Mỹ bày tỏ lo ngại về kế hoạch tiếp tục xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc tại Biển Đông, và nói rằng việc này đi ngược với mục tiêu giảm căng thẳng trong khu vực.
“Thẳng thắn mà nói, chúng tôi lo ngại, và các nước khác cũng lo ngại”, Reuters dẫn lời Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel hôm qua nói. “Sự thật đơn giản là cả tuyên bố và hành vi đó đều không góp phần giảm bớt căng thẳng, và giảm căng thẳng là điều tất cả chúng ta muốn”.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel
Bình luận của Russel là phản ứng của Mỹ trước việc Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 16/6 thông báo sắp hoàn thành việc cải tạo đất ở Biển Đông, dường như là một nỗ lực để trấn an các nước láng giềng và có thể giảm căng thẳng với Mỹ trước Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ – Trung ở Washington vào tuần tới. Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng nói rằng sẽ bắt đầu xây dựng cơ sở hạ tầng trên các đảo nhân tạo để hỗ trợ các hoạt động như tìm kiếm cứu nạn hàng hải và nghiên cứu khoa học.
Russel cho biết Biển Đông sẽ được thảo luận vào tuần tới, trong cuộc họp song phương dẫn đầu bởi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì. Hai bên cũng sẽ bàn luận về nhiều vấn đề gai góc như an ninh mạng và nhân quyền ở Trung Quốc, nhưng sẽ tìm cách hợp tác nhiều hơn về biến đổi khí hậu.
Trung Quốc đẩy mạnh quá trình xây dựng phi pháp trên các bãi đá ở quần đảo Trường Sa, từ khoảng tháng 5 năm ngoái. Bất chấp sự phản đối quốc tế, Bắc Kinh vẫn ráo riết thực hiện dự án, thậm chí còn nêu khả năng sử dụng các cơ sở hạ tầng tại đây cho mục đích quân sự. Hình ảnh vệ tinh mới nhất được Google Maps ghi lại cho thấy một chiến hạm của quân đội Trung Quốc neo tại bãi đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.