Việc Nhật Bản phát hiện một tàu ngầm tấn công hạt nhân Trung Quốc xuất hiện gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư cho thấy, tàu ngầm Trung Quốc không siêu việt như quảng cáo .Rõ ràng, tàu ngầm Trung Quốc quá dễ để phát hiện.
Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), trước đó, Lực lượng Phòng vệ biển Nhật Bản đã theo dõi hoạt động của tàu ngầm lớp Shang dài 110 m của hải quân Trung Quốc xuất hiện ở vùng biển quốc tế trong 2 ngày từ ngày 10/1.
Một số chuyên gia quân sự cho rằng, tàu ngầm Trung Quốc đã buộc phải nổi lên trên mặt nước. Phía Bộ Quốc phòng Trung Quốc hiện chưa đưa ra bất cứ bình luận nào liên quan tới vụ việc trên.
Mối quan hệ Trung – Nhật từng nhiều lần trở nên căng thẳng về những bất đồng liên quan tới vấn đề lịch sử và tranh chấp chủ quyền ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Đây là quần đảo không người sinh sống trên biển Hoa Đông và Nhật Bản đang nắm quyền kiểm soát song Trung Quốc lại khẳng định có chủ quyền.
Theo nhiều chuyên gia quân sự, tàu ngầm lớp Shang hoạt động không êm như quảng cáo. Bởi Bộ Quốc phòng Nhật Bản khẳng định các tàu và máy bay săn ngầm của quân đội nước này đã phát hiện tàu ngầm Trung Quốc hoạt động gần Senkaku/Điếu Ngư từ ngày 10/1.
Tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Shang của Trung Quốc được đưa vào biên chế kể từ năm 2006, làm nhiệm vụ ở khu vực Ấn Độ Dương và Tây Thái Bình Dương. Theo bản báo cáo trình lên Quốc hội Mỹ năm 2017, hai tàu ngầm lớp Shang là Type 093 được sản xuất trong những năm 2000 và ít nhất thêm 2 tàu ngầm được nâng cấp là Type 093A đã được đưa vào sử dụng trong năm 2016.
Nhật Bản không nhắc tới việc chiếc tàu ngầm Trung Quốc bị quân đội nước này phát hiện là Type 093 hay Type 093A. Còn theo giới chuyên gia, khả năng đây là tàu ngầm Type 093A.
Type 093A được cho trang bị hệ thống ống phóng thẳng đứng để phóng các tên lửa hành trình chống hạm YJ-18. Thậm chí, Type 093A còn được sáng ngang với tàu ngầm lớp Los Angeles của quân đội Mỹ. Ít nhất, Type 093A cũng hoạt động êm và phát ra ít tiếng ồn hơn so với tiền thân là tàu ngầm lớp Han Type 091.
“Đây thực sự là nỗi xấu hổ đối với hải quân Trung Quốc. Tàu ngầm quá dễ dàng bị phát hiện”, một nguồn tin quân sự giấu tên ở Bắc Kinh chia sẻ.
Còn theo nhà bình luận quân sự Zhou Chenming tại Bắc Kinh, vụ việc trên cho thấy năng lực chống ngầm vượt trội của Nhật Bản dưới sự hỗ trợ kỹ thuật của quân đội Mỹ.
Điều đáng nói, tàu ngầm hạt nhân thường hoạt động hàng tháng trời dưới mặt nước và tránh bị đối phương nhìn thấy hoặc phát hiện nhưng tàu ngầm lớp Shang của Trung Quốc lại nổi ngay trên vùng biển quốc tế gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
“Một khi tàu ngầm nổi lên trên mặt nước và sóng âm bị đối phương ghi lại, đây sẽ là bất lợi cực lớn”, nhà nghiên cứu Li Jie tại Viện Nghiên cứu hải quân ở Bắc Kinh nhấn mạnh.
Hồi năm 2004, tàu ngầm hạt nhân lớp Han Type 091của Trung Quốc đã bị phát hiện khi đi ngang qua lãnh hải của Nhật Bản và gần khu vực mà tàu ngầm lớp Shang hiện diện hôm 10/1. Tuy nhiên, tàu ngầm lớp Han đã giữ tình trạng nửa nổi nửa chìm cho tới khi trở về hải phận Trung Quốc dù bị các tàu và máy bay Nhật Bản thả phao âm.
Chuyên gia quân sự ở Macau, ông Antony Wong Dong cho rằng việc tàu ngầm lớp Shang buộc phải nổi lên trên mặt nước và việc hình ảnh tàu ngầm lớp Shang bị chụp lại là “sự dại dột” của hải quân Trung Quốc.
Ông Dong cũng phủ nhận thông tin cho rằng, tàu ngầm lớp Shang cắm cờ Trung Quốc phía trên và nổi lên trên mặt nước để khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và xuất hiện ở khu vực hải phận quốc tế.
“Nếu họ muốn khẳng định chủ quyền, tại sao họ không tiến vào vùng biển thuộc quần đảo Senkaku/Điếu Ngư”, ông Wong nhấn mạnh.
Còn theo ông Li, lý do giải thích cho việc tàu ngầm lớp Shang phải nổi lên trên mặt nước có thể là do tàu ngầm bị trục trặc kỹ thuật hoặc định vị.
Tuyên bố từ Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho hay một tàu hộ vệ Trung Quốc cũng đã xuất hiện 2 ngày gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư song không rõ chiếc tàu có ở lại khu vực này khi tàu ngầm Trung Quốc nổi lên trên mặt nước hay không.
Theo báo cáo của Quốc hội mỹ, hải quân Trung Quốc có kế hoạch mở rộng hạm đội tàu ngầm tấn công hạt nhân lên 6 chiếc trước khi đưa thế hệ tàu ngầm mới Type 095 có khả năng hoạt động êm hơn vào biên chế sau năm 2020.