Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un ngày 12.6 có cuộc gặp lịch sử tại Singapore và ký thỏa thuận hướng đến hòa bình.
Hai nhà lãnh đạo đã có cái bắt tay lịch sử, lần đầu tiên giữa một tổng thống Mỹ đương nhiệm và một lãnh đạo Triều Tiên, vào lúc 9 giờ 3 phút sáng (giờ địa phương) tại khách sạn Capella trên đảo du lịch Sentosa. Cái bắt tay kéo dài 12 giây và những cái vỗ lưng nhau không giấu được tâm lý có phần căng thẳng của những người đứng đầu 2 quốc gia đã có 7 thập niên thù nghịch trước ống kính phóng viên và sự theo dõi trực tiếp của cộng đồng quốc tế.
“Gắn kết đặc biệt”
Lãnh đạo Kim đã có một phát biểu ngắn với báo chí khá ấn tượng trước khi bước vào hội đàm “tay đôi” với ông Trump: “Thật không dễ dàng để đến được nơi đây. Quá khứ đã cản chân chúng tôi; các định kiến và tập quán cũ đã chắn con đường đi tới. Nhưng chúng tôi đã vượt qua tất cả và đã đến đây hôm nay”. Cuộc thảo luận riêng, chỉ với người phiên dịch của hai bên, diễn ra trong hơn 40 phút và nối tiếp bằng cuộc họp mở rộng gồm cả các quan chức cao cấp. Sau hội đàm, 2 nhà lãnh đạo dùng tiệc trưa và tiếp tục đối thoại, rồi cùng đi dạo trong khuôn viên khách sạn Capella. Hai ông sau đó đã ký bản thỏa thuận “lịch sử”, trước khi lãnh đạo Kim rời đảo Sentosa về khách sạn St Regis.
Trong suốt gần 5 tiếng cùng ông Kim ở Capella, Tổng thống Donald Trump nhiều lần nhấn mạnh với báo chí: “Chúng tôi đã có khoảng thời gian tuyệt vời với nhau, có một mối quan hệ tuyệt vời và đã phát triển thành một mối gắn kết đặc biệt” và tuyên bố nhất định sẽ mời lãnh đạo Triều Tiên sang thăm Nhà Trắng. Lãnh đạo Kim thì kiệm lời hơn: “Hôm nay, chúng tôi đã có một cuộc gặp lịch sử, vượt qua quá khứ và bước vào một khởi đầu mới. Chúng tôi ký kết một thỏa thuận lịch sử và thế giới sẽ nhìn thấy một sự thay đổi đáng kể”.
CNN dẫn lời một quan chức cho hay Triều Tiên yêu cầu được thể hiện bình đẳng với Mỹ trong suốt quá trình diễn ra sự kiện, cụ thể là số lượng quan chức tham dự các cuộc họp của hai bên phải ngang nhau, số lượng quốc kỳ mỗi nước được dựng ở lễ đài nơi 2 nhà lãnh đạo bắt tay phải bằng nhau – mỗi nước 6 lá cờ và “Mỹ đã nhiệt tình chấp nhận các yêu cầu”.
Chấm dứt tập trận Hàn – Mỹ
Theo nội dung thỏa thuận, Tổng thống Trump và lãnh đạo Kim “trao đổi ý kiến chân thành, sâu sắc và toàn diện” về quan hệ song phương và cơ chế hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Trong đó, Tổng thống Trump cam kết bảo đảm an ninh cho Triều Tiên, trong khi lãnh đạo Kim tái khẳng định cam kết vững chắc của mình về việc giải giáp hạt nhân toàn diện trên bán đảo mà nước ông chia sẻ cùng Hàn Quốc.
Thỏa thuận viết “tin rằng một quan hệ Mỹ – Triều mới sẽ đóng góp cho hòa bình và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên và thế giới, rằng tạo dựng lòng tin ở nhau sẽ thúc đẩy tiến trình giải giáp hạt nhân”, 2 nhà lãnh đạo đã đồng thuận 4 điều: thiết lập mối quan hệ mới Mỹ – Triều phù hợp với nguyện vọng hòa bình và thịnh vượng của nhân dân hai nước; cùng nhau nỗ lực xây dựng một cơ chế hòa bình ổn định và trường tồn trên bán đảo Triều Tiên; tái khẳng định Tuyên bố Bàn Môn Điếm ngày 27.4.2018, Triều Tiên cam kết tiến hành giải giáp hạt nhân toàn diện; cùng nhau tìm kiếm và hồi hương hài cốt binh sĩ tử trận. Bản thỏa thuận cũng khẳng định hai bên quyết tâm thực thi đầy đủ và nhanh chóng các cam kết nói trên bằng việc sớm tổ chức các cuộc đàm phán tiếp theo.
Sau đó, Tổng thống Trump có buổi trả lời phỏng vấn và họp báo riêng tại khách sạn Capella. Nhà lãnh đạo cho biết việc rút binh sĩ Mỹ đồn trú ở Hàn Quốc chưa được thảo luận trong cuộc họp này, nhưng các cuộc tập trận giữa Washington và Seoul, vốn gây khó chịu cho Bình Nhưỡng, sẽ chấm dứt. Ông Trump cũng cho biết Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ hỗ trợ Triều Tiên kinh phí để tiến hành giải giáp hạt nhân. “Ông ấy là một nhà đàm phán tài năng. Ông ấy thương lượng nhân danh người dân đất nước”, Tổng thống Trump nói về lãnh đạo Kim, đồng thời nhận xét ông Kim là người “rất tài năng và rất yêu nước”. Chủ nhân Nhà Trắng còn khẳng định “tin tưởng” lãnh đạo Kim và tin rằng ông Kim cũng vậy.
Đến tối qua, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ Mitch McConnell nhận định cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ – Triều là một bước tiến lớn đến nền hòa bình lịch sử, theo CNN. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh chính quyền vẫn theo dõi tình hình với “đôi mắt mở to” và nếu Triều Tiên không cho thấy sự sẵn sàng trong việc phi hạt nhân, thì Mỹ và những đồng minh “phải chuẩn bị khôi phục chính sách gây sức ép tối đa”.
Mất ngủ vì thượng đỉnh
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo chiều qua cho hay: “Tôi ở đây và chưa ngủ suốt 25 tiếng đồng hồ qua”. Cuộc họp báo kéo dài hơn 1 giờ và thêm 1 giờ sau, chiếc Không lực Một chở ông mới cất cánh khỏi sân bay quân sự Paya Lebar. Như vậy, nhà lãnh đạo Mỹ đã thức trắng ít nhất 27 tiếng đồng hồ. Đến khoảng 23 giờ cùng ngày, lãnh đạo Kim và phái đoàn Triều Tiên cũng rời Singapore, lên đường về nước.
Trước đó, Tổng thống Trump và lãnh đạo Kim Jong-un vừa bắt đầu cuộc họp thì tại Seoul, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cùng các quan chức cao cấp đã trì hoãn cuộc họp nội các để theo dõi qua truyền hình trực tuyến. Ông Moon cho hay: “Đêm qua tôi đã mất ngủ” vì chờ đợi kết quả cuộc gặp thượng đỉnh.