Vụ chiến đấu cơ Trung Quốc áp sát máy bay trinh sát Mỹ hôm 17/5 đã làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra va chạm thực sự giữa các máy bay của hai nước trên biển Đông.
Máy bay trinh sát EP-3 của Mỹ. (Ảnh: Huanqiu)
Nguy cơ máy bay Trung-Mỹ đâm nhau tăng lên
Bắc Kinh đã lên tiếng về việc 2 chiến đấu cơ Trung Quốc chặn máy bay trinh sát EP-3 của Mỹ hôm 17/5 là “không an toàn”.
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi ngày 19/5 phủ nhận thông tin từ phía Mỹ nói rằng 2 chiếc J-11 “tiếp cận nguy hiểm” máy bay Mỹ, đồng thời khẳng định máy bay Trung Quốc theo dõi và giám sát “một cách chuyên nghiệp”, giữ “khoảng cách an toàn” với chiếc EP-3.
Trong khi đó, Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) ngày hôm nay, 20/5, đưa ra nhận định việc Mỹ điều máy bay tiếp cận trinh sát ở biển Đông và Trung Quốc cử chiến cơ phản ứng đã trở thành “trò chơi” quen thuộc giữa hai bên.
Tờ này bình luận rằng hành động đánh chặn như vụ việc ngày 17/5 “không thể bảo đảm an toàn tuyệt đối”, cũng như khả năng các quân nhân ở tiền tuyến của Mỹ và Trung Quốc đều có khả năng phạm sai lầm.
Theo Hoàn Cầu, khả năng đánh chặn máy bay trinh sát Mỹ của quân đội Trung Quốc đã được nâng cao, dẫn đến nguy cơ xảy ra va chạm máy bay cũng tăng theo.
Đặc biệt, tờ báo Trung Quốc tin rằng một vụ đâm máy bay mới sẽ có mức độ nguy hiểm và gây bất ổn chính trị lớn hơn so với sự kiện năm 2001.
Theo quan chức quân đội Mỹ, các phi công Trung Quốc đã bắt đầu bay áp sát máy bay Mỹ tới 15m từ mùa thu năm 2000.
Hoàn Cầu: Lần này máy bay bị rơi sẽ là của Mỹ
Bầu không khí giữa Bắc Kinh và Washington ngày nay đã trở nên căng thẳng gấp nhiều lần so với 15 năm trước.
Một vụ 2001 “lịch sử lặp lại” sẽ không đơn thuần được lý giải là “trường hợp cá biệt”, mà nhiều khả năng trở thành “ngòi nổ” làm bùng lên thái độ nghi ngờ về chiến lược giữa Mỹ-Trung.
Xã hội quốc tế hiện nay cũng đánh giá tính chất sự kiện tương tự nghiêm trọng hơn, trong khi hai cường quốc Đông, Tây đang ngày càng gặp khó khăn trong nỗ lực kiểm soát tình hình.
Thời báo Hoàn Cầu hung hăng tuyên bố trong bài viết ngày 19: “Nếu va chạm máy bay một lần nữa thì máy bay bị rơi không thể tiếp tục là của Trung Quốc. Kịch bản máy bay Mỹ hạ cánh án toàn, sau đó được chuyển về Mỹ là rất khó chấp nhận.”
Hoàn Cầu nhấn mạnh, đại bộ phận người Trung Quốc hy vọng nếu sự kiện như trên tái diễn thì máy bay của Mỹ “xứng đáng bị đâm rụng”, hoặc “bị bắn rơi”.
Thái độ này rất có thể sẽ tạo thành sức ép rất lớn lên quân đội và Chính phủ Trung Quốc nếu muốn đưa ra phương án ứng phó các tình huống tương tự.
Một chuyên gia Trung Quốc (giấu tên) về vấn đề biển Đông nói với Hoàn Cầu, các máy bay EP-3 của quân đội Mỹ hoạt động trên vùng trời quốc tế ở biển Đông một cách thường xuyên, có thể định kỳ hoặc không.
Theo chuyên gia này, Mỹ đã cố ý “cường điệu” sự kiện 17/5 với mục đích duy trì độ nóng của vấn đề biển Đông trong dư luận quốc tế, khi mà Tòa trọng tài thường trực (PCA) The Hague tiến gần tới phán quyết vụ kiện biển Đông.
Trong khi đó, Đại tá Hải quân Trung Quốc Lương Phương, Giáo sư Đại học quốc phòng Trung Quốc, kêu gọi quân đội nước này “thường thái hóa” hoạt động tuần tra biển Đông như một động thái trả đũa Washington.