Nhiều thập kỷ qua Trung Quốc đã đổ hàng tỉ USD viện trợ tài chính, hỗ trợ ngoại giao và quân sự cho chính quyền Sudan để đổi lấy nguồn dầu mỏ dồi dào.
Bơm tiền, vũ khí đổi lấy dầu mỏ
Theo tờ International Business Times ngày 26/8, nhiều thập kỷ qua Trung Quốc đã đổ hàng tỉ USD viện trợ tài chính, hỗ trợ ngoại giao và quân sự cho chính quyền Sudan để đổi lấy nguồn dầu mỏ dồi dào từ quốc gia châu Phi này. Tuy nhiên chiến tranh tàn phá đã nhấn Sudan chì sâu hơn vào khủng hoảng tài chính, xã hội trong khi khả năng Bắc Kinh rót thêm tiền có thể sẽ sớm chấm dứt.
Những lo ngại về suy thoái kinh tế Trung Quốc đã gia tăng trong tuần này sau khi chỉ số Shanghai Composite giảm mạnh nhất trong 8 năm hôm Thứ Hai vừa qua. Sụt giảm của thị trường Trung Quốc ảnh hưởng trực tiếp đến quốc gia châu Phi này, đối với Sudan điều này đồng nghĩa với tiền và vũ khí từ Bắc Kinh ít hơn trước, có thể làm trầm trọng thêm an ninh lương thực, nền kinh tế mong manh và xã hội bất ổn.
Eric Reeves, một nhà nghiên cứu và chuyên gia phân tích tại trường Sudan Smith ở Massachusetts cho biết, nền kinh tế Sudan sẽ sụp đổ nếu không có sự chống lưng của Trung Quốc. Chế độ của Tổng thống Sudan, Omar al-Bashir từ lâu phải dựa vào vũ khí Trung Quốc với vô số súng phóng tên lửa, xe tăng, máy bay, tên lửa.
Vốn giàu tài nguyên năng lượng và khoáng sản, châu Phi là điểm đến đầu tư lớn nhất của Trung Quốc. Thủ tướng nước này Lý Khắc Cường năm ngoái công bố rằng Trung Quốc dự kiến sẽ đạt 400 tỉ USD tổng kim ngạch thương mại với châu lục đen và gia tăng đầu tư trực tiếp vào châu Phi lên 100 tỉ USD vào năm 2020. Sudan xếp thứ 3 trong danh sách đối tác của Bắc Kinh ở châu Phi.
Sudan đã mất 1/3 trữ lượng dầu mỏ khi Nam Sudan tuyên bố ly khai năm 2011 sau 2 thập kỷ nội chiến. Hầu hết dầu của Sudan nằm dọc theo biên giới bất ổn với Nam Sudan, mặc dù đầu tư của Trung Quốc đã “giúp” phát triển ngành công nghiệp dầu mỏ của quốc gia này.
 |
| Một người dân Sudan phải uống nước từ vũng lầy trên đường. Ảnh: IBTIMES. |
Trung Quốc kiếm tiền từ chiến tranh khủng khiếp ở Nam Sudan như thế nào?
South China Morning Post ngày 26/8 đưa tin, một báo cáo điều tra của các chuyên gia Liên Hợp Quốc gần đây cho biết, một doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc đã bán được hơn 20 triệu USD vũ khí cho chính phủ Nam Sundan năm ngoái, chỉ vài tháng trước khi nổ ra những cuộc xung đột chết người.
Doanh số bán vũ khí của Trung Quốc tăng cao giữa lúc xung đột ngày càng tàn bạo, lính Nam Sudan cưỡng hiếp trẻ em, đốt cháy nhà dân thường và săn đuổi họ trong nhiều ngày trong các đầm lầy.
Báo cáo công bố hôm Thứ Ba cho hay, Tập đoàn Công nghiệp Miền Bắc Trung Quốc viết tắt là Norinco đã bán cho chính phủ Nam Sudan 100 súng phóng tên lửa chống tăng, 1200 tên lửa, 2400 lựu đạn, gần 10 ngàn khẩu súng trường tự động và 24 triệu viên đạn các loại. Bằng cách nào đó quân đội Nam Sudan cũng đã thu được 4 máy bay trực thăng vũ trang tấn công kể từ khi bắt đầu xung đột mà trước đó không có.
Nội chiến tại Nam Sudan bắt đầu từ tháng 12/2013 khi chia rẽ leo thang trong lực lượng an ninh trở thành cuộc nổi dậy bạo lực. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đang xem xét một nghị quyết do Mỹ soạn thảo áp đặt lệnh cấm vận vũ khí đối với Nam Sudan nếu chính phủ nước này không chịu ký thỏa thuận hòa bình.
Các chuyên gia Liên Hợp Quốc cho biết, dân thường Nam Sudan đã trở thành mục tiêu của cả quân đội chính phủ lẫn phe nổi dậy, mức độ tàn bạo của bạo lực là chưa từng thấy. Quân chính phủ đã thực hiện cái gọi là “chính sách tiêu thổ” san bằng, xóa sổ các ngôi làng đôi khi có người dân vẫn còn sống trong những ngôi nhà của họ, hãm hiếp phụ nữ, bắt cóc trẻ em.
Hàng ngàn người đã bị giết chết, hơn 1,6 triệu người đã phải dời bỏ nhà cửa. Nợ công của Nam Sudan giàu dầu mỏ đã tăng từ 0 đồng khi tuyên bố độc lập năm 2011 lên 4,2 tỉ USD tính đến tháng 6 năm nay.