Phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague – Hà Lan về vấn đề biển Đông không được đưa vào chương trình nghị sự của Hội nghị ASEAN 2017.
Thứ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo tuyên bố như trên hôm 5-1.
Theo đó, hội nghị sẽ được tổ chức vào tháng 4-2017 do Philippines chủ trì. Nước này cũng không thảo luận về mối căng thẳng với Trung Quốc liên quan đến tranh chấp lãnh hải – cụ thể là bãi cạn Scarborough ở biển Đông. Philippines tuyên bố chủ quyền bãi cạn này nhưng bị Trung Quốc kiểm soát từ năm 2012.
Hồi tháng trước, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nhắc lại rằng ông muốn tránh đối đầu với Trung Quốc và thấy không cần thiết phải ép buộc Bắc Kinh tuân thủ phán quyết của PCA. Phán quyết công bố hồi tháng 7-2016 bác bỏ tính pháp lý của cái gọi là “đường chín đoạn” liếm hơn 80% biển Đông của Bắc Kinh.
Một mặt cho rằng phán quyết của PCA không có hiệu lực, Trung Quốc còn kêu gọi các nước liên quan mở lại các cuộc đàm phán để giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ.
Bên cạnh thông báo nói trên, ông Manalo cũng đề cập tới kế hoạch tập trung vào hoàn thành Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) của 10 nước thành viên ASEAN, mục đích nhằm giảm bớt căng thẳng trong vùng biển tranh chấp.
“Chúng tôi hy vọng sẽ có một kịch bản vừa ý. Chúng tôi sẽ nói chuyện với Trung Quốc theo cách chúng tôi muốn bày tỏ sự quan tâm cũng như cách chúng tôi muốn họ đề ra giải pháp để giải quyết vấn đề” – ông Manalo cho biết.
Từ năm 2010, Trung Quốc và ASEAN đã thảo luận về một bộ quy tắc nhằm tránh xảy ra xung đột ở biển Đông. Tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN 2016, nỗ lực ra tuyên bố chung về biển Đông thất bại do quyết định của Campuchia.