Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis lập tức bác bỏ yêu cầu của Dương Khiết Trì: Washington không quan tâm, Mỹ đang hành động theo luật pháp quốc tế.
Channel News Asia ngày 10/11 đưa tin, trong khuôn khổ đối thoại an ninh và ngoại giao cấp cao Trung – Mỹ tại Washington, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo nói với ông Dương Khiết Trì, Ngụy Phượng Hòa:
“Chúng tôi vẫn tiếp tục lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc và việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông.
Chúng tôi yêu cầu Trung Quốc phải tuân thủ các cam kết của chính mình trước đây trong vấn đề này.”
Ông Dương Khiết Trì sau đó đáp rằng, Trung Quốc cam kết không đối đầu, nhưng Bắc Kinh có (cái gọi là) quyền xây dựng các cơ sở quốc phòng cần thiết trên (cái gọi là) “lãnh thổ của mình”;
Bắc Kinh cũng kêu gọi Washington ngừng phái tàu chiến, máy bay quân sự tới gần các đảo nhân tạo Bắc Kinh bồi đắp (bất hợp pháp) trên Biển Đông.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis lập tức bác bỏ yêu cầu của Dương Khiết Trì: Washington không quan tâm, Mỹ đang hành động theo luật pháp quốc tế và bảo vệ quyền tự do hàng hải của mình cũng như các nước khác trên Biển Đông.
Về vấn đề Đài Loan, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tuyên bố Bắc Kinh sẽ bảo vệ yêu sách của mình với hòn đảo này “bằng mọi giá”.
Nhưng cả Ngụy Phượng Hòa lẫn James Mattis đều nhất trí rằng, hai bên cần phải giảm căng thẳng quân sự Trung – Mỹ để tránh những xung đột không chủ định;
Trong khi Mike Pompeo nói rất ít về thương mại khi họp báo, Dương Khiết Trì bày tỏ hy vọng 2 bên sẽ tìm thấy một giải pháp có thể chấp nhận được, trước khi bàn tiếp các vấn đề đường dài.
Ông Ngụy Phượng Hòa được dẫn lời nói rằng:
“Hợp tác là lựa chọn duy nhất cho chúng ta. Đối đầu hay xung đột giữa quân đội hai nước sẽ là thảm họa cho tất cả chúng ta.”
Tướng James Mattis đáp lời: “Cạnh tranh không có nghĩa là thù địch, cũng không phải nó dẫn đến xung đột.”
Yun Sun, một chuyên gia Trung Quốc tại Trung tâm Stimson bình luận, Trung Nam Hải không chắc chắn việc Donald Trump có thật sự muốn rút khỏi một thỏa thuận thương mại hay không, nhưng hy vọng hậu bầu cử giữa kỳ, Tổng thống Mỹ có cách tiếp cận thỏa hiệp.
Ưu tiên hàng đầu của Trung Quốc hiện nay là ổn định quan hệ Trung – Mỹ.