”Nhật Bản không có quyền can thiệp vào việc Bắc Kinh lắp đặt thiết bị radar trên một giàn khoan khí đốt ở biển Hoa Đông.”
Radar quân sự được cho là lắp đặt trên giàn khoan Trung Quốc đặt tại biển Hoa Đông
Tuyên bố trên được Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra sau khi Bộ Ngoại giao Nhật Bản lên tiếng phản đối sau khi Trung Quốc tiến hành lắp đặt thiết bị radar trên một giàn khoan khí đốt ở Biển Hoa Đông.
Cụ thể, bộ Ngoại giao Nhật Bản hôm 6/8 cho rằng, thiết bị radar này được xây dựng trên một trong số 16 giàn khoan khí đốt ở gần đường ranh giới giữa hai bên có thể được sử dụng cho các mục đích quân sự trong tương lai.
Nhật Bản đã thúc giục Trung Quốc dừng phát triển hệ thống giàn khoan khí đốt và dỡ bỏ radar càng sớm càng tốt.
Từng trao đổi với Đất Việt về phản ứng này của phía Nhật Bản, Thạc sĩ Luật Hoàng Việt, Đại học Luật TP HCM (Nhà nghiên cứu các tranh chấp trên biển Đông, thành viên Quỹ Nghiên cứu biển Đông kiêm cố vấn học thuật của Trung tâm dữ liệu Hoàng Sa) phân tích:
”Việc radar quân sự của Trung Quốc được lắp trên giàn khoan là điều gây căng thẳng và đáng lo ngại của Nhật Bản, do đó họ mới yêu cầu Trung Quốc giải thích hành động này.
Việc đưa một giàn khoan ra biển thực sự không mang lại nhiều lo ngại nếu chỉ nhằm mục đích thăm dò dầu khí. Tuy nhiên, trên giàn khoan này nếu có thiết bị radar quân sự thì là điều phải xem xét lại bởi việc thăm dò dầu khí không cần thiết đến sử dụng radar.
Do vậy, nhiều khả năng cho thấy Trung Quốc đang dùng giàn khoan để ngụy trang cho số radar theo dõi nhằm mục đích do thám, xem xét năng lực, thông số các phương tiện quân sự của đối phương.
Giàn khoan dầu khí vốn là một hệ thống kết cấu trên biển có thể di chuyển được. Việc lắp radar, đặc biệt là radar quân sự như cáo buộc của Nhật Bản sẽ biến giàn khoan dầu này trở thành một phương tiện quân sự được ngụy trang dưới một thiết bị dân sự hoàn hảo.
Radar được lắp tại giàn khoan trên biển có thể tạo ra nhiều lợi thế đối với Trung Quốc như do thám các thiết bị trong phạm vi kiểm soát trên vùng trời và dưới vùng biển.”
Mưu đồ của Trung Quốc
Đáp trả lại những cáo buộc từ phía Nhật Bản, một quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng, thiết bị radar được lắp đặt tại vùng biển không có tranh chấp thuộc chủ quyền của Trung Quốc.
Đây là hệ thống camera hồng ngoại thông thường để giám sát khu vực xung quanh vì lý do an ninh. Vị quan chức này nói thêm rằng Nhật Bản đang làm ầm lên về những vấn đề nhỏ mà không rõ ý đồ là gì.
Về động thái của Trung Quốc trong vụ việc này, Thạc sĩ Luật Hoàng Việt nhận định, trước mắt Trung Quốc đang do thám các thiết bị quân sự từ phía Nhật Bản thông qua các radar quân sự này.
”Việc này tạo cho Trung Quốc có khả năng nắm bắt các hoạt động quân sự và dân sự cả vùng biển và vùng trời diễn ra trên vùng radar giám sát. Điều này đã là bước tiến cho việc lập ADIZ của Trung Quốc ở biển Hoa Đông.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đang thử xem xét thái độ, phản ứng của các quốc gia ra sao. Nếu Nhật Bản làm không đủ mạnh, Trung Quốc sẽ sẵn sàng làm tới như họ đã từng làm ở Biển Đông với Việt Nam.
Việc đặt một giàn khoan ra ngoài vùng biển tranh chấp và lắp đặt radar quân sự lên đó có thể không đơn phương gây ảnh hưởng lớn nhưng đứng giữa bối cảnh Trung Quốc luôn luôn có một chuỗi các hành động gây căng thẳng trên biển tranh chấp một cách liên tục sẽ khiến các quốc gia lo ngại.” ông Việt nhấn mạnh.
Trước đó, vào năm 2008 Nhật Bản và Trung Quốc đã từng nhất trí rằng hai bên sẽ cùng hợp tác phát triển những mỏ khí đốt ở khu vực mà 2 nước có vùng đặc quyền kinh tế chồng chéo. Thế nhưng, các cuộc đàm phán về một hiệp định mới đã bị đình trệ. Hiện tại, phía Trung Quốc vẫn đơn phương tiếp tục phát triển các mỏ khí này.