Trump lỡ lời nói “Triều Tiên từng là một phần của Trung Quốc”. Đây là một phát ngôn hoàn toàn sai và có thể làm đất nước phía nam của bán đảo là Hàn Quốc nổi giận.
Tổng thống Trump tiếp đón Chủ tịch Tập Cận Bình tại Mỹ. Ảnh: Reuters
Sau cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trả lời báo Wall Street Journal một cách đáng kinh ngạc rằng: “Chỉ sau khi lắng nghe ông Tập trong 10 phút, tôi đã nhận ra vấn đề đó Triều Tiên không đơn giản”.
Tuy nhiên, ít người biết rằng, ngay trước câu nói đó, Trump đã nói một câu còn gây sốc hơn. Ông đã nói: “Triều Tiên thực sự từng là một phần của Trung Quốc”. Sau đó, ông có đính chính rằng “Triều Tiên” ở đây là toàn bộ bán đảo Triều Tiên, chứ không phải chỉ là miền Bắc của bán đảo.
Theo Quartz, phát biểu này của Trump rõ ràng là không chính xác. Vì một lý do nào đó mà Hàn Quốc chưa “nổi giận” với phát ngôn đó. Hàn Quốc vốn cực kỳ nhạy cảm về các ám chỉ rằng họ bé nhỏ hơn Trung Quốc hoặc phải phụ thuộc Trung Quốc.
Khi xem xét lại toàn bộ ngữ cảnh và câu trả lời đầy đủ của Trump, người ta thấy rằng Trump đã nói nguyên văn thế này khi kể về cuộc đối thoại giữa mình và ông Tập:
“Ông Tập sau đó nói về lịch sử của Trung Quốc và Triều Tiên. Không phải là phía Bắc, mà là toàn bộ bán đảo. Và bạn biết đấy, đó là câu chuyện hàng nghìn năm với rất nhiều cuộc chiến tranh. Và Triều Tiên thực sự từng là một phần của Trung Quốc”.
Đánh giá về phát ngôn đó của Trump, Giáo sư sử học Kyung Moon Hwang, Đại học Nam California – tác giả cuốn sách “Lịch sử Triều Tiên” cho rằng: “Sẽ không có một nhà sử học đáng kính nào kết luận như vậy”.
“Chúng ta có thể giả định rằng đó không phải là quan điểm riêng của Trump về lịch sử châu Á, mà là Trump nghe từ Tập Cận Bình. Nhưng ông Tập có thể lấy ý đó ở đâu ra được?” Giáo sư Hwang nói. “Ý đó thực ra chỉ là một phần của một dự án lịch sử mang tính dân tộc chủ nghĩa mà Trung Quốc đã từng thực hiện trong khoảng 20 năm”.
Theo Giáo sư Hwang, chỉ có hai thời điểm trong lịch sử là tình hình có vẻ gần với ý “Triều Tiên là một phần của Trung Quốc” hơn cả.
Lần thứ nhất, ở thế kỷ thứ II trước Công nguyên, nhà Hán thiết lập bốn “vùng” ở phần phía Bắc của bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, những vùng này mang tính chất giống như cách Anh đô hộ Ấn Độ, chứ chúng không hẳn là một phần chính thức của Trung Quốc.
Tuy nhiên, các nhà sử học Trung Quốc vẫn cố gắng tranh cãi rằng điều này đặt bán đảo Triều Tiên vào “lịch sử địa phương của Trung Quốc”.
Thời điểm thứ hai là vào thế kỷ XIII sau Công nguyên, khi đế chế Mông Cổ thống trị toàn cầu, bao gồm cả Trung Quốc và bán đảo Triều Tiên. Sau 7 chiến dịch chiếm bán đảo, Mông Cổ đã thành công.
Tuy nhiên, Giáo sư Hwang cho biết: “Ngay cả khi đó, những người Mông Cổ kiểm soát Trung Quốc một cách trực tiếp hơn Triều Tiên”. Theo Giáo sư Hwang, bỏ qua câu hỏi liệu Mông Cổ có tính bán đảo Triều Tiên là thuộc Trung Quốc hay không, thì lúc đó Triều Tiên hay Trung Quốc cũng chỉ là chư hầu của Mông Cổ mà thôi.
Căn cứ vào lịch sử như vậy, Giáo sư Hwang cho rằng, ông Tập Cận Bình có thể chỉ nói ngắn gọn với Trump rằng “Trung Quốc từng thống trị Triều Tiên”, hoặc “Trung Quốc và Triều Tiên từng thuộc cùng một đế chế” và Trump đã tự hiểu theo cách của mình rằng Triều Tiên là “một phần của Trung Quốc”.
Cũng có thể là những người phiên dịch của hai vị lãnh đạo đã dịch không chính xác. “Dù sao chúng ta có thể không bao giờ biết ông Tập đã thực sự nói gì với Trump”, Hwang nói.
Trên một trang web hỏi đáp nổi tiếng của Trung Quốc, một người dùng đã từng đặt câu hỏi: “Những người ở bán đảo Triều Tiên có biết rằng bán đảo từng là một phần của Trung Quốc hay không?”
Và câu trả lời được ưa thích nhất cho câu hỏi trên là: “Bạn đã bị nhầm lẫn”.