Trong chuyến công tác Trường Sa cuối tháng 5.2017, PV Báo Thanh Niên ghi lại nhiều hình ảnh công trình mà Trung Quốc xây dựng trái phép trên đá Châu Viên.
Toàn cảnh các công trình mà Trung Quốc xây dựng trên đá Châu Viên
Khi tàu chúng tôi cập đảo Đá Đông A, từ đây dù cách xa hơn 10 hải lý (gần 20 km) nhưng bằng mắt thường có thể thấy đá Châu Viên. Nếu dùng ống nhòm sẽ thấy rõ nét những công trình mà Trung Quốc xây dựng trái phép trên đá Châu Viên.
Đó chính là tòa nhà trung tâm chỉ huy, ngọn hải đăng, hệ thống ra đa và nhiều công trình bổ trợ khác. Đáng chú ý tòa nhà trung tâm cao 7 tầng và được xây dựng thành một khối hình vuông rất rộng lớn.
Những công trình trên đá Châu Viên được xây dựng cùng một mô típ như ở Gạc Ma, Xu Bi, Huy Gơ… Các đảo, đá này đều bị Trung Quốc khẩn trương bồi đắp xây dựng trái phép những công trình khổng lồ.
Đá Châu Viên là rạn san hô thuộc cụm Trường Sa của quần đảo Trường Sa (thuộc tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam), bị Trung Quốc cưỡng chiếm từ ngày 28.2.1988.
Từ cuối 2013, phía Trung Quốc tập trung bồi đắp bãi Châu Viên thành đảo nhân tạo, xây dựng thành căn cứ quân sự có quy mô, tầm quan trọng nhất trong số 7 bãi đá mà họ cưỡng chiếm của Việt Nam tại Trường Sa.
Bãi đá nguyên bản có chiều dài tính theo trục đông – tây gần 6km, diện tích đạt 8 km2. Trừ một số hòn đá nổi lên ở phía bắc với độ cao 1,2-1,5 m so với mặt biển; đa phần diện tích đá Châu Viên chìm dưới nước.
Từ cuối năm 2013, Trung Quốc đã đưa hàng chục tàu vận tải biển cỡ lớn và máy móc, trang thiết bị ra nạo vét, bồi đắp, mở rộng bãi đá rộng gấp nhiều lần.
Tòa nhà trung tâm
Cuối năm 2014, Trung Quốc tiếp tục đưa công binh, công nhân ra xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, sân bay, bến cảng và đặc biệt là các công trình đảm bảo hoạt động cho hệ thống ra đa tần số cao, kiểm soát không lưu, thông tin liên lạc…
Hải đăng và trạm ra đa được xây dựng trên đá Châu Viên
Cuối tháng 5.2015, Bộ Giao thông Trung Quốc khởi công xây dựng và ngày 9.10.2015 đã đưa vào sử dụng trái phép 2 ngọn hải đăng với tên gọi Huayang và Chigua trên đá Châu Viên. Ngọn hải đăng Huayang có hình trụ, cao 50 m. Ngọn Chigua có hình nón trụ với kết cấu bê tông cốt thép, phát sáng trong phạm vi 22 hải lý và chu kỳ chớp là 8 giây.
Cận cảnh hệ thống radar
Cận cảnh hải đăng
Do là đảo lớn, có nhiều công trình đặc biệt nên phía Trung Quốc tập trung nhiều loại tàu chiến, hải cảnh, tàu cá bọc sắt, ngăn không cho tàu thuyền các nước tiếp cận gần.