Trung Quốc và Nhật Bản đang thể hiện tinh thần hợp tác kinh tế sâu hơn trong khu vực tư nhân, nhằm vào các dự án cơ sở hạ tầng trong khu vực như một phần của sáng kiến Vành đai và Con đường.
Theo Nikkei, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Taro Kono và người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị hôm 2.8 đã đồng ý khởi động một ủy ban công – tư để thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng chung ở những nước khác. Cụ thể, hai bên đang xem xét đến việc các công ty Nhật Bản tham gia vào những dự án trong sáng kiến Vành đai và Con đường. Nội dung chi tiết về vấn đề này sẽ được đưa ra tại cuộc hội đàm ở Bắc Kinh vào đầu tháng 9.2018.
Trước khả năng căng thẳng thương mại với Mỹ sẽ chỉ gia tăng, Trung Quốc mong muốn sẽ giành được sự ủng hộ từ Nhật Bản và các quốc gia láng giềng khác. Ông Kono và ông Vương Nghị đến Singapore để gặp gỡ các bộ trưởng ngoại giao từ Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và sau đó đã đồng ý gặp nhau bên lề hội nghị.
“Chúng tôi muốn đạt được những kết quả cụ thể đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, để tăng cường lòng tin giữa các nhà lãnh đạo của chúng tôi. Phía Nhật Bản có nhiều kế hoạch có khả năng sẽ cải thiện hơn nữa quan hệ song phương của chúng tôi, và chúng tôi ủng hộ họ”, ông Vương Nghị nói với các phóng viên.
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc cũng bày tỏ sự quan tâm đến việc hợp tác với Nhật Bản về công nghệ kỹ thuật số, chẳng hạn như trí tuệ nhân tạo và hệ thống thanh toán điện tử. Hai bên đã nhất trí sẽ tiếp tục đối thoại về chủ đề này, cũng như thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực tài chính.
Tokyo và Bắc Kinh hi vọng sẽ chuyển dịch từ hợp tác sang trao đổi kinh tế thường xuyên hơn giữa các nhà lãnh đạo. Nếu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe giành chiến thắng nhiệm kỳ thứ ba với tư cách lãnh đạo đảng cầm quyền vào tháng 9.2018, ông có thể sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào đầu tháng 10.2018, và tiếp theo sẽ là chuyến thăm của ông Tập đến Nhật Bản vào năm tới.
Cũng trong cuộc gặp hôm 2.8, ông Vương Nghị tỏ thái độ chỉ trích chính sách bảo thủ của Washington. Trong khi đó, mặc dù cũng phản ứng bằng cách nhấn mạnh tầm quan trọng của thương mại tự do, nhưng ông Kono không quên cảnh báo về hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ ở Trung Quốc.
Về vấn đề an ninh, hai bên đã không thể tìm được hướng đi chung. Ông Kono tiếp tục bày tỏ quan ngại về hành động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông, mặc dù ông Vương Nghị cho rằng tình hình trên biển là “ổn định”. Quần đảo tranh chấp mà Nhật Bản gọi là Senkaku, còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư vẫn là tâm điểm thảo luận.
“Chúng tôi cần tiến bộ cụ thể trong an ninh hàng hải để đưa mối quan hệ Nhật Bản – Trung Quốc vào con đường ổn định để phát triển”, ông Kono nói. Trong khi đó, phía Trung Quốc nhấn mạnh sự cần thiết trong việc quản lý khác biệt giữa đôi bên.