Hoa Kỳ dẫn đầu 36 quốc gia khác vừa đưa ra bản tuyên bố bày tỏ sự lo ngại về tình hình chính trị ở Campuchia.
Ảnh minh họa.
Nhóm “Hoa Kỳ + 36” lo ngại về tình hình Campuchia
Đại sứ quán Mỹ tại Campuchia tối ngày 14/9 đã bày tỏ thái độ chính thức về cuộc khủng hoảng chính trị ở nước này. Theo đó, Hoa Kỳ và 36 quốc gia khác đã ban hành một tuyên bố chung, bày tỏ quan ngại về tình hình chính trị hiện nay ở đất nước Chùa tháp.
Thông báo trên trang web chính thức của Đại sứ quán Hoa Kỳ cho biết, nước này đã đưa ra một tài liệu, trong đó thể hiện một tuyên bố chung của Hoa Kỳ, Albania, Australia, Nhật Bản, Canada, Macedonia, Na Uy, Thụy Sĩ, Ukraine và 28 nước thành viên EU khác.
Theo tuyên bố, Hoa Kỳ và 36 quốc gia khác đã “công nhận” một số kết quả mà Chính phủ Hoàng gia Campuchia đã đạt được trong lĩnh vực tôn trọng nhân quyền, đồng thời thừa nhận các biện pháp cải cách Ủy ban Bầu cử quốc gia có hiệu quả của nước này trong năm 2013.
Tuy nhiên, theo báo cáo của Ủy viên đặc biệt Liên Hiệp Quốc năm 2016, ở Campuchia vẫn xảy ra sự cản trở trong việc tự do phát biểu và hội họp ôn hòa. “Tập đoàn đa quốc gia Mỹ+36” đưa ra tuyên bố chung kêu gọi Chính phủ Vương quốc Campuchia phải tôn trọng nhân quyền, bao gồm tự do ngôn luận và tự do hội họp.
Tuyên bố về tình hình chính trị ở Campuchia bày tỏ sự lo ngại về tình hình căng thẳng đang diễn ra ở nước này, ví dụ như các “mối đe dọa” đối với các nhà hoạt động đối lập và người lao động phi chính phủ, khi họ nỗ lực “bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình”.
Ngoài ra, báo cáo cũng khơi lại vụ việc một nhà hoạt động xã hội nổi tiếng của Campuchia, kiêm nhà bình luận chính trị Kem Ley đã bị giết hôm 10/7/2016. Báo cáo bày tỏ sự thương tiếc và kêu gọi Chính phủ Vương quốc Campuchia tích cực điều tra vụ việc này hơn nữa.
Hoa Kỳ và 36 quốc gia khác đã kêu gọi chính phủ Campuchia phải làm hết sức mình để bảo vệ các chiến dịch tranh cử của các đảng phái đối lập, để cuộc bầu cử năm 2018 diễn ra trong một bầu không khí “tự do và công bằng”, đảm bảo chính phủ sắp tới của Vương quốc là một “chính phủ hợp pháp”.
Trong bản tuyên bố chung, Hoa Kỳ cũng cam kết sẵn sàng cung cấp hỗ trợ trợ đa cho Chính phủ Hoàng gia Campuchia để giải quyết triệt để những vấn đề hiện nước này đang phải đối mặt.
Hoa Kỳ đưa vụ “Campuchia vi phạm nhân quyền” ra Liên Hiệp Quốc
Ngày 13/9, Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua một dự thảo nghị quyết để đệ trình lên Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc trong phiên họp vào cuối tháng này ở Geneva, lên án “tình hình mất nhân quyền”, sự “lạm dụng quyền lực” và “áp bức các nhóm đối lập chính trị” của chính quyền Campuchia.
Nghị sĩ Ed Royce, Chủ tịch Ủy ban Ngoại vụ Quốc hội Mỹ tuyên bố rằng, chính phủ của Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã tiếp tục đàn áp các nhóm đối lập chính trị và các nhà hoạt động đối lập tự do, những người phản đối chính sách của mình.
Tại Geneva cuối tháng này, Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc sẽ triệu tập phiên họp thường kỳ lần thứ 33 của mình với chương trình nghị sự bao gồm cả việc trình bày báo cáo sơ bộ về nhân quyền ở Campuchia.
Trong bài phát biểu của mình, Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc Zeid Ra’ad Al Hussein cho biết, Liên Hợp Quốc sẽ xem xét lại những “cáo buộc đáng tin cậy” về hành vi vi phạm nhân quyền ở khắp nơi trên thế giới, bao gồm những vụ bắt giữ, truy tố mang động cơ chính trị.
Ông này cho biết, “những nỗ lực để lừa dối hoặc từ chối sự giám sát hợp pháp của Liên Hiệp Quốc sẽ bộ lộ rõ ràng một câu hỏi hiển nhiên là “họ đang giấu diếm chúng tôi cái gì”.
Hội đồng nhân quyền Liên Hợp Quốc hồi tuần trước cũng đã ban hành một tuyên bố quan ngại sâu sắc về sự đe dọa đối với các chính trị gia đối lập, cùng với những người biểu tình hòa bình ở Campuchia. Tuyên bố cũng cho rằng, vụ xét xử ông Kem Sokha có “chứng cứ yếu” và “có những sai sót về thủ tục pháp lý”.
Với những cáo buộc trên của Mỹ và Liên Hiệp Quốc, dự kiến tình hình Campuchia trong thời gian tới sẽ có những biến động chính trị.
Chính quyền Hunsen bác cáo buộc của Mỹ
Đáp trả lại những cáo buộc của Mỹ và sự nghi ngờ của Hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc, chính quyền Hunsen đã phản ứng tuyên bố rằng, Liên Hiệp Quốc đã cố gắng can thiệp vào công việc nội bộ của Campuchia và hoạt động đúng chức năng của bộ máy tư pháp nước này.
Người phát ngôn của Hội đồng Bộ trưởng (Chính phủ) Campuchia Phay Siphan vào hôm 13/9 đã phát biểu rằng, nước này không để ý đến thái độ khó chịu và những cáo buộc của Hoa Kỳ và nhấn mạnh rằng, nó sẽ không có tác động gì đến chính phủ Campuchia.
Ông Siphan giải thích rằng, quan điểm của chính quyền Hoa Kỳ đã bị chi phối bởi một đội ngũ các dân biểu Hoa Kỳ – những người đã ủng hộ đảng đối lập “Cứu nguy dân tộc Campuchia” (CNRP) và nước này không có nghĩa vụ tuân thủ những quan điểm lệch lạc đó.
Người phát ngôn này nhấn mạnh, những gì mà người ta đang gọi là “sự đàn áp các chính trị gia đối lập ở Campuchia” chỉ đơn giản là vấn đề trừng phạt tội phạm đang phá hoại sự ổn định chính trị ở nước này, gây rối trật tự an ninh, gây hại cho an toàn xa hội.
“Họ có đầy đủ các quyền và tự do để làm chính trị ở đây, nhưng chúng tôi có một vài chính trị gia đã lợi dụng pháp luật, vì vậy họ đang ngồi ở phía trước cửa tòa án” – ông Siphan nói.
Hiện nay, còn, cho biết rằng ngay cả khi CNRP đã vận động các dân biểu Hoa Kỳ cho độ phân giải, các nhà lập pháp Mỹ đã “hành động theo lương tâm của họ.”
Hiện có 2 nghị sĩ đảng CNRP đang bị tạm giam chờ xét xử, 3 nghị sĩ khác đối mặt các cáo buộc phạm tội. Chủ tịch CNRP Sam Rainsy, hiện đang sống lưu vong ở Pháp để tránh án tù hai năm, còn người phó của ông này là Kem Sokha đang trốn ở trong trụ sở của đảng này để tránh án phạt 5 năm tù do có liên quan tới một vụ mua bán dâm.
Thủ tướng Hunsen hành động cứng rắn ổn định tình hình Campuchia
Cũng trong ngày 14/9, tờ Khmer Daily của Campuchia đã cho biết, Thủ tướng Hun Sen đã yêu cầu các lực lượng vũ trang Campuchia sẵn sàng đối phó với những cuộc biểu tình trái pháp luật do phe đối lập vũ trang tổ chức và tuyên bố sẵn sàng “đánh rắn dập đầu”.
Trước đó, vào hôm 21/7, ông Hun Sen đã ký quyết định cho phép quân đội tuyển thêm 500 binh lính, trong đó 150 người được điều vào quân khu đặc biệt ở thủ đô Phnom Penh, Kandal và Kampong Chhnang. 350 lính còn lại dành riêng cho lực lượng cảnh vệ bảo vệ thủ tướng.
Ông khẳng định sẵn sàng dùng vũ lực dẹp mọi cuộc biểu tình do CNRP tổ chức, dù Hiến pháp Campuchia bảo vệ quyền tự do ngôn luận và tự do biểu tình ôn hòa. Quân đội và Cảnh sát Campuchia cũng đã lên tiếng bày tỏ sự phản đối đảng đối lập gây rối loạn chính trị và tuyên thệ trung thành với Thỉ tường Hun Sen.
Thủ tướng Campuchia tuyên bố rằng, đảng đối lập CNRP tuyên bố biểu tình tập thể như một cách đe dọa chính phủ và an toàn xã hội, họ không nhằm đòi hỏi quyền lợi cho người dân mà chỉ để bảo vệ những người phạm pháp và điều đó là không thể chấp nhận được.
Ông khẳng định, chính phủ không cho phép biểu tình với bất cứ lí do gì, mức độ đến thế nào và kéo dài trong bao lâu. Tòa án nước này hành xử theo luật và kết án bất kỳ ai hành động trái với pháp luật, chính phủ có quyền sử dụng vũ lực để bảo vệ quốc gia và nhân dân.
Sau cảnh báo trên, Thủ tướng Hun Sen đã chỉ thị cho lực lượng công lực điều động khoảng gần 40 xe cảnh sát đến tuần tra gần trụ sở của CNRP tại đường Chak Angre Leur và Chak Angre Krom ở thủ đô Phnom Penh. Mặt sau của trụ sở này ở bờ sông Tonle Bassac cũng đã bị các tàu tuần tra phong tỏa.
Trước đó, CNRP thông báo sẽ tổ chức tuần hành quy mô lớn sau khi Tòa án Phnom Penh hôm 9/9 tuyên án vắng mặt ông Kem Sokha 5 tháng tù giam vì tội mua dâm. Ông Kem Sokha và luật sư không không ra trình diện tại phiên xét xử và trốn trong trụ sở của CNRP.