Một tàu sân bay luyện tập chiến đấu ở Thái Bình Dương trước khi vào Biển Đông, một chiến đấu cơ mới được nâng cấp. Quân đội Trung Quốc như đang ra sức “khoe” các thiết bị mới nhất của họ. Vì sao Bắc Kinh lại phô trương uy lực quân sự vào lúc này?
Phải chăng Trung Quốc muốn bắn đi tín hiệu cứng rắn hướng về tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump – đặc biệt trên hồ sơ Đài Loan đã bị ông Trump khuấy động – không đầy một tháng trước ngày ông nhậm chức?
Theo RFI,câu hỏi này được đặt ra vì lẽ việc Trung Quốc “lên gân”, nhất là trên biển, đã được tiến hành sau khi ông Trump như đã phá vỡ bốn thập kỷ chính sách Đài Loan của Mỹ, bằng cách nhận một cuộc gọi điện thoại từ lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, bất chấp việc Trung Quốc luôn phản đối bất kỳ liên lạc chính thức giữa các đối tác nước ngoài của Bắc Kinh với giới lãnh đạo Đài Loan.
Khi đưa tàu sân bay Liêu Ninh xuống Biển Đông, Bắc Kinh đã cho hạm đội của mình đi sát Đài Loan. Theo Tân Hoa Xã, trước đó chiếc tàu đã tập “tiếp tế nhiên liệu và đối đầu trên không”. Động thái của Trung Quốc được cho là mang tính chất thị uy, cả với Đài Loan lẫn với Mỹ.
Còn với Mỹ, đây là một lời nhắc nhở Washington về sức mạnh đang lên của Trung Quốc, không chỉ về kinh tế, mà cả về quân sự. Liêu Ninh, chiếc tàu cũ của Liên Xô trước đây hầu như “không có ý nghĩa chiến lược” đáng kể nào, có điều nó nhắc nhở Mỹ là Trung Quốc có thể gây sức ép trong vùng.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng thận trọng về mục tiêu này, vì cho rằng các hành động phô trương của Trung Quốc nằm trong chiều hướng tăng cường sức mạnh quân sự được ghi nhận từ nhiều năm qua.
Bà Bonnie Glaser, một chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington cho rằng “không thể nói chắc là Bắc Kinh muốn gửi một tín hiệu đến ông Trump”. Theo bà, chuyến tập huấn của chiếc Liêu Ninh nằm trong một kế hoạch được dự trù từ lâu.
Mặt khác, đối với giới quan sát, Bắc Kinh còn lâu mới có được thế thượng phong quân sự trước Washington, người bảo vệ chủ yếu cho Đài Loan. Theo ông David Kelly, giám đốc nghiên cứu của Văn phòng tham vấn China Policy, trụ sở tại Bắc Kinh, Mỹ hiện có 10 hàng không mẫu hạm đang hoạt động và một mạng lưới căn cứ hải quân khắp địa cầu.
Thậm chí, các chuyên gia còn cho rằng Hải quân Trung Quốc cũng có ít hy vọng chống chọi được với lực lượng phòng thủ của Nhật, dù nhỏ bé hơn, nhưng trội hơn về mặt kỹ thuật và công nghệ, đồng thời lại được Mỹ hỗ trợ, chứ đừng nói đến Hạm đội 7 của Mỹ.
Trong bối cảnh đó, ông Kelly cho rằng đối với Trung Quốc sự hiện diện của tàu Liêu Ninh trước hết mang tính biểu tượng và có mục tiêu đối nội.
Trung tuần tháng 12 vừa qua, Hải Quân Trung Quốc loan báo là chiếc hàng không mẫu hạm đã tiến hành cuộc tập trận bắn đạn thật đầu tiên, với cả hơn một chục tên lửa được thử nghiệm.
Chính quyền Bắc Kinh cho đấy là cuộc thao diễn bình thường, nhưng truyền thông nhà nước thì tỏ vẻ vui mừng, khẳng định rằng chiếc Liêu Ninh sẵn sàng chiến đấu, và không quên nhắc lại là một chiếc tàu sân bay thứ hai đang được đóng và lần này là hoàn toàn với kỹ thuật Trung Quốc.