Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 6-6 cảnh cáo Mỹ nên thôi làm quá vấn đề quân sự hóa của Bắc Kinh và ngừng gây rắc rối. Động thái diễn ra chỉ 1 ngày sau khi 2 pháo đài bay B-52 của Mỹ bay ngang Biển Đông.
Các báo cáo gần đây cho thấy Trung Quốc đã bắt đầu đưa nhiều hệ thống vũ khí ra các thực thể ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
Hành động của Trung Quốc đã nhiều lần bị các quan chức và tướng lĩnh Mỹ chỉ mặt đặt tên là “quân sự hóa Biển Đông”, thách thức luật quốc tế.
Washington đã triển khai nhiều chiến dịch đảm bảo tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông. Đáng kể nhất, theo đài CNN ngày 5-6, Mỹ đã đưa 2 máy bay ném bom chiến lược B-52 xuất phát từ Hawaii và bay cách quần đảo Trường Sa chỉ 30km.
Trước đó, hai tàu khu trục và tàu tuần dương Mỹ đã lần đầu tiên cùng phối hợp áp sát các đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng và kiểm soát trái phép.
Bất chấp các quan ngại và chỉ trích quốc tế, Trung Quốc luôn ngang nhiên khẳng định họ có quyền làm như thế trên cái gọi là “lãnh thổ chủ quyền” bất chấp nó đã bị Tòa trọng tài thành lập theo phụ lục VII của UNCLOS 1982 tuyên bố vô giá trị trong phán quyết năm 2016.
Trước các tuyên bố và chỉ trích gần đây về quân sự hóa, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 6-6 đã chất vấn ngược lại, hỏi rằng liệu hành động “đưa vũ khí tấn công” tới Biển Đông như Mỹ vừa làm phải chăng nên được tính luôn là “quân sự hóa”.
Đại diện Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng Mỹ đang làm quá vấn đề và khiến mọi thứ thêm phức tạp. “Chạy loạn xà ngầu như thế là cực kỳ nguy hiểm”, bà Hoa phát biểu.
Không hiểu ý của người phát ngôn Trung Quốc trong câu nói này là như thế nào, có phải là một tín hiệu ngầm cho những sự việc trong tương lai hay không. Bởi nó được đưa ra trong bối cảnh các chuyên gia lo ngại Bắc Kinh sắp sửa đơn phương tuyên bố Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông.
“Trung Quốc sẽ không sợ bất cứ tàu quân sự hay máy bay nào. Chúng tôi thậm chí sẽ kiên quyết hơn trong các bước đi cần thiết để bảo vệ chủ quyền và an ninh của đất nước, bảo vệ hòa bình và ổn định trong khu vực Biển Đông”, bà Hoa Xuân Oanh ngang nhiên nhấn mạnh như thể toàn Biển Đông là lãnh thổ của Trung Quốc.
Một số tin tức rò rỉ hồi đầu tuần này cho hay Mỹ đang có kế hoạch tăng tần suất các hoạt động thách thức chủ quyền Trung Quốc trên Biển Đông. Chúng có thể bao gồm tăng số lượng tàu tham gia các đợt tuần tra đảm bảo tự do hàng hải, kéo dài thời gian của mỗi đợt.
Đặt trong bối cảnh Trung Quốc gần đây liên tục tổ chức tập trận quy mô lớn với trên Biển Đông và thái độ khác hẳn lúc trước, giới quan sát nhận xét sau thời gian dài đáp trả ngoại giao, Bắc Kinh dường như đã tự tin hơn trước Washington.
Biển Đông có thể sẽ sớm trở nên chật chội với tàu chiến và máy bay của nhiều nước.