Trung Quốc dường như muốn chứng tỏ: Chúng tôi là những đứa trẻ lớn nhất quanh đây. Chúng tôi đã gạt Philippines hoặc Việt Nam sang một bên.
Hindustan Times ngày 27/4 đưa tin, trả lời phỏng vấn báo chí bên lề chuyến thăm Đức, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã bình luận về những diễn biến trên Biển Đông gần đây, đặc biệt là các hành động leo thang của Trung Quốc.
“Liên quan đến Biển Đông, thay vì hành xử theo các chuẩn mực và quy tắc quốc tế, thái độ của Trung Quốc dường như muốn chứng tỏ: Chúng tôi là những đứa trẻ lớn nhất quanh đây. Chúng tôi đã gạt Philippines hoặc Việt Nam sang một bên”, ông Obama được Hindustan Times dẫn lời cho biết.
Về các hoạt động của Mỹ ở Biển Đông, ông chủ Nhà Trắng cho biết: “Hành động của chúng tôi không có nghĩa là chúng tôi đang cố gắng chống lại Trung Quốc. Chúng tôi chỉ muốn họ trở thành đối tác. Và khi họ vượt rào khỏi các chuẩn mực và quy tắc quốc tế, chúng tôi sẽ đưa họ trở lại khuôn khổ”.
Trong một động thái có liên quan, The Japan Times ngày 26/4 cho biết, Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan đang ở thăm Nhật Bản đã kêu gọi Tokyo tăng cường hợp tác với ASEAN để duy trì, bảo vệ pháp luật trên Biển Đông trong bối cảnh Trung Quốc đang ngày một phiêu lưu và hung hãn.
“Nhật Bản và các bên liên quan khác trong khu vực cần phải làm việc cùng với các nước ASEAN để thúc đẩy hòa bình, ổn định, thịnh vượng và duy trì, bảo vệ trật tự luật pháp quốc tế trong khu vực”, Ngoại trưởng Singapore nói.
Mặc dù cả Nhật Bản và Singapore đều không có yêu sách ở Biển Đông, nhưng tuyến hàng hải quốc tế huyết mạch qua Biển Đông đang là mối quan tâm chính của cả hai nước. Hai Ngoại trưởng thống nhất việc ủng hộ tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, đồng thời bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo và leo thang quân sự hóa (bất hợp pháp).
Những động thái này tiếp sau phát biểu của Quốc vụ khanh Vương quốc Anh kêu gọi Trung Quốc tuân thủ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) trong vụ Philippines kiện Trung Quốc áp dụng sai, giải thích sai và vi phạm UNCLOS ở Biển Đông ngay trước thềm PCA ra phán quyết là rất có ý nghĩa.
Người viết cho rằng, những phát biểu và hành động kịp thời của cộng đồng quốc tế cũng như khu vực ASEAN mà Mỹ, Nhật, Anh, Singapore đang thể hiện là hết sức khách quan, có trách nhiệm chung tay bảo vệ UNCLOS, luật pháp quốc tế, hòa bình, ổn định ở Biển Đông và cách hành xử dựa trên luật lệ, thay vì đe dọa bằng vũ lực.