Dù có sở hữu các chiến đấu cơ hiện đại F-35 của Mỹ, Đài Loan vẫn chưa thể thắng thế trước Trung Quốc, bởi Bắc Kinh đang nắm trong tay hàng trăm chiến đấu cơ và hàng ngàn tên lửa vô cùng hiện đại với sức hủy diệt lớn.
Chiến đấu cơ F-35B của quân đội Mỹ trong một cuộc thử nghiệm hoạt động.
Một số nguồn tin cho rằng Nhà Trắng đang cân nhắc chuyển giao lô vũ khí mới cho Đài Loan. Trong số những vũ khí mà Mỹ có khả năng chuyển giao cho Đài Loan vào mùa hè năm nay có thể bao gồm các chiến đấu cơ thế hệ mới Lockheed Martin F-35 Lightning II và các hệ thống phòng không tiên tiến.
Nhiều chuyên gia cho rằng thông tin Nhà Trắng có thể bán F-35 cho Đài Loan được công bố trước thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên tại bang Florida trong 2 ngày 6 – 7/4, được xem là chiến thuật ngoại giao của Washington.
Theo đó, Mỹ sẽ dùng Đài Loan làm con bài mặc cả với Trung Quốc để buộc Bắc Kinh nhượng bộ trong một số vấn đề như kinh tế và thương mại.
Một số chuyên gia quân sự thì cho rằng việc Mỹ cung cấp F-35 cho Đài Loan không nằm ngoài mục đích Washington giúp Đài Bắc chuẩn bị năng lực quân sự cho một cuộc chiến tranh với Bắc Kinh. Tuy nhiên, tạp chí The Diplomat nhận định Mỹ không nên bán F-35 cho Đài Loan bởi hai lý do.
Thứ nhất, giá thành F-35 quá đắt đỏ và vượt qua khả năng chi trả của ngân sách quốc phòng Đài Loan. Thứ hai, F-35 có thể bị Không quân Trung Quốc hoặc các tên lửa đạn đạo của Trung Quốc tiêu diệt trước cả khi nó kịp giúp Đài Loan giành bất cứ ưu thế nào trước Bắc Kinh nếu không may xảy ra chiến tranh.
Hiện tại, Đài Loan đang nắm trong tay khoảng 320 chiếc máy bay quân sự cả loại sản xuất trong nước như F-CK/IDF và các loại mua của nước ngoài như Mirage 2000-5 của Pháp và F-16 của Mỹ.
Và nếu quyết định mua tiêm kích F-35 của Mỹ, Đài Loan sẽ buộc phải cho nghỉ hưu nhiều loại máy bay quân sự khác cũng như tiến hành cải tiến phi đội máy bay để hoạt động tương thích với F-35.
Điều này đồng nghĩa với việc Đài Loan sẽ phải dành một khoản ngân sách quốc phòng lớn để chi trả cũng như nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng. Song với tình hình Đài Bắc hiện nay, việc này là không thể.
Trước đó, một số báo cáo cho rằng khả năng Đài Loan sẽ mua 150 chiếc F-35A của Mỹ cùng với 60 chiến đấu cơ tàng hình F-35B có khả năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng cũng như có thể cất cánh ngay trên các đường băng đã bị phá hủy.
Theo dự đoán, Đài Loan có thể chi 25 tỷ USD trong vòng 20 năm tới để duy trì và cải thiện phi đội chiến đấu cơ hiện thời. Với khoản chi ngân sách quốc phòng thường niên là từ 10 đến 11 tỷ USD, hoạt động đầu tư vào phi đội máy bay của quân đội Đài Loan vẫn phụ thuộc lớn vào ngân sách tài chính quốc gia.
Còn theo Diplomat, nếu mua 50 – 60 F-35B của Mỹ, Đài Loan sẽ phải chi 9 – 12 tỷ USD chưa kể chi phí hoạt động. Trong khi đó, khả năng ngân sách quốc phòng của Đài Loan sẽ không thể tăng đều trong những năm tới. Đây là lý do thay vì mua thêm chiến đấu cơ F-35, Đài Loan nên tập trung nguồn ngân sách có hạn cho các hệ thống tên lửa đất đối không (SAM) tối tân.
Hiện tại, Đài Loan đang nắm trong tay 31 tổ hợp SAM tầm trung tới xa bao gồm Patriot PAC-3, hệ thống phòng không tầm trung I-HAWK và các hệ thống phòng không chống tên lửa đạn đạo TK I/II/III Sky Blow.
Tuy nhiên, những tổ hợp phòng không này của Đài Loan lại không đủ sức chống đỡ trước lực lượng tên lửa lên tới 1.100 – 1.300 tên lửa đạn đạo, hàng trăm tên lửa hành trình, các bệ phóng rocket đa nòng tầm xa và 600 chiếc máy bay của Trung Quốc trong trường hợp xảy ra chiến tranh.
Một khi không thể chống đỡ trước các cuộc tấn công trên không, các đường băng của Đài Loan cũng nhanh chóng bị phá hủy dưới sức mạnh của các tên lửa đạn đạo đối phương.
Ngoài ra, các nhà kho quân sự của Đài Loan cũng sẽ bị tên lửa hành trình Trung Quốc tiêu diệt. Còn các máy bay Đài Loan sẽ bị bom của Trung Quốc hủy diệt. Ngay cả khi các chiến đấu cơ F-35 của Đài Loan sống sót sau đợt tấn công ban đầu của Trung Quốc, nó cũng sẽ không còn bất cứ căn cứ quân sự nào để quay trở về.
Trong khi đó, khả năng chiến đấu của quân đội Trung Quốc đang ngày càng được nâng cao cùng với lực lượng tên lửa có thể tấn công mọi mục tiêu với độ chính xác cao. Bên cạnh đó, quân đội Trung Quốc đang sử dụng hàng loạt chiến đấu cơ thế hệ thứ tư như J-10, J-11A và J-11B cùng với một số chiến đấu cơ thế hệ thứ năm.
Tóm lại, dù sở hữu 50 – 60 tiêm kích F-35 của Mỹ cùng với sự hỗ trợ của 31 tổ hợp SAM, Đài Loan vẫn không đủ sức bảo vệ lục quân trước sức mạnh tấn công của hàng trăm chiến đấu cơ và hàng ngàn tên lửa Trung Quốc.
Do đó, thay vì đầu tư mua F-35, Đài Loan nên chú trọng tới việc trang bị các hệ thống phòng thủ SAM tầm trung và xa di động thế hệ mới. Nói cách khác, Đài Loan nên dùng khoản ngân sách quốc phòng 25 tỷ USD để mua các hệ thống phòng thủ SAM mới trong vòng 20 năm tới.
Bản nghiên cứu năm 2016 của tổ chức Rand Corporation từng nhấn mạnh Đài Loan nên trang bị 21 trung đội phòng không. Mỗi trung đội này trang bị 2 radar Sentinel cùng với 1.600 – 2.100 tên lửa AIM-9X hoặc AIM-120,có giá từ 8,1 – 9,2 tỷ USD.
Cũng theo Rand Corporation, Đài Loan nên đầu tư thêm cho các hệ thống Patriot/TK III từ con số 5 lên thành 12 tổ hợp cùng với 300 tên lửa PAC-3. Chi phí cho hoạt động này rơi vào khoảng 4 – 10,6 tỷ USD nhưng lại giúp Đài Loan nâng cao khả năng phòng thủ cũng như chống đỡ trước các cuộc tấn công mà cụ thể là từ Trung Quốc.