Cơ quan Quốc phòng Mỹ lên tiếng việc Trung Quốc bắn tên lửa ở Biển Đông sau vài ngày.
Tàu chiến Trung Quốc phóng tên lửa trong cuộc tập trận ở Biển Đông hôm 8/7.
Trước thềm Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan) ra phán quyết về vụ Philippines kiện yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc ở Biển Đông vào hôm 12/7, Quốc hội Mỹ đã tổ chức một cuộc điều trần về tình hình Biển Đông.
Ông Abraham Denmark, Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách Đông Á xác nhận Trung Quốc đã triển khai bất hợp pháp tên lửa chống hạm đến các khu vực chiếm đóng trái phép ở Biển Đông.
Biết nhưng để im xem sao, lên tiếng khi sự đã rồi?
Theo ông Denmark, Trung Quốc đã triển khai hệ thống radar, tên lửa hành trình chống hạm, tên lửa đất đối không và triển khai luân phiên máy bay chiến đấu tới các thực thể chiếm đóng bất hợp pháp ở Biển Đông.
Tuy ông Denmark không nói rõ Trung Quốc đã triển khai tên lửa hành trình chống hạm ở khu vực nào, nhưng ông chỉ trích Bắc Kinh “đơn phương làm thay đổi cục diện chiến lược của Biển Đông”.
“Một khi hoàn thành và được trang bị, những cơ sở này sẽ cải thiện đáng kể khả năng của Trung Quốc trong việc thực thi các yêu sách chủ quyền lãnh thổ và hàng hải, cũng như khả năng điều động lực lượng tới khu vực cách xa bờ biển Trung Quốc”, ông Denmark nhấn mạnh
Quan chức này cho biết thêm, nhằm thể hiện quyết tâm của Mỹ trong việc “di chuyển và hoạt động ở bất cứ khu vực nào luật pháp quốc tế cho phép”, tàu sân bay Ronald Reagan của Hải quân Mỹ đóng tại căn cứ Yokosuka gần Tokyo (Nhật Bản), sẽ thực hiện hoạt động tuần tra thường lệ ở Biển Đông trong mùa hè này.
Ông Denmark nhận định, phán quyết sắp tới của PCA sẽ giúp kiểm định xem liệu tương lai khu vực châu Á–Thái Bình Dương sẽ được quản lý bằng luật pháp quốc tế hay bằng sức mạnh quân sự.
Cũng tại buổi điều trần, bà Colin Willett, Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề đa phương khẳng định, “các tiền đồn bị quân sự hóa sẽ không ngăn được chúng ta quá cảnh và hoạt động trong vùng Biển Đông. Trái lại, điều này càng đòi hỏi Mỹ duy trì hiện diện ở khu vực”.
Theo bà Willett, phán quyết sẽ không giúp giải quyết các tranh chấp lãnh thổ, nhưng sẽ thu hẹp phạm vi khu vực tranh chấp. Bà nói, Mỹ sẽ đảm bảo cam kết bảo vệ các đồng minh trước những mối đe dọa.
Thêm nữa, quanh vụ Trung Quốc đưa giàn tên lửa HQ-9 ra Đảo Phú Lâm (Hoàng Sa) từ hồi tháng 2 vừa qua, Mỹ cũng đã có các phản ứng khi sự đã rồi.
Các quan chức Mỹ xác nhận hai khẩu đội HQ-9 chỉ mới xuất hiện trên đảo Phú Lâm “rất gần đây”, và với hệ thống radar bám bắt mục tiêu tiên tiến, cùng tầm bắn tới 200 km, hệ thống phòng không này là vũ khí phòng thủ hiện đại nhất mà Trung Quốc đưa tới Hoàng Sa cho tới nay.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tuyên bố Mỹ “có nhiều bằng chứng mỗi ngày để chứng minh sự tăng cường quân sự hóa dưới các hình thức khác nhau” mà Trung Quốc đang thực hiện trên Biển Đông và bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về vấn đề này. Ông cũng cam kết sẽ tiến hành “đối thoại” nhiều hơn với Trung Quốc để bàn về các động thái đó.
Song điều này đã được bình luận viên của Washington Post, Glaser nhấn mạnh: “Điều quan trọng là phải phát đi những tín hiệu đúng. Việc Mỹ khoanh tay không chịu hành động trên thực địa chính là tín hiệu sai trước những tiền đồn ngày càng được mở rộng của Trung Quốc trên Biển Đông”.
Trước đó, Mỹ cử 2 cụm tàu sân bay chiến đấu hiện diện trên biển Phlippines mô tả đây là động thái vừa phô diễn sức mạnh quân sự vừa cho thấy quyết tâm của Washington trong việc hỗ trợ đồng minh đảm bảo an ninh khu vực.
Đô đốc John Richardson, tư lệnh hải quân Mỹ, tuyên bố rằng việc triển khai song song hai cụm tàu sân bay như vậy còn đóng vai trò như “một thông điệp răn đe” gửi tới Trung Quốc, nước đang có những hành động ngang ngược trên Biển Đông.
Song, sau tuyên bố này, truyền thông Trung Quốc còn đăng tải các đoạn hội thoại giữa tàu tuần tra của Trung Quốc và 2 chiến hạm Mỹ nói chuyện, chào hỏi thân mật, thậm chí còn hẹn gặp lại nhau trên biển.
Cựu giám đốc tình báo thuộc Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, Jim Fanell cho rằng truyền thông Trung Quốc đã thể hiện cho Washington thấy nước này đang yếu thế hơn.
Ngoài ra các động thái răn đe Trung Quốc trên Biển Đông, Mỹ cũng gửi lời mời Trung Quốc chuẩn bị cho cuộc tập trận RIMPAC tại Hawaii.
“Thật mỉa mai khi Hải quân Mỹ vừa triển khai hai cụm tàu sân bay tới Biển Đông để truyền thông điệp ‘răn đe’ Bắc Kinh, vừa điều hai tàu khu trục đến giao lưu với 5 chiến hạm Trung Quốc ở Tây Thái Bình Dương”, cựu Giám đốc tình báo thuộc Hạm đội Thái Bình Dương bình luận.