Có người lạ vào, các cơ sở lập tức được báo động, cất giấu hết các thiết bị thanh toán di động. Khi đoàn kiểm tra vào thì không còn gì.
Những ngày qua, nhiều tờ báo phản ánh về tình trạng khách Trung Quốc thanh toán “chui” ở Nha Trang (Khánh Hòa), gây thất thu thuế cho ngân sách nhà nước.
Theo phản ánh, thời gian qua trên các cửa hàng dọc tuyến đường trung tâm TP Nha Trang xuất hiện hàng loạt bảng thông báo chấp nhận thanh toán qua mã phản hồi nhanh, ví điện tử như: Alipay, Wechat Pay…
Báo Người lao động dẫn lời một hướng dẫn viên chuyên hướng dẫn khách Trung Quốc cho biết, nếu du khách Trung Quốc mua sắm, quẹt điện thoại bằng Wechat Pay liên kết với Vimo (đơn vị của Việt Nam) thì tiền sẽ chuyển từ Trung Quốc về cho Vimo.
Vimo sẽ chuyển cho các đối tác của mình là chủ cửa hiệu và thu phí dịch vụ. Tuy nhiên, nếu chính chủ cửa hàng có tài khoản ở Trung Quốc, khách mua sắm ở Nha Trang nhưng dòng tiền chảy ở Trung Quốc, trong nước không được hưởng lợi gì từ việc mua sắm này.
Ông Đỗ Trọng Thảo, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Khánh Hòa, xác nhận với báo Pháp luật TP.HCM rằng, tại TP Nha Trang hiện có rất nhiều cơ sở kinh doanh dành cho khách Trung Quốc có dịch vụ thanh toán qua mạng di động trái phép. Dịch vụ chui này ngày càng nở rộ, nhất là từ khi xuất hiện tour du lịch 0 đồng của các đoàn khách lữ hành Trung Quốc.
NHNN chi nhánh Khánh Hòa đã chủ trì lập đoàn kiểm tra nhiều cơ sở kinh doanh với sự tham gia của công an tỉnh, chi cục quản lý thị trường… nhưng không bắt được quả tang việc thanh toán qua mạng di động trái phép. Lý do là các cơ sở có hoạt động thanh toán trái phép trên đối phó rất tinh vi.
Ví dụ khi xe chở đoàn khách Trung Quốc vào, bảo vệ thấy đúng biển số đã đăng ký thì cho vào. Đối với người Việt Nam hay xe không đúng biển số, họ không cho vào, yêu cầu xuất trình giấy tờ.
Khi thấy có người lạ, bảo vệ lập tức bấm nút báo động vào bên trong. Khi đó, bên trong nhanh chóng dọn dẹp đâu ra đó hết. Họ cất giấu hết các thiết bị thanh toán di động. Khi đoàn kiểm tra hay các lực lượng chức năng vào thì không còn gì hết.
“Những cơ sở này hoạt động như kiểu các quán “cơm tù” trước đây. Ngay sau khi xe vào thì họ kéo hàng rào đóng lại ngay. Hết giờ mới được ra”, ông Đỗ Trọng Thảo nói.
Ông Thảo cho rằng nguyên nhân thứ hai khiến các lực lượng chức năng chưa bắt được trường hợp nào là máy POS (Point of Sale – tạm dịch là máy bán hàng chấp nhận thẻ ngân hàng) không dây của Trung Quốc rất nhỏ, gọn. Chỉ cần nghe bên ngoài báo động vào là những người bên trong lập tức cất giấu hết các máy này.
Những máy POS này được tháo rời ra để nhập khẩu trái phép vào Việt Nam, sau khi vào Việt Nam, họ mới lắp ráp lại, nhỏ gọn như chiếc điện thoại di động rồi sử dụng thanh toán di động.
Mới đây, UBND tỉnh Khánh Hòa đã có văn bản khẩn gửi Văn phòng Chính phủ báo cáo về hoạt động chuyển tiền kinh doanh qua POS trái phép, một hình thức trốn thuế. UBND tỉnh đề nghị các bộ, ngành Trung ương, đặc biệt là NHNN, có các giải pháp quản lý hoạt động thanh toán qua POS, Alipay, Wechat Pay… một cách hiệu quả để kịp thời xử lý đối với các trường hợp vi phạm và chống thất thu thuế cho ngân sách nhà nước.
Theo UBND tỉnh Khánh Hòa, việc các doanh nghiệp khai thác thị trường khách du lịch Trung Quốc với các tour giá rẻ qua các chuyến bay charter (chuyến bay thuê bao dành riêng cho du khách của một hãng lũ hành) dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp này hình thành các chuỗi cửa hàng mua sắm dành cho du khách Trung Quốc để bù đắp lại chi phí.
Xuất hiện tình trạng một số đơn vị có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật Việt Nam về niêm yết giá, bán không đúng giá niêm yết, thanh toán bằng đồng nhân dân tệ, thanh toán “chui” qua POS, thanh toán thông qua mã phản hồi nhanh (QR Code) dưới hình thức sử dụng điện thoại thông minh (smartphone).
Công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về thanh toán tiền thông qua POS rất khó khăn do máy có hình thức nhỏ gọn, dễ cất giấu và khó phân biệt đâu là máy hoạt động hợp pháp, đâu là máy hoạt động trái phép.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Khánh Hòa cũng cho rằng, việc thanh toán thông qua mã phản hồi nhanh (QR code) dưới hình thức sử dụng điện thoại thông minh được thực hiện thông qua điện thoại di động của bên bán và bên mua nên việc kiểm tra, bắt quả tang đối với các trường hợp này là rất khó khăn và không có chứng cứ (không có hóa đơn, chứng từ).
Vì vậy, để kiểm soát các hoạt động thanh toán này cần phải có các giải pháp quản lý về công nghệ và các quy định pháp luật cụ thể đối với hình thức thanh toán này.
Theo thống kê của ngành du lịch Khánh Hòa, 7 tháng đầu năm nay tỉnh đã đón trên 1,6 triệu lượt du khách quốc tế; trong đó du khách Trung Quốc ước tính đạt trên 1 triệu lượt, tăng gần 70% so với cùng kỳ năm ngoái.