Các nhà nghiên cứu khẳng định Anh là “quốc gia mạnh thứ hai thế giới” sau Mỹ, và thậm chí có đủ khả năng đánh bại Nga, Trung Quốc nếu xảy ra chiến tranh – tờ Daily Mirror đưa tin.
Mirror hôm 31/12/2016 dẫn báo cáo công bố từ tháng 1/2014 của trang European Geostrategy xác định, Anh là cường quốc toàn cầu duy nhất trên thế giới, trong khi Mỹ là siêu cường duy nhất.
Báo cáo này cũng khiến nhiều người ngạc nhiên khi một số quốc gia thường được đánh giá là cường quốc thế giới, như Nga và Trung Quốc, chỉ được nhận định là “nước lớn trong khu vực”. Pháp, Đức và Ấn Độ cũng được xếp vào nhóm này.
Khái niệm “cường quốc toàn cầu” mà European Geostrategy nêu ra là: Một quốc gia thiếu tầm ảnh hưởng hoặc thuộc tính tổng hợp của một siêu cường, nhưng vẫn sở hữu sức ảnh hưởng và các phương án quân sự rộng rãi ở phạm vi quốc tế; có khả năng can thiệp phần lớn các vùng xung đột địa chính trị, đặc biệt là Trung Đông, Đông Nam Á, Đông Á, châu Phi và Nam Mỹ.
Tàu sân bay mới HMS Queen Elizabeth dự kiến vận hành thử vào năm 2017 (Ảnh: Getty)
Báo cáo nói rằng quân đội Anh là lực lượng “toàn diện, tiên tiến và đa dạng”, thành viên quan trọng của NATO cùng các chiến dịch liên minh khác.
Đồng thời, Anh tiếp tục duy trì các căn cứ quân sự ở nước ngoài tại đảo Ascension, Belize, Brunei, Canada, đảo Diego Garcia ở Ấn Độ Dương, Gibraltar, Kenya, Bahrain và Cyprus.
Ngoài ra, London cũng sở hữu kho vũ khí hạt nhân, với ngân sách quốc phòng thường xuyên xếp hạng 5 hoặc 6 thế giới.
Trong báo cáo năm 2011, Giáo sư Malcolm Chalmers – Giám đốc Phòng nghiên cứu chính sách quốc phòng Anh, thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và an ninh Hoàng gia Anh (RUSI) – nói: “Anh sẽ không bao giờ trở thành một thành viên cả nhóm số ít siêu cường toàn cầu nữa.”
“Trên thực tế, Anh đã không được coi là một siêu cường trong nhiều thập kỷ qua. Nhưng kế hoạch chi tiêu quốc phòng mới đủ để duy trì vị thế của Anh trong nhóm năm cường quốc quân sự hạng 2 của thế giới (với Mỹ là cường quốc hạng 1 duy nhất), đồng thời là một trong hai sức mạnh dẫn đầu NATO-châu Âu (bên cạnh Pháp).”
Ông Chalmers nhận định: “Ưu thế của Anh trước các thế lực đang trỗi dậy ở châu Á (như Trung Quốc và Nga), đặc biệt là ưu thế về ‘chất’, gần như chắc chắn sẽ suy giảm dần. Dù vậy ít nhất trong thập niên 2020 hoặc xa hơn nữa, ưu thế tương đối lớn của London sẽ được bảo đảm.”
Giới quan sát Anh cho rằng nước này có khả năng hơn Trung Quốc trong việc triển khai các hoạt động ở phạm vi quốc tế (Ảnh: Getty)
Theo Mirror, Anh cũng ghi điểm cao trong hệ thống đánh giá “Sức mạnh quốc gia tổng hợp” của Trung Quốc (CNP), một chỉ tiêu thẩm định sức mạnh của một nước về kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa, khoa học công nghệ, giáo dục, nguồn lực con người…
Dù vậy, thang đánh giá này bị cho là còn khiếm khuyết khi không xét đến thực tế rằng Trung Quốc, dù có quy mô lực lượng vũ trang lớn hơn Anh, nhưng không có “khả năng hậu cần để triển khai, hỗ trợ và duy trì lực lượng ở nước ngoài với số lượng lớn – theo tạp chí UK Denfence Journal.
Tờ này thêm rằng, Anh có khả năng lớn hơn Trung Quốc, nhưng London tập trung nhiều hơn vào vấn đề phòng thủ cục bộ ở phạm vi hẹp hơn là mở rộng như Bắc Kinh.
Học giả Malcolm Chalmers bình luận, Trung Quốc vẫn tập trung sức mạnh để bành trướng ở châu Á-Thái Bình Dương và xử lý tranh chấp ở biển Đông, Hoa Đông, nên khả năng vươn ra toàn cầu bị giới hạn. Điều này có thể thay đổi trong vài thập niên tới.
Hiện nay, quân đội Anh hoàn toàn có thể đánh bại Trung Quốc nếu xảy ra xung đột ở các khu vực như Đại Tây Dương hay vùng Vịnh. Theo Chalmers, Bắc Kinh chưa có đủ năng lực để điều động quân đội đến các khu vực có cùng khoảng cách với các lực lượng của Anh.
Nhưng với sự hiện diện quân sự của tàu sân bay Liêu Ninh từ biển Hoa Đông xuống biển Đông những ngày qua được Trung Quốc tuyên truyền rầm rộ, giới quan sát nước này đang tự tin thời điểm Bắc Kinh trở thành một sức mạnh toàn cầu không còn xa nữa.