Một số chỉ huy cấp cao hải quân Mỹ bất đồng quan điểm với chính quyền Tổng thống Barack Obama về việc có nên cho tàu trực tiếp tiến vào khu vực có tranh chấp trên Biển Đông hay không.
Ngoại trưởng John Kerry (trái) trao đổi với Bộ trưởng Tài chính Jack Lew (phải) thảo luận trong giờ nghỉ một phiên họp ở Ủy ban Quân vụ Thượng viện hôm 29/7. Phía trên là Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain và Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Kirsten Gillibrand. Ảnh: Reuters.
Sự bất đồng xuất hiện do một số lãnh đạo quân đội Mỹ muốn chứng tỏ quyền tự do đi lại trên không và trên biển bằng hành động cụ thể. Trong khi đó, các quan chức chính phủ và ngoại giao lại có phần dè dặt hơn để xử lý tốt một giai đoạn khá nhạy cảm trong quan hệ Mỹ – Trung Quốc.
Lầu Năm Góc từng nhiều lần nêu tuyên bố có quyền căng buồm hoặc bay qua chuỗi đảo nhân tạo Trung Quốc đang xây và lắp đặt thiết bị quân sự. Giới chức quân sự cùng một số nghị sĩ muốn Mỹ phản đối mạnh mẽ bằng cách cho tàu chiến tiến vào phạm vi 12 hải lý tính từ các đảo nhân tạo, thể hiện Washington không công nhận tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh.
Theo đó, nếu không làm như trên thì mặc nhiên là Mỹ đang chấp nhận những động thái gây bất ổn của Trung Quốc được nhiều quốc gia trong khu vực như Việt Nam, Nhật Bản và Philippines xem là mối đe dọa nghiêm trọng.
“Chúng ta tiếp tục không cho phép hải quân hoạt động trong phạm vi 12 hải lý tính từ các đảo bị Trung Quốc cải tạo là một sai lầm nguy hiểm, sẽ góp phần công nhận tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với những đảo này”, trang Politico hôm 31/7 dẫn lời Thượng nghị sĩ John McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, nói.
Các nguồn tin từ quân đội và trong chính quyền Tổng thống Barack Obama đều thừa nhận có sự khác biệt nhưng không tổ chức thảo luận chính thức về điều này.
Bất đồng trong nội bộ Mỹ xuất hiện trong bối cảnh lãnh đạo các quốc gia Thái Bình Dương, trong đó có Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị, sẽ tới tham dự một diễn đàn an ninh khu vực trong tuần này ở Malaysia và trước chuyến thăm chính thức Washington của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 9.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với phần lớn diện tích Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển của nhiều nước láng giềng. Trung Quốc còn đẩy mạnh cải tạo 7 bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, biến chúng thành các đảo nhân tạo.
Bắc Kinh đã điều pháo, xây đường băng, bố trí radar và các thiết bị khác tại đây, Lầu Năm Góc cho biết. Tướng Hernando Oroberri, đứng đầu quân đội Philippines, tuần trước nói họ đang điều tra thông tin Trung Quốc cải tạo thêm ba bãi đá khác trên Biển Đông.