Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói rằng không có bất kỳ vấn đề nào với tự do hàng hải ở biển Đông và phi quân sự hóa trong khu vực cần nỗ lực của tất cả bên liên quan.
Đá Chữ Thập trước (trái: chụp tháng 1-2006) và sau khi Trung Quốc “nhúng tay” vào (phải: chụp tháng 9-2015). (Ảnh: CNN)
Tuyên bố trên đã được ông Vương đưa ra tại một cuộc họp báo chung với người đồng cấp Mỹ John Kerry sau cuộc nói chuyện song phương ngày 23-2 (giờ Mỹ), theo Tân Hoa xã.
Ông Vương còn vô lý tuyên bố rằng “Các đảo ở biển Đông đã là lãnh thổ của Trung Quốc từ thời cổ đại và Trung Quốc có quyền để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của mình”.
Ông Vương nói: “Trên thực tế, chưa bao giờ có bất cứ vấn đề gì với tự do hàng hải ở biển Đông”. Ông biện bạch cho tuyên bố trên rằng: “Tình hình ở biển Đông nhìn chung ổn định”.
Tuy nhiên, Trung Quốc trong những năm gần đây đã tăng cường bồi đắp và xây dựng trái phép các đảo nhân tạo ở biển Đông, đặc biệt là việc tôn tạo trái phép các bãi đá ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam bất chấp luật pháp quốc tế. Động thái đơn phương của Trung Quốc đã khiến nhiều nước trong và ngoài khu vực quan ngại.
Mới đây, Trung Quốc còn triển khai hệ thống tên lửa phòng không đến đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Trong một động thái mới nhất, theo Fox News ngày 23-2, Trung Quốc lại tiếp tục ngang nhiên điều các máy bay chiến đấu đến đảo Phú Lâm, bất chấp phản đối từ các nước sau vụ triển khai hệ thống tên lửa phòng không HQ-9 trên.
Theo nhận định của giám đốc ViệnChính sách chiến lược Úc (ASPI) Peter Jennings, việc Trung Quốc triển khai bất ngờ hệ thống tên lửa đất đối không đến đảo Phú Lâm đã “hâm nóng bầu không khí” trong khu vực, chứ không ổn định như ông Vương nói.
Trong cuộc họp báo với ông Vương, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tái khẳng định rằng Mỹ có quyền tự do hàng hải ở biển Đông.
Thực tế cho thấy Mỹ ngày càng tăng cường các hoạt động tuần tra tự do hàng hải theo sau các động thái hung hăng của Trung Quốc ở biển Đông để khẳng định “tự do hàng hải” ở vùng biển khu vực.
Kể từ tháng 10-2015, Mỹ đã hai lần tiến hành tuần tra tự do hàng hải quanh các đảo tranh chấp ở biển Đông, gần đây nhất là sự kiện tàu khu trục USS Curtis Wilbur áp sát đảo Tri Tôn, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam (hiện bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép).
Trong cuộc họp báo, ông Vương còn nói rằng thế giới luôn tập trung vào các động thái của Trung Quốc nhưng luôn “làm ngơ” trước việc triển khai thiết bị quân sự tiên tiến của một số nước khác ở biển Đông, trong đó có tàu khu trục và máy bay ném bom chiến lược. Tuy nhiên, ông không đưa ra bằng chứng nước nào triển khai quân sự như vậy để chứng minh tuyên bố của mình.
“Việc phi quân sự hóa cần nỗ lực của tất cả bên không chỉ riêng Trung Quốc mà còn Mỹ và các nước ASEAN” – ông Vương nói.