Từ bao đời nay, vùng biển, quần đảo Hoàng Sa là phần lãnh hải, lãnh thổ không thể tách rời của người Việt Nam. Dù Trung Quốc đã dùng vũ lực cưỡng chiếm trái phép Hoàng Sa vào ngày 19.1.1974, nhưng tiếng gọi Hoàng Sa từ muôn đời vẫn mãi quen thuộc.
Chỉ còn vài ngày nữa thì lễ đặt viên đá xây dựng Khu tưởng niệm Nghĩa sĩ Hoàng Sa sẽ diễn ra tại Lý Sơn, Quảng Ngãi. Lần đầu tiên một khu tưởng niệm những nghĩa sĩ vì Hoàng Sa sẽ chính thức được xây dựng để tưởng nhất tất cả những người Việt đã ngã xuống vì lãnh thổ và chủ quyền dân tộc.
30 năm thức – ngủ với Hoàng Sa
Bây giờ tuổi đã cao, sức yếu không thể cùng bạn chài lênh đênh trên tàu gần cả tháng trời bám khơi xa nhưng quần đảo Hoàng Sa vẫn luôn thức ngủ trong tâm thức lão ngư Dương Chính (70 tuổi, xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn).
Hơn 20 năm vẫy vùng, ngang dọc khắp ngư trường Hoàng Sa, ông Chính đã để lại nhiều kinh nghiệm quí báu cho những ngư dân trẻ đất đảo làm hành trang trong mỗi chuyến khơi xa. Đối với họ, lão ngư Dương Chính không chỉ là bậc thầy mà còn một trong những ngư dân hết sức can trường, tiên phong cho tàu rẽ sóng vượt muôn trùng khơi tiến ra Hoàng Sa, mở đầu cho thời kỳ khai thác dài ngày trên biển vào những năm cuối thập niên 80 của thế kỷ trước.
“Lý Sơn, quê hương của đội hùng binh Hoàng Sa, nơi mà mấy trăm năm trước các binh phu ra Hoàng Sa chỉ bằng những chiếc thuyền nan mỏng manh để cắm mốc, bảo vệ vùng lãnh hải thiêng liêng của Tổ quốc. Nhiều binh phu đã vĩnh viễn nằm lại biển khơi. Đây là mảnh đất mà cha ông để lại nên thế hệ sau phải có trách nhiệm giữ gìn”, ông Chính bộc bạch.
Lão ngư Nguyễn Đảng là một ví dụ. Sinh ra trên quê hương của đội hùng binh Hoàng Sa, từ thuở ấu thơ được nghe cha kể về những binh phu đất đảo mấy trăm năm trước “cưỡi sóng đạp phong ba” vượt trùng dương tiến ra Hoàng Sa mở mang bờ cõi, khiến ông Đảng càng khâm phục sự hy sinh cao cả của các bậc tiền nhân.
Từ đó, tình yêu biển ngày tháng lớn dần trong trái tim ông, bám chặt vào cuộc đời ông không thể nào dứt ra được. Suốt bao nhiêu năm gắn bó mưu sinh ở vùng biển Hoàng Sa, ông Đảng đã không ít lần gặp nạn vì bão tố, vì nước ngoài bắt giữ, thậm chí có lần đã suýt chết, nhưng tình yêu biển vẫn “nóng” hừng hực trong người. Ý nghĩ giã từ đi biển chưa bao giờ xuất hiện trong đầu ông, cho dù tóc bạc trắng như cước, sức lực ngày càng yếu.
Cách đây hơn 5 năm, trong chuyến biển khai thác rau chân vịt ở Hoàng Sa, ông Đảng cùng 5 bạn chài đi trên tàu QNg 66192 TS đã vĩnh viễn nằm lại Hoàng Sa. Cả đời bám biển, cuối cùng thân xác lão ngư Nguyễn Đảng đã hòa vào lòng biển cả mênh mông của Tổ quốc.
Không chỉ đối diện với thiên tai, trong những năm qua, ngư dân Lý Sơn nói riêng và ngư dân Quảng Ngãi nói chung còn thường xuyên bị Trung Quốc tấn công khi hành nghề hợp pháp trên ngư trường truyền thống Hoàng Sa. Đã không ít gia đình ngư dân ở Quảng Ngãi trắng tay, nợ nần vì bị phía Trung Quốc bắt giữ, cướp tài sản, thậm chí nhiều ngư dân còn bị lực lượng chức năng Trung Quốc bắt trọng thương.
Dù sự việc trôi qua nhiều năm nhưng đến bây giờ nhắc lại chuyện bị Trung Quốc tấn công khi đang hành nghề ở Hoàng Sa vào tháng cuối tháng 6.2007, các ngư dân Tu Thanh Sơn (37 tuổi), Huỳnh Văn Hưng (32 tuổi), Huỳnh Văn Phương ( 34 tuổi, đều ở làng chài Phước Thiện, xã Bình Hải, huyện Bình Sơn) vẫn còn rùng mình.
“Thời điểm đó, khi anh em bạn chài chúng tôi đang hành nghề thì bị tàu Trung Quốc ruợt đuổi, bắn xối xả vào tàu cá làm 3 anh em chúng tôi bị trọng thương. Giờ nghĩ lại còn thấy ớn lạnh”, ngư dân Sơn nói.
Trong số 3 ngư dân bị Trung Quốc tấn công, ngư dân Sơn bị bắn vào đùi chân phải nên đành ngồi nhà hơn một năm trời để chữa trị, dưỡng thương, còn ngư dân Hưng cánh tay phải bị bắn nát, xương gãy làm đôi.
“Dẫu máu đã đổ ở Hoàng Sa nhưng anh em ngư dân chúng tôi vẫn không hề nao núng, việc đưa tàu cá rẽ sóng tiến ra ngư trường truyền thống Hoàng Sa là mệnh lệnh từ trái tim trong mỗi ngư dân”, anh Sơn quả quyết.
Hoàng Sa, Trường Sa là máu thịt của Tổ quốc Việt Nam. Đó là chân lý bất di bất dịch trong trái tim của con dân đất Việt từ bao đời nay. Lòng quả cảm, sự hy sinh của những hùng binh Hoàng Sa năm xưa khi vâng mệnh triều đình giông buồm đi mở cõi nơi Hoàng Sa, Trường Sa là sức mạnh truyền thống đã hun đúc cho thế hệ ngư dân hôm nay vẫn hiên ngang giữa biển khơi mưu sinh, không hề run sợ và khuất phục trước thiên tai và nhân tai.