Trung Quốc tuyên bố không có ý định thay đổi hiện trạng các tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông bằng các ngọn hải đăng mà họ xây ở đây.
Cũng trong tuyên bố ngày 20/10, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cố tình tiếp tục lặp lại các ý tưởng sai trái cho rằng Bắc Kinh vốn đã có “chủ quyền không tranh cãi” ở vùng biển này.
Bộ Giao thông Trung Quốc hôm 9/10 tổ chức trái phép buổi lễ hoàn tất xây dựng ngọn hải đăng Huayang và Chigua trên đá Châu Viên và đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Bắc Kinh thông báo hai hải đăng sẽ hỗ trợ an ninh đi lại trong khu vực nhưng giới chuyên gia và ngoại giao gọi đây là động thái thâm sâu để củng cố cho tuyên bố chủ quyền phi lý của họ trên Biển Đông.
Bộ Ngoại giao Philippines ngày 19/10 khẳng định các ngọn hải đăng “rõ ràng là nhằm thay đổi hiện trạng thực tế” và rằng Manila sẽ không chấp nhận “các hành động đơn phương như một việc đã rồi”.
Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh, như thường lệ, lại lớn tiếng phản đối bình luận của “một số người” về việc Trung Quốc có ý đồ củng cố thế kiểm soát của họ đối với các đảo mà họ chiếm trái phép.
Ông khẳng định Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý và chứng cứ lịch sử về chủ quyền không tranh cãi của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Mọi việc làm của các bên khác trên quần đảo Trường Sa mà không có sự đồng ý của Việt Nam đều bất hợp pháp và vô giá trị.
Ở một diễn biến có liên quan, ngày 21/10, China News dẫn nguồn giới chức của cái gọi là “thành phố Tam Sa” cho biết công trình xây ngọn hải đăng trên đảo Duy Mộng và đá Hải Sâm đã hoàn thành. Chúng nằm trên nhóm đảo Lưỡi Liềm của quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Hai ngọn hải đăng do Trung tâm Bảo hộ Hàng hải Hải Nam xây dựng. Trung Quốc bao biện rằng công trình nhằm mục đích “chỉ thị hàng hải hoặc cảnh báo những khu vực nguy hiểm cho các tàu cá đi lại trong khu vực”.
Theo China News, trước đó, các nhân viên kỹ thuật đã tiến hành đo đạc, nghiên cứu sức gió, điều kiện đổ bộ và quyết định chọn hai đảo, đá này để xây dựng ngọn hải đăng.
Các chuyên gia cho biết việc Trung Quốc xây hải đăng là một âm mưu của nước này nhằm tạo hình ảnh pháp lý lâu dài về sự chiếm giữ hiệu quả (dù bất hợp pháp) của Trung Quốc đối với các đảo này.
Tại Diễn đàn Hương Sơn vừa qua, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, Phạm Trường Long cam kết nước này “sẽ không bao giờ tùy tiện dùng vũ lực, ngay cả trong những vấn đề liên quan đến chủ quyền”. Tuy nhiên, tờ Want China Times hôm 20/10 đưa tin tướng Trung Quốc La Viện cảnh báo nước này có thể sử dụng “biện pháp cứng rắn” để bảo vệ chủ quyền trong tranh chấp ở Biển Đông, nếu lằn ranh cuối cùng về quyền lợi quốc gia của họ bị xâm phạm.