hải sản trên chính vùng biển chủ quyền của mình phải xin phép Trung Quốc.
Ngô Sỹ Tồn – Viện Nghiên cứu Nam Hải (Biển Đông)
Trong khi đó, Ngô Sỹ Tồn “mồm loa mép giải” khi cho rằng Trung Quốc chưa có ý định có một vùng cấm bay nào trên Biển Đông, cụ thể là “đường lưỡi bò” mà nước này vạch ra, liếm gần sạch chủ quyền biển của 4 quốc gia Đông Nam Á. Chưa có vùng cấm bay, nhưng cái vùng cấm đánh bắt thủy sản mà Trung Quốc nêu ra (có hiệu lực từ đầu tháng 1/2014) cũng có giá trị tương tự, chỉ có điều chuyển từ bầu trời xuống mặt biển.
Dù Ngô Sỹ Tồn khẳng định Trung Quốc chưa nghĩ tới ADIZ trên Biển Đông, nhưng tiếp tục chua thêm rằng nếu liên minh Mỹ – Nhật tiếp tục làm già, gây căng thẳng với Trung Quốc thì sẽ có một vùng nhận diện phòng không mới.
Nói như vị chuyên gia này, không khác gì việc nếu Biển Đông chịu chung số phận với Hoa Đông, thì đó là tại người Nhật, người Mỹ, không phải do Trung Quốc làm điều càn rỡ.
BDN