Ông Obama sẽ tới Lào để tham dự Hội nghị thượng đỉnh Mỹ – ASEAN và Đông Á diễn ra từ ngày 6-9/9. Theo ASEAN Today, chuyến thăm mang tính chiến lược cao với mục tiêu đánh bật ảnh hưởng của Trung Quốc tại Lào khi Vientiane cũng đang “thức tỉnh”.
Tổng thống Barack Obama sẽ là Tổng thống Mỹ đầu tiên tới thăm Lào. Ông dự kiến sẽ có cuộc gặp song phương với Tổng Bí thư, Chủ tịch Lào Bounnhang Vorachith và tham dự một hội nghị của các nhà lãnh đạo trẻ tại thủ đô Vientiane.
Theo ASEAN Today, chuyến thăm của Tổng thống Mỹ tới một nước với chỉ khoảng hơn 6 triệu dân và thu nhập bình quân trên đầu người chỉ hơn 1.000 USD/năm lẽ ra cũng không có gì đặc biệt. Tuy nhiên, Lào hiện đang đóng vai trò quan trọng trong các mối quan hệ giữa Trung Quốc, Mỹ và Đông Nam Á. Do vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, mục đích của ông Obama sẽ là loại bỏ ảnh hưởng của Bắc Kinh tại đây.
Ảnh hưởng của Trung Quốc
Cuối những năm 1990, Trung Quốc bắt đầu đầu tư quy mô lớn tại Lào bằng cách tài trợ các dự án xây dựng, đặc biệt là dự án sân vận động 20.000 chỗ ngồi và xây dựng trục đường chính ở Vientiane. Năm 2014, Trung Quốc đã đạt đến mục tiêu tổng thể tại Lào khi đầu tư tại Lào đạt tới 5,1 tỷ USD, lần đầu tiên vượt qua cả Việt Nam và Thái Lan.
Năm 2015, Trung Quốc đã phóng một vệ tinh viễn thông cho Lào trị giá 250 triệu USD. Ngoài ra, Bắc Kinh còn xây dựng một loạt các trung tâm mua sắm, khách sạn và các trung tâm giải trí trên những khu đất được chính phủ Lào cấp phép. Bắc Kinh cũng đã bỏ ra rất nhiều tiền vào các dự án nông nghiệp thương mại.
Hơn nữa, các Khu Kinh tế Đặc biệt (SEZ) mà Lào thành lập đầu những năm 2000 để thu hút đầu tư nước ngoài đang tràn ngập các công ty Trung Quốc. Tại các khu SEZ, chủ yếu ở khu vực biên giới, chính phủ Lào cho phép các nhà đầu tư Trung Quốc được hưởng ưu đãi về thuế cũng như nới lỏng các quy định về xuất, nhập khẩu đối với hàng hóa mà họ sản xuất. Theo ASEAN Today, các hoạt động phát triển nông thôn dưới hình thức các sự án đều không có hoặc mang lại rất ít lợi ích cho người dân Lào.
Nhiều dự án khác tại các SEZ cũng chỉ mang lại lợi ích cho người Trung Quốc. Một trong những ví dụ đáng ngại nhất là casino Kings Roman, nơi đầy rẫy các hoạt động cờ bạc, mại dâm. Tờ Los Angeles Times của Mỹ đã từng miêu tả: “Tại đây, bạn có thể có bất cứ thứ gì mình muốn, miễn là có tiền”. Hầu hết các nhân viên đều là người Trung Quốc.
Thức tỉnh?
Tuy nhiên, tình hình có vẻ đang thay đổi. Ông Prashanth Parameswaran, biên tập viên chuyên về Đông Nam Á của The Diplomat đã từng nói: “Những ưu tiên mà các quan chức Lào vạch ra trong năm nay phản ánh lập trường của Vientiane về cái mà họ muốn thúc đẩy trong chương trình nghị sự khu vực. Đó là tập trung vào việc thu hẹp khoảng cách phát triển và vạch ra kế hoạch thúc đẩy Sáng kiến Liên kết ASEAN, đem lại lợi ích trực tiếp cho Vientiane”.
|
|
|
Tổng thống Mỹ Barack Obama |
Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith là người có tư tưởng hợp tác đa phương. Ông muốn cải thiện quan hệ với các nước láng giềng cũng như với Mỹ và các quốc gia Đông Nam Á. Nhiều nhà phân tích khẳng định, Lào sẽ thu được nhiều lợi ích hơn khi mở rộng các mối quan hệ thay vì chỉ chịu ảnh hưởng của Trung Quốc.
Murray Hiebert, một chuyên gia về Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS) nhận định: “Lào vừa cách chức một lãnh đạo đảng được cho là thân Trung Quốc và thay vào đó bằng một trong những người có quan điểm khách quan hơn về Trung Quốc”. Tình hình có vẻ đang thay đổi.
Theo Reuters, một trong những ví dụ cho thấy sự “thức tỉnh” của Lào đối với đầu tư Trung Quốc là việc dự án đường sắt trị giá 7 tỉ USD đang bị ngừng lại vì người Lào không hài lòng với những điều khoản trong thỏa thuận với Trung Quốc. Nhiều người dân Lào hiện cũng có phần bất mãn với người Trung Quốc và cả những người Lào gốc Trung khi họ không tuân thủ các phong tục địa phương. Reuters dẫn lời một người cho hay: “Chúng tôi rất bức xúc với những người như vậy. Họ đang sống tách biệt”.
Chiến lược của ông Obama
Trong suốt thời gian ở Nhà Trắng, ông Barack Obama đã tìm cách cân bằng chính sách quốc phòng và chính sách kinh tế để đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Tuy nhiên, Washington đang cần sự ủng hộ của những quốc gia đang bị Trung Quốc gây ảnh hưởng như Lào để ASEAN có thể đạt được sự đồng thuận về cách giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông, ngăn chặn hành động hung hăng của Trung Quốc.
Theo ASEAN, trong nhiều năm qua, Lào luôn bị ảnh hưởng bởi những tác động từ bên ngoài. Tuy nhiên, giờ đây, Lào đang có nhiều cơ hội hơn để có những chính sách của riêng mình.
Reuters cho hay, trong chuyến thăm tới Lào lần này, ông Obama chắc chắn sẽ mang nhiều kế sách để giúp Lào thoát khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc bởi đây là cơ hội cuối để ông Obama thúc đẩy chính sách xoay trục Châu Á. Nhiều nhà ngoại giao tiết lộ, ông Obama sẽ giúp Lào thực hiện các chính sách mở cửa, cởi mở hơn.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo từ nguồn tin Asean Today và hãng tin Reuters của Anh. Asean Today là trang chuyên đưa tin về tình hình kinh tế, chính trị của khu vực Đông Nam Á.