Type 055 là tàu chiến mặt nước có kích cỡ lớn nhất thế giới, bên cạnh khu trục hạm lớp Zumwalt của Mỹ. Và mặc dù là tàu khu trục nhưng nó được đánh giá ngang ngửa tuần dương hạm.
Ý tưởng thiết kế Type 055 Trung Quốc
Trong bài viết trên tạp chí National Interest, nhà phân tích Robert Farley đã đặt ra hai câu hỏi: Hải quân Mỹ có lời đáp trả nào dành cho khu trục hạm Type 055 của Trung Quốc không? Và điều này liệu có cần thiết hay không?
Hôm 3/7, nhà máy đóng tàu Đại Liên đã hạ thủy thêm 2 chiếc tàu mới lớp này, một số nguồn tin cho biết Trung Quốc có thể sẽ đóng tới 24 tàu Type 055.
Đây là tàu chiến cỡ lớn, được trang bị nhiều ống phóng tên lửa thẳng đứng (VLS) hơn tàu khu trục lớp Arleigh Burke Flight III của Mỹ, mặc dù lớp tàu của Washington ưu việt hơn ở hệ thống cảm biến và nhiều tính năng khác.
Tuy vậy, trong bối cảnh lực lượng tàu tuần dương của mình đang già nua, liệu Hải quân Mỹ có nên cân nhắc nghiêm túc đến khả năng đóng tàu tuần dương mới cỡ lớn?
Trung Quốc đã có khu trục hạm mạnh ngang tuần dương hạm…
Các tàu khu trục Type 055 có lượng giãn nước khoảng 13.000 tấn, được trang bị 112 ống phóng tên lửa thẳng đứng, 1 pháo hạm 130mm, cùng nhiều cảm biến và vũ khí phòng thủ.
Chúng được xem là các tàu chiến mặt nước có kích cỡ lớn nhất thế giới, bên cạnh khu trục hạm lớp Zumwalt của Mỹ, và được đánh giá là ngang ngửa tuần dương hạm.
Chưa có thông tin chắc chắn về số lượng tàu Type 055 sẽ được chế tạo, nhưng ước tính ít nhất sẽ là 6 tàu và nhiều nhất là 24 tàu, bởi điều đó còn phụ thuộc nhiều vào mức độ hiệu quả mà chúng mang lại khi đi vào hoạt động trong biên chế Hải quân Trung Quốc.
… Trong khi Mỹ quẩn quanh với những ý tưởng
Mỹ đang chậm rãi phát triển một mẫu tàu mới thay thế cho tuần dương hạm lớp Ticonderoga nhưng chúng có vẻ sẽ có kích cỡ nhỏ hơn Type 055.
Chính quyền cựu Tổng thống Obama đã hủy bỏ chương trình CG(X) sau khi chi phí bị đội lên. Để bù lại sự thất bại của hai chương trình DDG(X) và CG(X), Hải quân Mỹ đã quyết định tái khởi động chương trình tàu khu trục Arleigh Burke với khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo được tăng cường.
Tuy nhiên, ngoài các tàu Arleigh Burke Flight III, Hải quân Mỹ không có mẫu tàu chiến cỡ lớn nào đặc biệt trong các kế hoạch về lâu dài. Hiện tại, chương trình khinh hạm FFG(X) đang là ưu tiên mua sắm của Hải quân Mỹ, do mẫu tàu tác chiến cận bờ (LCS) còn nhiều thiếu sót.
Thế nhưng, các tàu lớp Ticonderoga, cũng như những chiếc tàu đầu tiên của lớp Arleigh Burke sẽ sớm hết tuổi thọ hoạt động. Một số đã nảy ra ý tưởng chế tạo tuần dương hạm mới dựa trên khung thân của tàu đổ bộ lớp San Antonio. Song, mẫu tàu này có kích cỡ lớn và khá chậm chạp, gần như không có khả năng bắt kịp với các nhóm tác chiến tàu sân bay.
Một ý tưởng khác là cải tiến thiết kế tàu Zumwalt để nó có thể đảm nhận cả các nhiệm vụ của tàu tuần dương. Nhưng cho đến nay, Hải quân Mỹ vẫn chưa thể hiện điều gì chắc chắn về tương lai các chương trình tàu tác chiến cỡ lớn.
Hải quân Mỹ có cần đáp trả Type 055?
Theo nhà phân tích Robert Farley, Hải quân Mỹ không nhất thiết cần có một mẫu tàu tương tự để đáp trả lớp tàu của Trung Quốc.
Về cơ bản, các tàu khu trục và tàu tuần dương hiện có của Hải quân Mỹ đang đảm nhận vai trò tương tự như Type 055, ngay cả nếu mẫu tàu của Trung Quốc trang bị nhiều ống phóng VLS hơn.
Ngoài ra, các tàu chiến thời nay hiếm khi phải một-đấu-một với đối phương.
Nếu nổ ra xung đột với Trung Quốc, Hải quân Mỹ có thể huy động một loạt các hệ thống tác chiến trên không, trên/dưới mặt biển để theo dõi và tiêu diệt các tàu chiến có kích cỡ lớn nhất của Hải quân Trung Quốc.
Mặc dù số lượng ống phóng VLS gia tăng, cùng với mạng lưới cảm biến của Type 055 chắc chắn sẽ giúp nâng cao sức mạnh của Hải quân Trung Quốc nhưng Bắc Kinh sẽ không dùng chúng để tấn công vào bất cứ loại tàu chiến nào của Hải quân Mỹ (trừ tàu sân bay).
Tương tự, sẽ hiệu quả hơn nhiều nếu Hải quân Mỹ tìm cách đánh chìm Type 055 bằng tàu ngầm và tên lửa hành trình, thay vì sử dụng một loại tàu chiến mặt nước tương ứng.
Nhìn chung, theo ông Farley, trong ngắn hạn, Hải quân Mỹ chưa cần phải có phương thức tương ứng để đáp trả Type 055 Trung Quốc. Nhưng về lâu dài, họ cần sớm có các chính sách mua sắm và đóng mới để định hình được thiết kế cho lớp tàu tác chiến mặt nước cỡ lớn thế hệ tiếp theo.
Trong bối cảnh tàu tuần dương lớp Ticonderoga ngày một già nua, Hải quân Mỹ cần có các tàu chiến cỡ lớn mới để lấp vào khoảng trống năng lực, ngay cả khi họ không bao giờ phải đối đầu trực diện với Type 055 Trung Quốc.