Chính sách Biển Đông của chính quyền Donald Trump khi không nắm rõ đối thủ Trung Quốc sẽ dễ dẫn tới những quyết sách kéo dài căng thẳng.
Mỹ- Trung căng thẳng trong 5-10 năm tới?
Tờ Đông Phương Nhật báo – một tờ báo trung lập ở Hồng Kông đăng tải bình luận cho thấy tình hình ở Biển Đông chắc chắn sẽ căng thẳng hơn khi ông Donald Trump lên nắm quyền.
Theo đó, có 3 lý do khiến ông Trump và Bắc Kinh đối đầu.
Thứ nhất, Donald Trump và các thành viên nội các của ông đều thiếu tầm nhìn ngoại giao toàn cục, nhất là thiếu nhận thức đúng đắn về chính sách Biển Đông của Trung Quốc.
Do không hiểu được tính phức tạp của vấn đề Biển Đông, nên họ đã đơn giản định nghĩa vấn đề này là vấn đề “quy thuộc đảo bãi,” đương nhiên cho rằng Trung Quốc xây dựng các công trình quân sự tại các đảo bãi không thuộc chủ quyền của mình, không trực tiếp đe dọa sự có mặt quân sự của Mỹ tại khu vực này.
Thứ hai, tư duy “ưu tiên nước Mỹ” của Donald Trump sẽ khiến cho tranh chấp Trung-Mỹ tại khu vực Biển Đông phát triển theo chiều hướng một mất một còn.
Chính phủ Obama có “cỗ xe tam mã” trong chính sách Biển Đông là: TPP, luật quốc tế và tái cân bằng quân sự – khiến Chính phủ Trung Quốc trên phương diện chế định quy tắc khu vực và hợp tác kinh tế khu vực còn có thể cùng với Mỹ đạt được một số nhận thức chung ở mức độ nào đó.
Còn mô hình của Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump thì sử dụng chính sách “một lưới đao” là sức mạnh quân sự của Donald Trump chắc chắn sẽ dẫn đến xu thế Trung-Mỹ xảy ra đấu tranh một mất một còn trong vấn đề này.
Thứ ba, tiến hành đấu tranh liên tiếp với Trung Quốc tại Biển Đông có lợi cho Donald Trump thực hiện sách lược tổng thể đối với Trung Quốc, nâng cao giá trị các “quân bài” mà Donald Trump có trong tay trong các vấn đề liên quan đến Trung Quốc.
Tờ báo Hồng Kông cũng cho rằng, vấn đề Biển Đông là “vùng yếu” trong cục diện ngoại giao của Trung Quốc.
Khi những sự kiện, như Philippines kiện Trung Quốc chẳng hạn, xảy ra một lần nữa, nó sẽ không chỉ gây tổn hại hình tượng của Trung Quốc trên trường quốc tế, gây nhiễu cho chiến lược “Một vành đai, một con đường,” mà còn tạo cớ cho nước lớn ngoài khu vực can thiệp vào vấn đề Biển Đông.
Trong khi đó, Nhà chiến lược “cánh tay phải” của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Steve Bannon dự đoán rằng trong vòng từ 5 đến 10 năm tới sẽ xảy ra chiến tranh trên Biển Đông giữa Mỹ và Trung Quốc.
Ông Bannon, người đang đảm nhiệm vai trò chiến lược gia cấp cao tại Nhà Trắng, trong chương trình phát thanh trên đã thẳng thắng bày tỏ quan điểm cá nhân rằng hai mối đe lọa lớn nhất với nước Mỹ ở thời điểm hiện tại là Trung Quốc và đạo Hồi.
Nhà chiến lược Bannon cho rằng các hành động quân sự hóa trên Biển Đông của Trung Quốc là “qua mặt nước Mỹ”, thẳng thắn bày tỏ quan điểm đối đầu Bắc Kinh.
Tin cho hay cách đây chưa đầy một năm, trong một chương trình trên radio hồi tháng 3/2016, ông Steve Bannon cho rằng quan hệ Mỹ-Trung tất yếu sẽ leo thang thành xung đột trong vòng một thập niên tới.
Ông Bannon, khi đó là lãnh đạo điều hành hãng tin Breibart News, nói: “Chúng ta sẽ tham chiến ở Biển Đông trong 5 tới 10 năm nữa, phải không nào? Không còn nghi ngờ gì về điều đó. Trung Quốc đang củng cố và về cơ bản là đang xây những hàng không mẫu hạm cố định và đặt tên lửa lên đó. Họ xông vào khu vực ngay trước mặt nước Mỹ – và quý vị thừa hiểu vấn đề thể diện nó quan trọng như thế nào – rồi họ tuyên bố vùng biển này là lãnh hải lịch sử của họ”.
Còn nhật báo Anh The Guardian, dẫn lời ông Winston Lord, cựu đại sứ Mỹ ở Trung Quốc, nhận định: Hiện giờ, do các chính sách của Trung Quốc và do sự thất thường của ông Trump, quan hệ giữa hai nước đang ở trong giai đoạn khó lường nhất kể từ vụ thảm sát Thiên An Môn (1989). Ông Orville Schell, một chuyên gia kỳ cựu về Trung Quốc, thì rất lo ngại về nguy cơ tổng thống Trump phá tan hàng thập kỷ chính sách của Mỹ với Trung Quốc.
Các chuyên gia Mỹ về Trung Quốc cũng cảnh báo bão tố đang hình thành ở Biển Đông. Họ cho rằng những hành động xác quyết chủ quyền ngày càng hung hăng của Trung Quốc, cộng với tư tưởng dân tộc chủ nghĩa ngày càng mạnh ở nước này, khiến Hoa Kỳ và Trung Quốc đang trên đường nguy hiểm đi đến xung đột.