Hôm 9/7 vừa qua, Tiến sĩ Jay Batongbacal, Giám đốc Học viện các vấn đề Hàng hải và Luật biển Philippines cảnh báo nghề cá ở Biển Tây Philippines cũng như toàn bộ Biển Đông đang đứng trước nguy cơ sụp đổ hoàn toàn trong vòng một thập kỷ tới. Nguyên nhân là do tình trạng đánh bắt thủy sản và tận diệt san hô của ngư dân Trung Quốc, dẫn đến sản lượng đánh bắt thủy sản ở Biển Đông đã xuống mức báo động.
Mặc dù Chính phủ Philippines cho biết sẽ đưa vấn đề nêu trên ra cuộc thảo luận song phương tiếp theo với Trung Quốc, song theo Tiến sĩ Jay Batongbacal Chính phủ Philippines nên có một “nỗ lực cấp bách hơn” để thay đổi chính sách của mình từ chỗ “quan sát một cách thụ động” sang có các hành động bảo vệ tích cực hơn. “Chúng tôi thực sự cần bảo vệ môi trường sống của cá và trữ lượng cá ở Biển Đông” theo ông Jay Batongbacal.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế Mỹ (CSIS), tổng lượng cá ở Biển Đông đã suy giảm khoảng 70-95% kể từ những năm 1950 và tỷ lệ đánh bắt đã giảm 66-75% trong vòng 20 năm qua; đến năm 1990, sản lượng cá ở một số khu vực ở Biển Đông đã giảm 90% so với những năm 1960. Số lượng loài cá mú chấm nhỏ trong vòng 8 năm qua đã giảm 80%. Một số loài hiện nay đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng.
Mới đây, tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) đã công bố bản đồ về điều tra trữ lượng cá ở Biển Đông cho thấy các ngư trường phía Bắc Biển Đông (giáp Trung Quốc), Vịnh Bắc Bộ, và phía Tây Biển Đông (giáp Việt Nam) đã bị khai thác hầu như cạn kiệt. Vùng xung quanh quần đảo Trường Sa chỉ còn một trữ lượng cá nhất định. Ngoài ra, nhiều loài sinh vật biển trong khu vực Biển Đông như cá ngừ vây xanh, san hô, rùa biển, trai tai tượng… đang phải đối mặt với mối đe dọa tuyệt chủng do hoạt động khai thác đánh bắt quá mức và môi trường sinh sống bị phá hủy.
Tháng trước, tờ Inquirer của Philippines cũng đã công bố một đoạn phim cho thấy mức độ thiệt hại nghiêm trọng của rạn san hô tại bãi cạn Scarborough và cáo buộc tình trạng này là do ngư dân và tàu thuyền Trung Quốc gây ra. Hiện Trung Quốc là nước có đội tàu cá đông nhất thế giới (khoảng 450.000 tàu cá), trong đó khoảng 200.000 tàu đánh cá đại dương. Hàng năm, số tàu cá Trung Quốc khai thác, đánh bắt khoảng 71 triệu tấn cá ở khu vực Biển Đông.