Hôm qua 9/3, Bắc Hàn phát đi thông báo của lãnh đạo Kim Jong-un rằng nước này sỡ hữu đầu đạn hạt nhân thu nhỏ, có khả năng trang bị lên các tên lửa đạn đạo, được xem như bắt đầu cho một cuộc chiến tranh tuyên truyền. Bắc Hàn cũng không bao giờ kiệm lời trong việc chỉ trích Hàn Quốc và Mỹ đồng thời đe dọa sẽ tấn công nguyên tử phủ đầu và thậm chí đánh thẳng vào nước Mỹ. Tuy nhiên những lời đe dọa này có hoàn toàn sáo rỗng? Bắc Hàn thực sự có đáng sợ đối với khu vực và thế giới không? Dưới đây là nhận định của một số chuyên gia.
Sau vụ thử hạt nhân 6/1, giới quan sát rằng “Kim Jong-un đang đùa với lửa”, được hiểu theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Chưa nhắc tới phản ứng của cộng đồng quốc tế, vụ thử hạt nhân dưới lòng đất vào ngày 06/01 có thể đánh thức ngọn núi lửa trên dãy núi Trường Bạch (Paektu), theo phân tích của các nhà khoa học Hàn Quốc.
Tiếp theo, các vụ thử từ đầu năm 2016 hoàn toàn đi ngược với các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc. Bắc Triều Tiên lại ở vị thế đối đầu với các cường quốc, đứng đầu là Trung Quốc và Hoa Kỳ hiện vẫn đang bất lực trước lãnh tụ tối cao mới khoảng 33 tuổi của Bắc Triều Tiên.
Vậy Kim Jong-un còn có thể đi tới đâu ? Và liệu ông ta có thực sự đe dọa an ninh trong khu vực hay không ? Đối với con người bên ngoài lãnh thổ Bắc Triều Tiên, chế độ Bình Nhưỡng mang hai mối đe dọa chính : đe dọa vũ khí hạt nhân và đe dọa xảy ra một cuộc xung đột với Hàn Quốc và Mỹ.
Kim Jong-un nói chuyện với các nhà khoa học Bắc Hàn, thiết bị trong hình được cho là một đầu đạn hạt nhân thu nhỏ (Ảnh: KCNA)
Mối đe dọa bom hạt nhân và tên lửa
Từ khi lên cầm quyền vào năm 2011, Kim Jong Un biến hạt nhân thành hình ảnh quảng bá cho chế độ. Một năm sau, bản Hiến Pháp sửa đổi 2012 được mở đầu bằng lời giới thiệu, tự hào khẳng định Bắc Triều Tiên là một “Nhà nước nguyên tử”. Và từ đó, để tiếp nối con đường của cha ông, nhà lãnh đạo trẻ củng cố quyền lực lãnh đạo bằng chương trình nguyên tử.
Tuy vậy, Kim Jong-un còn tỏ ra con hơn cha, dù không có năng lực ngoại giao, theo nhận định của nhà nghiên cứu Cheong Seong Chang, thuộc viện Sejong tại Seoul. Vì cố lãnh tụ Kim Jong Il biết dùng chương trình nguyên tử của Bình Nhưỡng làm công cụ mặc cả với chính quyền của tổng thống Georges W. Bush. Ngược lại, Kim Jong-un muốn phát triển một kho vũ khí hạt nhân thật sự, có khả năng đe dọa nước Mỹ.
Kim Jong-un cũng thể hiện sự non kém trong khả năng ngoại giao ở việc làm đồng minh là Nga mất lòng khi đòi tuyên chiến hạt nhân với nước khác. Trung Quốc – đồng minh lâu năm và thân cận nhất của chế độ nhà họ Kim cũng đã đồng ý với Mỹ về dự thảo trừng phạt mới nhất ở Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sau khi không kiềm chế nổi con hổ Bình Nhưỡng.
Nguy cơ xung đột với Hàn Quốc và Hoa Kỳ
Liệu Bắc Triều Tiên có thể đe dọa Mỹ không? Theo bản báo cáo được đại học Johns-Hopkins tại Washington công bố, Bình Nhưỡng có khoảng 10 đến 15 quả bom tính tới cuối năm 2014, và có tham vọng phát triển lên thành 20 đến 100 quả bom vào khoảng năm 2020. Vì vậy, Bình Nhưỡng đã tái khởi động chương trình làm giàu uranium tại khu vực Yongbyon. Sau nhiều lần thử nghiệm, Bình Nhưỡng khăng khăng khẳng định là đã có đủ khả năng tấn công tới lãnh thổ Hoa Kỳ.
Theo BBC, các chuyên gia ước tính Bắc Hàn sở hữu khoảng 1000 tên lửa các loại, trong đó bao gồm các tên lửa xuyên lục địa. Trên lý thuyết, tên lửa của Bắc Triều Tiên có thể chạm tới căn cứ trên đảo Guam, thậm chí là tới tiểu bang Alaska của Mỹ.
Bình Nhưỡng cũng khẳng định đã thu nhỏ được đầu đạn hạt nhân. Theo nhận định của ông Daniel Pinkston, chuyên gia của International Crisis Group, thông tin này “không kiểm chứng được” nhưng hoàn toàn có thể. Vụ phóng tên lửa hôm 6/2 với tuyên bố mang vệ tinh quan sát trái đất lên quỹ đạo nhưng giới quan sát cho rằng đằng sau là một vụ phóng thử tên lửa đạn đạo tầm xa. Nếu lắp được đầu đạn hạt nhân lên các tên lửa xuyên lục địa thì Bắc Hàn quả thực có thể gây lên mối đe dọa thực sự đối với Mỹ, mặc dù các hệ thống đánh chặn của Mỹ có khả năng bắn hạ tất cả vật thể bay xuất phát từ Bắc Hàn trong giây lát.
Mặt khác Mỹ có đến 28.500 lính đang đóng tại Hàn Quốc việc tấn công đất Mỹ gần như không thể. Tuy nhiên chương trình phát triển tên lửa đạn đạo và vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng hoàn toàn có nguy cơ đe dọa tới hòa bình và ổn định địa chiến lược trong khu vực Đông Bắc Á.
Hàn Quốc sẽ buộc phải hiện đại hóa trang thiết bị quân sự và xích lại gần hơn người bảo vệ Mỹ. Động thái này sẽ khiến Trung Quốc lo ngại. Ngay sau vụ bắn tên lửa tầm xa ngày 07/02 của Bình Nhưỡng, Hàn Quốc công khai ý định muốn gia nhập hệ thống đánh chặn tên lửa THAAD của Mỹ, luôn bị Bắc Kinh coi là một mối đe dọa. Thậm chí, có ý kiến giới chức Hàn Quốc còn muốn nước này có bom nguyên tử riêng để cân bằng tương quan lực lượng với miền bắc và độc lập với quân đội Hoa Kỳ. Kịch bản này chỉ khiến tình hình trong khu vực trở nên xấu hơn và sẽ buộc Nhật Bản cũng phải trang bị vũ khí nguyên tử. Như vậy, hai nền kinh tế lớn của thế giới và là hai cựu thù địch Trung Quốc và Nhật Bản lại có nguy cơ rơi vào một cuộc chạy đua vũ trang đầy bất ổn.