Bản tin Biển Đông ngày 07/11/2016.
Tổng thống Indonesia Joko Widodo. Ảnh: Reuters.
1) Tổng thống Indonesia quyết “không thoả hiệp” vấn đề Biển Đông
Ngày 5/11, trang Channel News Asia và Reuters đưa tin:
Ngày 5/11, trả lời phỏng vấn Hãng tin ABC của Úc, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã khẳng định rõ ràng là Indonesia sẽ “không thoả hiệp” chủ quyền quốc gia ở khu vực Biển Đông. Phát biểu này được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Úc, Julie Bishop tuyên bố Úc và Indonesia đang cân nhắc khả năng tiến hành tập trận chung ở các vùng biển tranh chấp trên Biển Đông. Trước đó, Úc đã nhận được không ít chỉ trích từ phía Trung Quốc về việc triển khai các chuyến bay do thám trên Biển Đông và công khai ủng hộ Mỹ thực hiện các hoạt động tự do hàng hải.
2) Indonesia sẽ tăng cường quân sự ở Biển Đông
Ngày 6/11, trang Inquirer.net đưa tin:
Mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia Ryamizard Ryacudu đã đưa ra tuyên bố sẽ tăng cường hệ thống vũ khí trên quần đảo Natuna – khu vực biên giới của Jakarta nằm sát Biển Đông nhất, nhằm đề phòng các nguy cơ có thể xảy ra trên Biển Đông trong tương lai. Cụ thể, ông nhấn mạnh “Indonesia sẽ xây dựng ở Natuna một quân cảng và mở rộng đường băng của căn cứ quân sự Indonesia, đủ để chứa 4 máy bay trực thăng chiến đấu”. Ngoài ra, ông cũng liệt kê thêm một danh sách các hệ thống vũ khí cần thiết để bảo vệ vùng biên giới để khẳng định, dù không bị rơi vào tình huống xung đột quân sự nào song do nằm sát với Biển Đông, việc Indonesia phải đảm bảo các hệ thống vũ khí thích hợp tại khu vực biên giới là cần thiết đối với việc phòng ngừa các nguy cơ có thể xảy ra với lãnh thổ của Indonesia. Tham mưu trưởng Hải quân Indonesia Ade Supandi cũng nhấn mạnh rằng cần phải đảm bảo an ninh và ổn định ở Biển Đông, đặc biệt là trong bối cảnh các nguy cơ đang ngày càng gia tăng ở khu vực gần đây. Trước đó, Indonesia đã nâng cấp một căn cứ hải quân (Lanal) ở Pontianak, phía Tây Kalimantan thành Căn cứ Hải quân chính (Lantamal), phục vụ mục đích dự phòng các nguy cơ có thể gây ra xung đột ở khu vực. bên cạnh việc trang bị thêm các hệ thống vũ khí trên đảo Natuna, Bộ Quốc phòng Indonesia cũng đang bắt đầu kiểm tra khả năng sẵn sàng vận hành của các hệ thống vũ khí ở tất cả các tiểu đoàn Hải quân, Lực lượng vũ trang và Không quân, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng thống Widodo.
3) Cựu cố vấn pháp lý Philippines: đã đến lúc Philippines cần khẳng định Phán quyết Trọng tài Biển Đông
Ngày 5/11, hãng ABS-CBN đưa tin:
Ngày 5/11, trả lời phỏng vấn trên chương trình “Dateline Philippines Weekend”, cựu cố vấn pháp lý của chính phủ Philippines Florin Hilbay kêu gọi nước này tiến hành chiến lược hoá nhằm khẳng định chiến thắng pháp lý liên quan đến tranh chấp ở Biển Đông. Ông nhấn mạnh, Phán quyết Trọng tài vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc hồi tháng 7 đã giúp Philippines có được “đòn bẩy rất mạnh” vì đã “làm rõ tất cả các yêu sách có lợi khi trước đó hoàn toàn thiếu sự rõ ràng”, “các quyền của Philippines đã được giải thích rất rõ”. Ông bày tỏ hy vọng chính quyền ông Duterte sẽ “sử dụng một cách có chiến lược” chiến thắng này. Mặt khác ông Hilbay cũng lưu ý rằng dù cách thực thi Phán quyết của Tổng thống Duterte có thể không giống ai nhưng ông sẽ không từ bỏ Phán quyết này.
Liên quan đến sự kiện bãi cạn Scarborough vừa qua, ông Hilbay cho rằng Philippines và Trung Quốc vẫn có thể là đối tác miễn là Trung Quốc chấp nhận các thoả thuận được ghi nhận bởi luật pháp Philipines và công nhận chủ quyền của Philippines đối với bãi cạn này để có thể “tiến tới thu hẹp khoảng cách giữa “thực tế” và “các quyền của Phlippines”, nhấn mạnh “Philippines đã có quyền nhưng cũng cần phải thực thi chúng”.
4) Trung Quốc công bố điện thoại thông minh vệ tinh có thể bao trùm toàn bộ Biển Đông
Ngày 6/11, trang NDTV đưa tin:
Mới đây, Trung Quốc đã công bố chiến điện thoại vệ tinh thông minh đầu tiên có thể hoạt động trên phạm vi toàn bộ nước này và khu vực Biển Đông. Chiếc điện thoại được gắn với hệ thống vệ tinh liên lạc sóng di động đầu tiên có tên Tiantong-1 (TT-1) sau khi kết thúc ngày thứ 6 của cuộc diễn tập trên không của Trung Quốc ở Châu Hải, Quảng Đông vào ngày 5/11. Theo phóng viên báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, chiến điện thoại mới, được phát triển bởi Công ty Khoa học Hàng không và Công nghệ (China Aerospace Science and Technology Corporation – CASC), dự kiến sẽ được chào bán trong 2 – 3 tháng, nhằm cạnh tranh với hệ thống Inmarsat của Anh. Các chuyên gia về vệ tinh lo ngại, chiếc điện thoại vệ tinh mới này của Trung Quốc là một sản phẩm của “con đường tơ lụa trên không” – chiến lược dài hơi của các công ty Hàng không, các trung tâm nghiên cứu và học giả Trung Quốc nhằm ủng hộ cái gọi là “Sáng kiến Một con đường, Một vành đai” bởi phía Trung Quốc đã gửi đi một thông điệp quá rõ ràng: mở rộng phạm vi bao trùm lên toàn thế giới bằng hệ thống vệ tinh TT trong 5 năm tới, mục tiêu cuối cùng của Trung Quốc là “thay thế hay thậm chí soán ngôi Inmarsat”.
5) Đài Loan bất ngờ tuyên bố sẽ tiến hành diễn tập cứu hộ nhân đạo trên Biển Đông
Ngày 6/11, trang Focus Taiwan đưa tin:
Ngày 6/11, phía Đài Loan bất ngờ đưa ra thông báo cho biết Cục Cảnh sát biển (Coast Guard Administration – CGA) và Hải quân nước này sẽ cùng tiến hành diễn tập trên Biển Đông cuối tháng 11. Nội dung chính của cuộc diễn tập tập trung triển khai các nhiệm vụ cứu hộ nhân đạo dưới sự chỉ huy của Cục Cảnh sát biển và sự hỗ trợ của lực lượng hải quân, phù hợp với chính sách của Hải quân Đài Loan là trợ giúp các hoạt động của Cục Cảnh sát biển. Động thái này của Đài Loan được coi là một nỗ lực nhằm thực hiện chỉ thị trước đó của Tổng thống Thái Anh Văn là “đảo” Ba Bình cần phải “trở thành một trung tâm cứu hộ nhân đạo và một căn cứ cung ứng” sau khi Phán quyết Toà Trọng tài vụ kiện Biển Đông kết luận Ba Bình là “đá”. Bên cạnh đó, CGA và Hải quân cũng sẽ tiến hành các hoạt động nhằm bảo vệ các tàu cá của Đài Loan và cải thiện khả năng chống khủng bố trên biển để đảm bảo an toàn cho các ngư dân nước này.