Chính phủ Philippines vừa lên tiếng ủng hộ Mỹ “ra mặt” thách thức Trung Quốc tại Biển Đông qua việc tuần tra trong vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã xây dựng phi pháp ở Biển Đông.
Đô đốc Harry B. Harris Jr., Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ bên bức ảnh vệ tinh chụp công trình Trung Quốc đang xây dựng phi pháp trên bãi Đá Chữ thập, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam
Bộ Ngoại giao Philippines hôm nay (13/10) cho hay, kế hoạch tuần tra trong vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã xây dựng phi pháp ở Biển Đông của Hải quân Mỹ là “phù hợp với luật pháp quốc tế và đảm bảo an ninh trật tự ở khu vực”.
Bộ Ngoại giao Phlippines cũng cảnh báo, nếu “việc thách thức tuyên bố chủ quyền sai trái của Trung Quốc thất bại, trật tự ở khu vực sẽ bị đe dọa và khiến Trung Quốc đi đến kết luận sai lầm rằng, tuyên bố của mình được các nước khác chấp thuận như một điều tất yếu”.
Là một nước có yêu sách chủ quyền ở quần đảo Trường Sa, việc Philippines ủng hộ Mỹ tuần tra vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng phi pháp ở Trường Sa được coi là một động thái “bật đèn xanh” và tín hiệu thuận lợi cho kế hoạch của Mỹ.
Đối với Manila, động thái cứng rắn này của Washington cũng là sự “ra mặt” rất có ý nghĩa đối với họ, trong bối cảnh một số chính trị gia Philippines phàn nàn về sự hỗ trợ của đồng minh Mỹ đối với tuyên bố chủ quyền của nước này ở Biển Đông, khi mà Trung Quốc đang tích cực sử dụng lực lượng hải quân lớn hơn với túi tiền đầu tư rủng rỉnh hơn để chiếm đóng và kiểm soát các thực thể, vùng khác nhau trên Biển Đông.
Trước đó, hôm 7/10, trang mạng Navy Times dẫn nguồn tin từ một số quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc cho hay, Hải quân Mỹ đang chuẩn bị điều một tàu đi vào trong vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã xây dựng phi pháp ở Biển Đông. Hành động này có thể diễn ra trong vài ngày tới và chỉ còn phê chuẩn chính thức của chính quyền Tổng thống Barack Obama.
Nếu việc này được chính quyền Tổng thống Obama chấp thuận thì đây sẽ lần đầu tiên kể từ năm 2012, Hải quân Mỹ trực tiếp thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông.
Phía Trung Quốc đã tỏ ý “quan ngại sâu sắc” trước thông tin về kế hoạch nói trên. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết: “Chúng tôi hi vọng Mỹ có thể nhìn nhận tình hình hiện tại ở Biển Đông một cách khách quan và công bằng, đồng thời đóng một vai trò xây dựng cùng với Trung Quốc trong việc giữ gìn hòa bình và ổn định ở Biển Đông”.
Tuy nhiên, kế hoạch tuần tra ở Biển Đông của Mỹ vẫn có dấu hiệu tiếp tục được xúc tiến. Tờ New York Times ngày 12/10 dẫn nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay, Bộ Trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ có một cuộc họp cùng với những người đồng cấp Australia của họ tại Boston vào tuần tới (từ 19-20/10) để thảo luận kế hoạch chuẩn bị cho tuần tra chung tại Biển Đông.
Dự kiến, các cuộc tuần tra sẽ diễn ra trong khu vực 12 hải lý của ít nhất một trong số các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đã bồi đắp từ các bãi đá ngầm tại Trường Sa. Đô đốc Harry B. Harris Jr., Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ cũng sẽ tham gia cuộc họp này.
Điều này được cho là nhằm thách thức các nỗ lực thực hiện các tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên vùng biển có các tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới này.