Bắc Kinh cáo buộc Washington đang tìm cách thống trị trên biển dưới tên gọi tự do hàng hải, sau khi khu trục hạm Mỹ tiến vào vùng 12 hải lý quanh đảo Tri Tôn.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng. Ảnh: Bộ Ngoại giao Trung Quốc
“Thực tế, cái gọi là kế hoạch và hành động vì tự do hàng hải mà Mỹ duy trì trong nhiều năm không phù hợp với luật pháp được quốc tế công nhận”, Reuters dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng tuyên bố trong cuộc họp báo ngày 1/2.
Theo ông này, việc Mỹ điều tàu vào vùng 12 hải lý quanh đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam “đã phớt lờ” quyền hàng hải, an ninh và chủ quyền của nhiều quốc gia ven biển, “gây tổn hại nghiêm trọng tới hòa bình và ổn định khu vực”.
“Bản chất của nó là đẩy mạnh quyền bá chủ trên biển của Mỹ dưới tên gọi tự do hàng hải, điều mà đa số các nước trong cộng đồng quốc tế phản đối, đặc biệt là các nước đang phát triển”, ông Lục lý lẽ.
Phát ngôn viên Trung Quốc nói rằng, những hành động của Mỹ là “nguy hiểm và vô trách nhiệm” và việc Washington “chơi lá bài tự do hàng hải cũng như tạo căng thẳng” là một trong những lý do dẫn tới hoạt động quân sự hóa ở Biển Đông.
Ngày 30/1, Mỹ điều tàu khu trục USS Curtis Wilbur (DDG 54) áp sát đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Jeff Davies, phát ngôn viên Lầu Năm Góc, khẳng định, không có tàu chiến của quân đội Trung Quốc trong khu vực khi tàu khu trục của Hải quân Mỹ tiến hành tuần tra. Mục tiêu của chuyến tuần tra là “thách thức các nỗ lực hạn chế tự do hàng hải trong khu vực”.
Đây là lần đầu tiên Hải quân Mỹ thách thức tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Sau sự việc, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân, ngang ngược nói rằng một đơn vị đồn trú của quân đội nước này ở Biển Đông đã phát cảnh báo và xua đuổi chiến hạm của Hải quân Mỹ khi nó tiến vào vùng 12 hải lý quanh đảo Tri Tôn.
Trong bài xã luận đăng tải ngày 1/2, tờ Hoàn cầu thời báo của Trung Quốc ngang nhiên viết rằng động thái mới nhất của Mỹ cho thấy cách Washington đang “liên tục cản trở” Trung Quốc.
Tờ báo còn nói quân đội nước này đã thực hiện một số cách để ngăn Mỹ thực hiện các cuộc tuần tra tương tự. “Trung Quốc cần đầu tư nhiều hơn cho lực lượng vũ trang”, tờ này viết.
Trong khi đó, Tân Hoa xã cáo buộc Washington “đe dọa chủ quyền của các quốc gia khác và thách thức luật lệ quốc tế” bằng cách điều tàu hải quân tới đảo nhân tạo mà “không được Trung Quốc cho phép”.
Sau khi Mỹ điều tàu tuần tra đảo Tri Tôn, Australia, Nhật Bản lên tiếng ủng hộ hoạt động của Mỹ.
Bộ trưởng Quốc phòng Australia, bà Marise Payne, nhấn mạnh, Washington đang duy trì luật pháp quốc tế, trong khi Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản, ông Yoshihide Sug, cho rằng, việc cộng đồng quốc tế hợp tác để bảo vệ các vùng biển mở, tự do và hòa bình là “cực kỳ quan trọng”.
Ngày 31/1, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết Việt Nam một lần nữa khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa cũng như quần đảo Trường Sa.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam tôn trọng quyển đi qua vô hại ở Hoàng Sa, đồng thời đề nghị tất cả các nước có đóng góp tích cực và thiết thực vào việc duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông, tôn trọng luật pháp quốc tế.
Đảo Tri Tôn thuộc cụm Lưỡi Liềm, trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Khu vực này đang bị Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp kể từ năm 1974.