Trang Focus Taiwan dẫn nhận định từ cựu Chủ tịch Viện Mỹ ở Đài Loan (AIT) Richard Bush cho rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong Đại hội Đảng cộng sản Trung Quốc lần thứ 19 tới sẽ đặt ra thời hạn giải quyết vấn đề Đài Loan.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ đặt ra thời gian giải quyết vấn đề Đài Loan – Ảnh: Hong Kong Free Press
Trong bài viết “Tập Cận Bình sẽ nói gì về Đài Loan trong Đại hội tới?”, ông Bush cho biết Chủ tịch Tập sẽ bổ sung một số điều mới nhằm làm rõ lập trường của Trung Quốc đối với Đài Loan, chẳng hạn như đặt ra thời hạn giải quyết vấn đề Đài Loan.
Theo ông Bush: “Có một khả năng xảy ra là (Chủ tịch Tập) sẽ nhấn mạnh đến tính khẩn cấp phải giải quyết căng thẳng với Đài Loan hay thậm chí là sẽ đặt ra thời hạn (giải quyết vấn đề này)”.
Ông Bush cho hay Chủ tịch Tập đã từng tỏ thái độ hối thúc trong cuộc gặp với cựu quan chức cấp cao Đài Loan Tiêu Vạn Trường (Vincent Siew) vào năm 2013. Cụ thể, ông Tập từng nói: “Chuyện giải quyết bất đồng không thể cứ bị trì hoãn từ thế hệ này sang thế hệ khác”.
Cũng theo ông Bush, nếu Chủ tịch Tập muốn tái khẳng định lập trường gần đây của Trung Quốc đại lục đối với Đài Loan thì ông chỉ việc nhắc lại những điều cũ vốn đã được đề cập tại Đại hội 18 trước đó, ví dụ như nguyên tắc “thống nhất hòa bình” – nguyên tắc chỉ đạo trong giải quyết vấn đề Đài Loan.
Tuy nhiên, nếu ông Tập muốn thể hiện lập trường cứng rắn hơn bằng cách không nhắc lại nguyên tắc này nữa thì Trung Quốc có nhiều khả năng chọn những giải pháp mang tính ép buộc hơn. “Điều này cho thấy có thể Trung Quốc sẵn sàng áp dụng một giải pháp nào đó hơn là giữ giải pháp thương lượng trên cơ sở những gì mà hai bên cùng chấp nhận”, ông Bush cho biết.
Còn theo cựu Giám đốc AIT Douglas Paal, chính quyền Bắc Kinh sẽ giữ cách tiếp cận không mang tính ép buộc trong vấn đề Đài Loan. Ông Paal cho hay nhận định của mình được đưa trên cơ sở nhiều nguồn tin không chính thức cho ông biết rằng giới lãnh đạo Trung Quốc không có ý định bày tỏ lập trường cứng rắn khi bàn về Đài Loan tại Đại hội 19.
Bình luận về việc liệu một “Tuyên bố chung Trung – Mỹ 4” có được đưa ra sau chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Mỹ Donald Trump hay không, ông Paal nhận định sẽ khó có chuyện này và tỏ ý ủng hộ Luật Quan hệ với Đài Loan (TRA) của Quốc hội Mỹ.
Vấn đề ra tuyên bố chung đã bắt đầu được nhắc đến bởi Thời báo Tự do của Đài Loan trong thời gian gần đây. Cụ thể, Thời báo Tự do dẫn thông tin từ một nguồn tin giấu tên cho biết cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger đang nỗ lực giúp Trung Quốc và Mỹ ký kết một văn bản được cho là “Tuyên bố chung Trung – Mỹ 4”.
Trước đó, từ năm 1972 đến 1982, hai nước đã ký 3 Tuyên bố chung Trung – Mỹ. Đây là những văn bản góp phần quan trọng giúp hai nước bình thường hóa quan hệ, và những điều khoản trong đó cũng là cơ sở cho quan hệ Trung – Mỹ được xây dựng và phát triển trong thời gian qua lẫn trong tương lai.
Một số điều khoản quan trọng trong 3 tuyên bố chung trước đó bao gồm hai bên tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, vì vậy, Mỹ chính thức thừa nhận mong muốn của tất cả người Trung Quốc về một nước Trung Quốc toàn vẹn và không bị chia rẽ; giảm thiểu nguy cơ xung đột trên phạm vi quốc tế cũng như chủ nghĩa bá quyền của bất kỳ quốc gia nào ở Châu Á – Thái Bình Dương; Mỹ tuyên bố giảm dần việc bán vũ khí cho Đài Loan.