Sau khi nghe các báo cáo liên quan đến dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II của công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO), Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xem xét rõ trách nhiệm các bên liên quan, chủ động tính toán các phương án để đảm bảo có lợi nhất cho công ty CP Gang thép Thái Nguyên trong thực hiện dự án.
Ngày 26/10/2015, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì cuộc họp về “Dự án Mở rộng sản xuất giai đoạn II của công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên”.
Tiếp tục triển khai dự án
Sau khi nghe báo cáo tổng hợp của Văn phòng Chính phủ, báo cáo của Bộ Công Thương, ý kiến của các cơ quan, ý kiến của các Phó Thủ tướng, Thủ tướng Chính phủ đã kết luận như sau:
Công ty CP Gang thép Thái Nguyên là cái nôi của ngành thép. Sau khi dự án mở rộng giai đoạn I hoàn thành và sản xuất có hiệu quả, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép đầu tư dự án mở rộng giai đoạn II Dự án Gang thép Thái Nguyên. Tuy nhiên, đến nay Dự án triển khai chậm, có nhiều vướng mắc. Trong đó có những nguyên nhân chủ quan về năng lực quản lý dự án. Việc cần làm hiện nay là phải tập trung đàm phán dứt điểm với Tập đoàn Xây lắp Luyện kim Trung Quốc (MCC) để giải quyết triệt để các vướng mắc, xác định tổng mức đầu tư dự án, tính toán lại hiệu quả dự án, từ đó xem xét có tiếp tục triển khai thực hiện dự án không.
Thủ tướng giao Bộ Công Thương chỉ đạo Tổng công ty Thép Việt Nam, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tập trung đàm phán với đối tác Trung Quốc, xem xét rõ trách nhiệm các bên liên quan, chủ động tính toán các phương án để đảm bảo có lợi nhất cho công ty CP Gang thép Thái Nguyên trong thực hiện dự án này và đảm bảo dự án có hiệu quả. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương chỉ đạo Tổng công ty Thép Việt Nam, công ty CP Gang thép Thái Nguyên xác định điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án, làm cơ sở cho dự án được tiếp tục triển khai có hiệu quả.
Về một số kiến nghị: Đồng ý về nguyên tắc không đầu tư hạng mục Cốc để dung vốn cho các hạng mục khác của dự án. Bộ Công thương chỉ đạo cụ thể vấn đề này trong quá trình xác định tổng mức đầu tư dự án, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Về miễn thuế nhập khẩu đối với thiết bị và vật tư phải nhập khẩu từ nước ngoài để phục vụ thi công dự án: Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Bộ Công Thương chỉ đạo Tổng công ty Thép Việt Nam khẩn trương tìm kiếm, lựa chọn đối tác là cổ đông chiến lược để giảm tỉ lệ vốn nhà nước tại Tổng công ty theo Quyết định số 37/2014/QĐ-TTg, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét và quyết định.
Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng: Phát triển Việt Nam, Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam xem xét, có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian dự án dừng triển khai; đồng thời xem xét, nghiên cứu cơ cấu lại thời gian cho vay, thời gian trả nợ, lãi suất vay của TISCO để dự án tiếp tục được triển khai.
Đã lo đủ vốn?
Trong khi đó, theo báo cáo của Công ty CP Gang thép Thái Nguyên, Dự án mở rộng giai đoạn I khởi công xây dựng năm 2001, hoàn thành đưa vào sản xuất năm 2002. Dự án hoàn thành đã tạo ra năng lực sản xuất thép từ nguồn nguyên liệu trong nước của TISCO đạt 250.000 tấn/năm. Tạo công ăn việc làm ổn định cho hơn 6.000 người lao động với mức thu nhập bình quân ~4,5 triệu đồng/người/tháng. Hàng năm nộp ngân sách nhà nước trên 500 tỷ đồng.
Công ty Gang thép Thái Nguyên từ chỗ đứng bên bờ vực thẳm có nguy cơ bị phá sản, sau khi được đầu tư cải tạo kỹ thuật giai đoạn 1 đã phục hồi được sản xuất, chuyển lỗ thành lãi, sản xuất ngày càng phát triển, đời sống người lao động càng ngày càng được cải thiện, góp phần ổn định tình hình chính trị xã hội khu vực Thái Nguyên và tại địa bàn các tỉnh lân cận nơi đặt các Chi nhánh của Công ty.
Hiện nay thương hiệu Thép TISCO đã trở thành rất quen thuộc và có uy tín hàng đầu ở Việt Nam. Một số nhà đầu tư nước ngoài như: Lào, Miến Điện, Singapo, Úc, Nhật bản, Canada…
Năm 2005,Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư Dự án mở rộng sản giai đoạn II tại văn bản số 342/TTg-CN ngày 01/4/2005. Dự án đã được Hội đồng quản trị Tổng công ty Thép Việt Nam phê duyệt tại Quyết định số 684/QĐ-ĐT.
Dự án bao gồm 2 gói thầu chính: Gói thầu Mỏ sắt Tiến Bộ và gói thầu EPC số 01# Dây chuyền công nghệ luyện kim khu vực Lưu Xá.
Ngày 15/5/2007 HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam ký Quyết định số 129/QĐ-HĐQT về việc phê duyệt Nhà thầu China Metallurgical Group Corporation (MCC) trúng thầu Gói thầu EPC số 01#
Dự án đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn II khởi công từ 9/2007. Tổng mức đầu tư của Dự án được phê duyệt năm 2005 là 3.843 tỷ đồng. Trong quá trình thực hiện Dự án, do nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ thi công, đồng thời phải chịu ảnh hưởng của suy thoái kinh tế thế giới và trong nước, đã làm tăng TMĐT của Dự án. Từ năm 2011 Chủ đầu tư đã tiến hành rà soát tính toán lại TMĐT theo các Nghị định, Thông tư hướng dẫn của Nhà nước, năm 2012 trình Tổng Công ty Thép Việt Nam, Bộ Công Thương và các Ban Bộ ngành liên quan thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh TMĐT.
Do Chủ đầu tư TISCO chưa thu xếp được đủ vốn cho Dự án nên từ cuối 2012 các nhà thầu thi công đã rút hết công nhân và máy móc thi công ra khỏi công trường. Toàn bộ các hạng mục của Gói thầu EPC số 01# đều bị tạm ngừng thi công.
Song, được sự giúp đỡ của Chính phủ và các Bộ ban ngành, cuối tháng 8/2014 Chính phủ họp phiên thường kỳ và ra Nghị quyết số 64/NQ-CP ngày 4/9/2014, trong đó có nội dung về giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc về tín dụng đầu tư của Nhà nước đối với Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2-GTTN; Văn bản số 1719/TTg-KTTH ngày 10/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc SCIC tham gia góp vốn 1000 tỷ đồng cho TISCO để tháo gỡ khó khăn về vốn cho Dự án , các Ngân hàng cam kết tiếp tục cho vay bổ sung vốn; Chỉ đạo của Bộ Công Thương, Tổng công ty Thép Việt Nam về chuẩn bị các điều kiện để tái khởi động lại Dự án trong thời gian sớm nhất có thể vv…
Theo phương án 2 được Chính phủ đồng ý, thời gian tái khởi động Dự án là tháng 9/2014 với điều kiện phải bố trí đủ vốn và ký được Phụ lục 9 với MCC. Đến thời điểm hiện tại, cơ bản vốn của Dự án đã bố trí đầy đủ.