Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm thứ Hai (12/9) đã kêu gọi quân đội Mỹ rút khỏi một hòn đảo bất ổn ở phía nam nước này do lo sợ sự hiện diện của lực lượng này sẽ làm loạn cuộc tấn công chống lại các chiến binh Nhà nước Hồi giáo.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Ông Duterte thực sự đã gây sốc cho chính giới cũng như truyền thông khi phát biểu trên truyền hình với thái độ đối đầu Mỹ và Tổng thống Barack Obama. Theo ông, lực lượng đặc nhiệm Mỹ đang làm nhiệm vụ đào tạo cho binh lính Philippines có thể sẽ trở thành mục tiêu tấn công có giá trị cao đối với nhóm Nhà nước Hồi giáo có liên kết với Abu Sayyaf – quân nổi dậy ở Philippines.
“Lực lực đặc biệt này phải rút đi”, Duterte phát biểu trong một buổi lễ tuyên thệ của các tân quan chức, “Tôi không muốn có rạn nứt với phía Mỹ. Tuy nhiên, họ phải đi”.
Ông nói thêm: “Người Mỹ, chúng (phiến quân nổi loạn) sẽ giết họ, chúng sẽ cố gắng bắt cóc họ để có được tiền chuộc”.
Những phát ngôn mới nhất này của Duterte, một cựu thị trưởng thành phố phía Nam nổi tiếng với tính khí bốc đồng, sẽ làm gia tăng sự rạn nứt trong mối quan hệ đồng minh Mỹ – Philippines tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Kể từ khi nhậm chức, ông Duterte luôn muốn có một chính sách đối ngoại độc lập. Ông nói mối quan hệ chặt chẽ với Mỹ rất quan trọng, nhưng lại thường xuyên cáo buộc đất nước cựu thực dân đạo đức giả khi chỉ trích cuộc chiến chống ma túy đẫm máu của ông. Truyền thông thế giới tuần trước đã một phen lộn nhào khi đưa tin ông Duterte đã gọi Tổng thống Obama là “đồ khốn”. Tuy nhiên, hôm thứ Sáu (9/9), vị tân Tổng thống này đã phủ nhận.
Một số binh lính thuộc lực lượng đặc biệt Mỹ đã thiệt mạng ở miền nam Philippines kể từ năm 2002, khi Washington triển khai binh sĩ để đào tạo và huấn luyện cho các đơn vị địa phương chiến đấu chống lại Abu Sayyaf trong Chiến dịch Tự do Bền vững, một phần của chiến lược chống khủng bố toàn cầu của Mỹ.
Theo đó, khoảng 1.200 quân nhân Mỹ có mặt tại thành phố Zamboanga, đảo Jolo và đảo Basilan – thành lũy của Abu Sayyaf. Thủ lĩnh phiến quân này được biết đến với sự tàn bạo và các chiến dịch bắt cóc con tin lấy những khoản tiền chuộc khổng lồ.
Các chương trình quân sự của Mỹ đã ngừng hoạt động ở Philippines vào năm 2015. Tuy vậy, một số binh lính vẫn ở lại cho các công tác hậu cần và hỗ trợ kỹ thuật. Washington đã chuyển phần lớn lực lượng đóng tại Philippines về phía Biển Đông.
Trong bài phát biểu trước các quan chức hôm thứ Hai, Duterte lặp đi lặp lại ý kiến từ tuần trước khi ông cáo buộc Mỹ phạm tội ác chống lại người Hồi giáo hơn một thế kỷ trước đây trên đảo Jolo.