Trung Quốc kêu gọi Philippines rút đơn kiện tại Tòa án Trọng tài Quốc tế của Liên Hiệp Quốc về yêu sách đường lưỡi bò 9 đoạn của Bắc Kinh tại Biển Đông, và quay lại với bàn đàm phán song phương.
Triệu Giám Hoa, Đại sứ Trung Quốc tại Philippines. Ảnh: Philstar
Tin tức từ RFI ngày 23/07/2015 cho hay, từ nhiều năm qua, Bắc Kinh luôn nhấn mạnh, việc tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông với các nước láng giềng cần phải được giải quyết thông qua thương lượng song phương.
Nhưng trong tháng này, yêu sách của Trung Quốc lần đầu tiên sẽ một định chế tư pháp quốc tế xem xét tỉ mỉ, khi Tòa án Trọng tài Liên Hiệp Quốc ở La Haye nghe điều trần theo đơn kiện của Philippines năm 2013. Bắc Kinh từ chối tham gia vụ kiện.
Khi báo chí hỏi liệu Philippines có rút đơn kiện ở La Haye hay không, ông Triệu Giám Hoa (Zhao Jianhua), Đại sứ Trung Quốc tại Manila nói: “Chắc chắn là tôi hy vọng như thế, phía Philippines sẽ ngồi lại với chúng tôi để thương lượng hòa bình. Cuộc đàm phán đòi hỏi sự kiên nhẫn, có thể mất thời gian nhưng đó là phương cách duy nhất. Một giải pháp hòa bình cần phải thông qua đối thoại song phương”.
Một đội ngũ chuyên gia tư pháp của Philippines trong đó có hai luật sư Mỹ, trong tháng này đã giải trình trước tòa việc đưa ra tư pháp quốc tế để giải quyết tranh chấp là đúng đắn, phù hợp với Công ước quốc tế về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc mà cả hai nước đều đã ký kết.
Philippines tìm cách thực thi quyền khai thác vùng đặc quyền kinh tế, theo quy định của Công ước là trong phạm vi 200 hải lý tính từ bờ biển.
Tháng 12/2014 Trung Quốc đã ra văn kiện nêu lý lẽ việc tranh chấp không nằm trong phạm vi của Công ước, vì liên quan đến chủ quyền chứ không phải quyền khai thác.
Bắc Kinh yêu sách chủ quyền trên hầu như toàn bộ Biển Đông, và ngày càng quyết đoán hơn với việc hối hả xây dựng các đảo nhân tạo trái phép ở Trường Sa, khiến các nước trong khu vực và Hoa Kỳ lên tiếng phản đối.
Báo chí Trung Quốc lý sự rằng nước này muốn triển khai các dự án năng lượng tái tạo trên biển, cũng hữu ích cho các nước láng giềng.
Việc xây dựng đảo nhân tạo không chỉ nhằm mục đích quân sự, nhưng còn để xúc tiến giao thông hàng hải.
Tờ Nhân dân Nhật báo trích dẫn Cục Hải sự nói rằng Trung Quốc cần cung cấp dịch vụ hàng hải chất lượng cao cho các quốc gia xung quanh Biển Đông, tiến hành bảo vệ môi trường trong đó có việc thành lập một ngân hàng gien sinh vật biển.
Tuy nhiên theo Manila, việc Trung Quốc bồi đắp đảo nhân tạo đã phá hủy khoảng 1,2 kilomet vuông rạn san hô, khiến các quốc gia ven biển bị thiệt hại khoảng 100 triệu USD mỗi năm.
Trước đây, Trung Quốc từng nhiều lần đề nghị Philippines giải quyết tranh chấp bằng đàm phán thay cho kiện lên tòa án quốc tế.
Trong một diễn biến khác, người Philippines tuần hành khắp thế giới phản đối Trung Quốc. Các cộng đồng người Philippines trên thế giới tham gia “Ngày phản đối toàn cầu” chống lại “hành động xâm lược, chiếm đóng và quân sự hóa” của Trung Quốc ở biển Đông trong ngày 24-7.
Tại Philippines, đám đông đã tập trung tuần hành bên ngoài lãnh sự quán Trung Quốc ở TP Makati để phản đối sự hung hăng của Bắc Kinh.