Tổng thống Philippines Benigno Aquino cáo buộc Trung Quốc phá vỡ thỏa thuận giữa hai nước về bãi cạn Scarborough.
Bắc Kinh đã chiếm giữ bãi Scarborough sau khi điều tàu đến ngăn Hải quân Philippines bắt tàu ngư dân Trung Quốc đánh bắt trái phép. Ảnh: Reuters
Ông Aquino hôm qua cho biết thỏa thuận mang tính “giữ thể diện” do Mỹ đưa ra, yêu cầu Philippines và Trung Quốc rút các tàu ra khỏi bãi cạn này, nhưng chỉ có Manila thực hiện, Reuters đưa tin.
“Có một thỏa thuận chúng tôi theo dõi một cách đều đặn, chúng tôi hy vọng phía bên kia sẽ làm điều tương tự”, ông nói.
Một nhà ngoại giao giấu tên cho biết Bắc Kinh từng bác bỏ việc có một thỏa thuận với Manila và Washington. Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines chưa đưa ra bình luận về việc này.
“Sự hiện diện của họ ở bãi cạn Scarborough là điều mà chúng tôi tiếp tục phản đối”, ông Aquino nói.
Mỹ hồi tháng ba cảnh báo Trung Quốc có thể cải tạo tiếp bãi cạn Scarborough, sau khi Bắc Kinh điều tàu khảo sát tới khu vực. Tuy nhiên ông Aquino khẳng định Trung Quốc không thực hiện việc này.
Trung Quốc đã cải tạo 7 bãi cạn ở Trường Sa, xây hai sân bay, cảng, radar hải đăng và các cơ sở hạ tầng quân sự khác. Các động thái này bị các nước lên án, cho rằng Bắc Kinh quân sự hóa khu vực tranh chấp.
Theo tổng thống Philippines, có rất nhiều “vạch đỏ” trong cách cư xử hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông, như là quấy rối một tàu khảo sát của công ty Anglo, thăm dò dầu khí ở bãi Cỏ Rong. Cả Scarborough và bãi Cỏ Rong đều nằm trong khu vực đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Philippines. Ông nhấn mạnh các hành động của Trung Quốc vi phạm Tuyên bố DOC với ASEAN ký năm 2002.
Ông Aquino sẽ kết thúc nhiệm kỳ tổng thống vào cuối tháng 6, khi ông Rodrigo Duterte, người mới đắc cử hôm 9/5 chính thức nhậm chức.
Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) dự kiến đưa ra phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông cuối tháng này hoặc đầu tháng sau.