Luật hiện hành đã quy định rõ nơi để xe thuộc sở hữu chung của cư dân. Tuy nhiên, Nghị định 71, hướng dẫn thi hành Luật này lại chia diện tích này thành 2 loại diện tích để xe máy và ô tô. Chính quy định này đã dẫn đến nhiều trường hợp tranh chấp trong các chung cư về nơi để ô tô vì không rõ là thuộc sở hữu riêng hay chung.
Do đó, dự thảo Luật lần này quy định đối với chỗ để xe ô tô thì cư dân được quyền quyết định thuê hoặc mua. Người ở chung cư không thuê hoặc mua thì chỗ để xe ô tô thuộc quyền quản lý của chủ đầu tư. Đặc biệt, chủ đầu tư không được tính vào giá thuê, giá bán chi phí đầu tư xây dựng chỗ để xe đó. Ngoài ra, việc bố trí chỗ để xe phải bảo đảm nguyên tắc ưu tiên cho các chủ sở hữu nhà chung cư trước.
Dự thảo của Bộ Xây dựng nêu rõ: Trường hợp người dân nhà chung cư đã mua chỗ để xe ô tô của chủ đầu tư thì người dân có trách nhiệm quản lý. Nếu không có nhu cầu sử dụng thì họ chỉ được phép chuyển nhượng, cho thuê chỗ để xe này cho các cư dân khác sống trong cùng nhà chung cư. Trường hợp người dân không mua thì chỗ để xe thuộc quyền sở hữu và quản lý của chủ đầu tư.
Tuy nhiên, việc cho phép chủ đầu tư được phép bán lại chỗ để ô tô này nếu không quản lý tốt sẽ dẫn đến hiện tượng đầu cơ, gây khó khăn và ảnh hưởng đến quyền lợi của những người ở nhà chung cư.
Thực tế, việc mua bán chỗ đỗ xe ô tô đã xuất hiện tại một số chung cư tại Hà Nội khá lâu. Số tiền người dân phải trả cho việc mua chỗ đỗ xe này không hề nhỏ, dao động từ vài trăm triệu đồng đến gần 1 tỷ đồng.
Chị L., một cư dân sống tại chung cư điện lực Hei Tower, số 1 Ngụy Như Kon Tum, Thanh Xuân (Hà Nội) cho biết, từ hồi năm 2013, chủ đầu tư khu chung cư của chị đã rao bán các chỗ để xe với giá lên tới vài trăm triệu đồng. Để có được một chỗ để xe vị trí trung bình, gia đình chị L. cũng đã phải bỏ ra số tiền lên tới hơn 300 triệu đồng cho một diện tích chưa đến 10 m2.
“Nếu không chấp nhận mua đứt thì cũng không biết để xe ở đâu. Số tiền hơn 300 triệu đồng đối với người dân là số tiền không nhỏ, nhưng ai cũng phải “cắn răng” để bỏ ra mua vì nếu không cũng không biết phải gửi xe ở đâu”, chị L. nhăn nhó nói.
Tương tự như chị L., anh Sơn – một cư dân sống tại chung cư 93 Lò Đúc, Hai Bà Trưng, Hà Nội cũng cho biết, để có được một chỗ gửi xe, cư dân ở đây cũng phải mua đứt với giá từ 500 triệu đồng cho một chỗ để.
Mức giá “chát” nhất có lẽ phải nói tới là giá bán chỗ đỗ ô tô của chung cư Goden Westlake (Hoàng Hoa Thám – Hà Nội), các chỗ đỗ xe có giá từ vài trăm triệu đồng lên tới gần 1 tỷ đồng.
Một cư dân tại đây cho biết, để có thể sở hữu một chỗ đỗ xe trong vòng 38 năm, họ phải bỏ ra số tiền là gần 800 triệu đồng. Như vậy, tính ra mỗi tháng, chỗ đỗ xe tại đây có giá lên tới gần 5 triệu đồng (tính cả phần lãi suất được hưởng cho số tiền đã mua chỗ đỗ này).
Như vậy, một ô đất vỏn vẹn chưa đến 10m2, nhưng lại được bán với mức giá gần bằng cả một căn hộ bình dân và hơn cả giá trị của những chiếc xe giá rẻ.
“Chúng tôi không có sự lựa chọn nào khác, nếu không mua cũng không biết để xe ở đâu. Không lẽ hàng ngày bắt taxi ra bãi gửi xe ở nơi khác để lấy xe”, cư dân chung cư Goden Westlake cho hay.
Thực tế, mức giá bán chỗ đỗ xe này là khá cao so với mặt bằng chung. Hiện tại giá thuê chỗ đỗ xe tại một số khu vực ở Hà Nội đều dao động từ 600.000 đồng đến 2,5 triệu đồng. Khu vực Mỹ Đình, Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng… thường từ 1 – 1,5 triệu/tháng. Trong khi đó, khu vực trung tâm như: Đinh Tiên Hoàng, Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo, Trần Nhật Duật (quận Hoàn Kiếm)… mức giá càng cao trung bình từ 1,8 đến hơn 2 triệu đồng/tháng. Một số chung cư cao cấp có mức giá khoảng 2,5 triệu đồng/tháng.
Anh Nguyễn Văn Vĩnh – một nhà đầu tư bất động sản tại Hà Nội cho rằng, dự thảo nên đưa ra mức giá trần và giá sàn để chủ đầu tư căn cứ áp dụng. Mức giá này được đưa ra trên cơ sở nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng. Mức giá chỗ đỗ xe chỉ nên bằng 1/4 – 1/5 giá trị một mét vuông căn hộ.
“Nếu không quản lý chặt có khung giá cụ thể, mức giá bán sẽ được thả nổi và quyền lợi của người dân sẽ không được đảm bảo”, anh Vĩnh cho biết.
Ngoài ra, việc quy định sở hữu chung, riêng cũng cần phải được làm rõ để tránh những tranh chấp có thể xảy ra.