Cựu Tổng thống Philippines Benigno Aquino III hôm 28-10 khẳng định Philippines nên duy trì mối quan hệ với một đồng minh lâu năm như Mỹ chứ không phải với một một quốc gia “không có nền tảng chung” và “không có giá trị chung” khác.
Cựu Tổng thống Philippines Benigno Aquino III. Ảnh: Reuters
“Quan trọng là đối tác phải có một nền tảng, giá trị và định hướng chung…đối tác chiến lược với Philippines, tôi thấy chỉ có Mỹ và Nhật Bản” – ông Benigno Aquino III khẳng định.
Chính quyền Tổng thống Duterte đang theo đuổi “chính sách đối ngoại độc lập” mà điện Malacanang khẳng định là không chịu sức ép từ nước ngoài và mở cửa đối với những đồng minh mới như Trung Quốc và Nga. Ông Aquino cũng cho biết bản thân ông cũng theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập trong suốt nhiệm kỳ của mình, đồng thời khẳng định chính sách của Philippines phải phục vụ lợi ích của người Philippines.
Dưới chính quyền ông Aquino, Philippines đã kiện Trung Quốc lên Tòa án Trọng tài thường trực (PCA) tại The Hague- Hà Lan, về việc Bắc Kinh đơn phương tuyên bố chủ quyền lãnh hải ở Biển Đông bằng Đường chín đoạn. PCA sau đó phán quyết Philippines giành thắng lợi. Tổng thống Duterte sau khi lên nắm quyền cũng ca ngợi hành động mạnh mẽ của người tiền nhiệm Aquino.
Tuy nhiên, ông Duterte lại cho rằng Philippines nên hàn gắn quan hệ với Trung Quốc và tuyên bố Manila sẵn sàng đàm phán song phương với Bắc Kinh về vùng biển tranh chấp. Mới đây, trong dịp ông Duterte viếng thăm Bắc Kinh, phía Philippines và Trung Quốc tuyên bố phát triển mối quan hệ song phương dựa trên sự tôn trọng, chân thành, bình đẳng và lợi ích chung.
Cũng trong chuyến viếng thăm này, ông Duterte tuyên bố sẽ “tách” Philippines khỏi Mỹ cả về quân sự lẫn chính trị. Tân tổng thống Pilippines sau đó lại giải thích rằng chỉ muốn “tách chính sách đối ngoại” chứ không có ý cắt bỏ quan hệ đồng minh lâu năm với Mỹ.
Ông Aquino từ chối bình luận thêm về ông Duterte, giải thích rằng ông đã hứa sẽ không bình luận về các chính sách của chính quyền tổng thống hiện tại trong suốt 1 năm. Vị này cũng khẳng định mong muốn tân Tổng thống Duterte thành công vì có như vậy thì những nỗ lực trước đó của ông mới không lãng phí.