Trung Quốc mới cho ra đời tàu sân bay tự sản xuất đầu tiên, nhưng các chuyên gia quân sự đánh giá nó đã bị lạc hậu và chỉ mang tính hình thức.
Hôm 13/5, Trung Quốc bắt đầu thử nghiệm tàu sân bay nội địa Type-001A ở cảng Đại Liên. Dù đầu tư rất nhiều tiền cho dự án này, giới chuyên gia cho rằng thiết kế của tàu sân bay này đã lỗi thời ngay trước khi đưa vào sử dụng, theo Forbes.
Type-001A là tàu sân bay thứ 2 của Trung Quốc, với hình dáng tương đồng với Liêu Ninh, chiếc tàu sân bay đầu tiên của nước này. Type-001A có nhà chứa máy bay và boong tàu lớn hơn, cho phép mang thêm nhiều máy bay chiến đấu. Type-001A có thể chứa tối đa 35 tiêm kích J-15, so với 24 chiếc trên tàu Liêu Ninh.
Tàu sân bay Type 001A được thiết kế theo kiểu tàu sân bay Liêu Ninh (Trung Quốc mua lại từ Ukraine để cải tạo), nhưng có lượng giãn nước nhỏ hơn – khoảng 50.000 tấn.
Dù vậy, Type-001A không có nhiều thay đổi so với tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc. Các chuyên gia quân sự cho rằng Type-001 có 2 đặc điểm lỗi thời là: turbine chạy bằng nồi hơi đốt dầu và tiêm kích cất cách bằng phương thức cầu nhảy (ski jump).
Việc sử dụng nồi hơi đốt dầu sẽ làm hạn chế tầm tác chiến và thời gian hoạt động của tàu. Do đó, nó phụ thuộc vào lực lượng hậu cần hoặc những căn cứ nước ngoài. Hiện nay, Trung Quốc chỉ có một căn cứ hải quân tại Djibouti, khiến tàu sân bay của Trung Quốc khó duy trì hoạt động lâu trên đại dương. Trong khi đó, các tàu sân bay Mỹ đều sử dụng năng lượng hạt nhân, cho phép hoạt động liên tục 20-25 năm mà không cân tiếp nhiên liệu.
Mô hình thiết kế tàu sân bay Type-001A.
Còn cầu nhảy của Type-001A là mẫu thiết kế từ năm 1985. Cầu nhảy hạn chế nhiều lượng nhiên liệu và vũ khí mà tiêm kích có thể mang theo. Ngoài ra, tàu sân bay sử dụng cầu nhảy sẽ không thể dùng cho các máy bay vận tải cồng kềnh. Hiện nay các tàu sân bay Mỹ đều được trang bị máy phóng hơi nước, thậm chí gắn máy phóng điện từ hiện đại.
Các chuyên gia cho rằng Type-001A chủ yếu mang tính biểu trưng cho hải quân Trung Quốc, và còn kém rất nhiều so với các tàu sân bay của Mỹ. Dường như Trung Quốc cũng nhận thấy công nghệ của Type-001A bị lạc hậu nên nước này bắt đầu đóng tàu sân bay Type-002, dự kiến biên chế vào năm 2023.
Trung Quốc có thể chỉ dùng Type-001A làm giải pháp tạm thời cho nhóm tác chiến tàu sân bay, trong khi chiếc Liêu Ninh chủ yếu dùng cho mục đích huấn luyện và thử nghiệm công nghệ.