Hành động bắt giữ đó là bất hợp pháp, nó làm dấy lên mối quan tâm về việc, liệu Trung Quốc có thực sự sẵn sàng thừa nhận luật pháp quốc tế về tự do hàng hải…
Thiết bị lặn không người lái của Mỹ, ảnh minh họa.
Xung quanh vụ tàu hải quân Mỹ bắt giữ thiết bị lặn không người lái (UUV) của Hoa Kỳ ở Biển Đông, Financial Times ngày 19/12 dẫn lời ông Nghê Lạc Hùng, chuyên gia về hàng hải từ Đại học Khoa học và công nghệ Hoa Đông, Thượng Hải bình luận:
Vụ bắt giữ là một lời nhắc nhở cho các nước lân cận trong khu vực Biển Đông, cũng như Hoa Kỳ và Nhật Bản rằng, hãy xem lại lập trường của Trung Quốc về vấn đề chủ quyền lãnh thổ.
Còn ông Li Mingjiang, một chuyên gia về Trung Quốc từ Trường Nghiên cứu quốc tế Rajaratnam ở Singapore nhận định, Bắc Kinh đã sẵn sàng mạo hiểm leo thang với Washington trong sự cố mới nhất, vì họ lo lắng trước kế hoạch của Mỹ, mở rộng sử dụng máy bay do thám hải quân ở Biển Đông.
“Lãnh đạo quân đội Trung Quốc có lý do lo lắng về điều này – chiến lược mới nổi của hải quân Mỹ chống lại Trung Quốc ở Đông Nam Á.
Nếu chiến lược này trở thành hiện thực, nó có thể khá bất lợi đối với an ninh quốc gia của Trung Quốc”, ông Li Mingjiang bình luận.
Yue Gang, một Đại tá quân đội Trung Quốc nghỉ hưu nói rằng, trong khi tàu USNS Bowdtich có thể đang hoạt động ở một vùng biển quốc tế, nhưng gần như chắc chắn rằng chiếc UUV đã tiến hành các hoạt động gián điệp trong phạm vi đường lưỡi bò (bất hợp pháp).
Ông nói rằng, Bắc Kinh sẽ cho phân tích các dữ liệu từ chiếc UUV này để tìm cái gọi là “bằng chứng về các hoạt động gián điệp”.
Tiến sĩ Ian Storey, thành viên cao cấp Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore nhận xét: “Hành động bắt giữ đó là bất hợp pháp, nó làm dấy lên mối quan tâm về việc, liệu Trung Quốc có thực sự sẵn sàng thừa nhận luật pháp quốc tế về tự do hàng hải hay không”.
Học giả Graham từ Viện Lowy, Australia nêu ý tưởng, Hoa Kỳ sẽ phải đánh giá lại về cách thức hoạt động của các tàu phi vũ trang của mình ở Biển Đông. Cần phải có tàu hộ tống, hoặc nhân viên vũ trang trên các tàu nghiên cứu.
Heiko Borchert, một nhà tư vấn an ninh nói rằng, Trung Quốc làm nổi bật những rủi ro của việc triển khai thiết bị lặn không người lái trong một môi trường hải quân không lành tính.
Cùng bình luận về sự vụ này, South China Morning Post ngày 19/12 dẫn nguồn Nhân Dân nhật báo Trung Quốc cho hay, Zhang Huang, một Giáo sư từ Học viện Quốc phòng Trung Quốc cho rằng:
Chiếc UUV Hoa Kỳ có thể được sử dụng để thu thập dữ liệu tình báo về hoạt động của hải quân Trung Quốc, định vị tàu ngầm nước này.
Trương Bảo Huy, một chuyên gia an ninh Trung Quốc từ Đại học Kỵ Nam, Hồng Kông cho rằng, ngoài thu thập dữ liệu hải dương học, UUV này có thể nhận biết tín hiệu sonar đặc biệt từ các tàu ngầm hạt nhân Trung Quốc.
“Cả hai đều ứng dụng cho các mục tiêu quân sự. Đầu tiên nó có thể được sử dụng để theo dõi các tuyến đường hoạt động có thể của tàu ngầm hạt nhân Trung Quốc.
Thứ hai, nó có thể được sử dụng để phát hiện và theo dõi tàu ngầm hạt nhân Trung Quốc. Nói chung, UUV này là một phần của cuộc chiến chống tàu ngầm Trung Quốc mà Mỹ theo đuổi”.
Nhà bình luận quân sự Macau, Antony Wong Dong nói với South China Morning Post, dữ liệu thu thập bởi UUV là rất quan trọng đối với Mỹ trong việc lập bản đồ tác chiến quân sự ở Biển Đông.
“Nếu Mỹ muốn đẩy mạnh các hoạt động giám sát Trung Quốc, thậm chí để chuẩn bị cho một kế hoạch tác chiến, họ có thể sử dụng các dữ liệu cập nhật được thu thập từ những chiếc UUV.
Các dữ liệu sẽ có ích cho việc giám sát chống tàu ngầm Trung Quốc, lập kế hoạch tác chiến cho tàu ngầm Mỹ trong khu vực”.
Do đó theo Antony Wong Dong, việc bắt giữ UUV Hoa Kỳ là một động thái Bắc Kinh muốn gửi tín hiệu đến ông Donald Trump, nhà lãnh đạo đã có những phát biểu cứng rắn với Trung Quốc.