“Nếu Trung Quốc muốn tránh một cuộc chiến tranh lạnh toàn diện với Mỹ và các đối tác của Mỹ thì nước này phải thay đổi căn bản cách cư xử”.
Tấn công dồn dập
Theo kế hoạch, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có cuộc gặp mặt ăn tối vào ngày 1/12 tới tại Argentina, sau khi bế mạc hội nghị thượng đỉnh G20. Cả Bắc Kinh và Washington đã xác nhận cuộc gặp này.
Đây cũng là địa điểm mà giới chức Mỹ và Trung Quốc sẽ tiến hành đàm phán thương mại nhằm mục tiêu đảm bảo cuộc đối thoại có tác động trực tiếp tới cuộc gặp thượng đỉnh. Đây cũng sẽ lần đầu tiên vòng đối thoại thương mại song phương giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này được tiến hành ở một nước thứ ba.
Ngay từ lúc này, Mỹ tiếp tục các đợt “tấn công” mới nhằm vào Trung Quốc khi mới đây Báo cáo thường niên của Ủy ban Kinh tế-An ninh Mỹ và Trung Quốc, được đệ trình lên Quốc hội, kêu gọi các nhà lập pháp mở rộng các biện pháp nhằm chống lại “sự bành trướng toàn cầu” của Trung Quốc. Ủy ban này tư vấn cho Quốc hội Mỹ về các vấn đề an ninh quốc gia, cũng như quan hệ thương mại và kinh tế với Trung Quốc.
Theo nhóm tác giả bản báo cáo, điều này đe dọa an ninh quốc gia và lợi ích kinh tế của Mỹ, các nước đồng minh và đối tác của Washington. Bản báo cáo dày 525 lưu ý Trung Quốc tìm cách thay đổi trật tự thế giới toàn cầu để tạo thuận lợi cho việc thúc đẩy lợi ích của mình. Ủy ban đề xuất Quốc hội Mỹ quan tâm đặc biệt điều tra tác động của vấn đề Trung Quốc mở rộng tiếp cận với các quốc gia và khu vực dọc theo “Vành đai và Con đường” để đảm bảo an ninh của Mỹ.
Ủy ban cũng kiến nghị Quốc hội Mỹ thành lập một quỹ hỗ trợ các nước, mà theo các tác giả tài liệu, được “nhắm đến như mục tiêu” hoặc dễ bị tổn thương dưới áp lực kinh tế, ngoại giao của Trung Quốc, đặc biệt là giúp đỡ các nước trong khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương trong các lĩnh vực cung cấp truyền thông kỹ thuật số, cơ sở hạ tầng và tiếp cận các nguồn năng lượng.
Bản báo cáo này bị rò rỉ cho báo chí ngay sau khi Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence trong cuộc phỏng vấn với tờ báo Washington Post tuyên bố Mỹ sẵn sàng cho một cuộc chiến tranh lạnh toàn diện với Trung Quốc.
Theo tờ Bưu điện Washington, Phó Tổng thống Pence cho rằng “nếu Trung Quốc muốn tránh một cuộc chiến tranh lạnh toàn diện với Mỹ và các đối tác của Mỹ thì nước này phải thay đổi căn bản cách cư xử của mình”, đồng thời nhận định “điều này phần lớn sẽ phụ thuộc vào diễn tiến ở Argentina”.
 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (ngoài cùng bên trái) và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence (ngoài cùng bên phải) tại Hội nghị cấp cao APEC vừa diễn ra tại Papua New Guinea |
Mới đây, một bức thư của 2 thượng nghị sĩ được gửi tới Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis cũng gây sự chú ý của dư luận. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio và Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chris Koons cho rằng việc Trung Quốc giành quyền kiểm soát khu cảng container Doral trên Biển Đỏ có thể làm tăng thêm ảnh hưởng của Trung Quốc ở Đông Phi. Họ bày tỏ lo ngại điều đó sẽ đe dọa lợi ích kinh tế và an ninh của Mỹ.
Tư lệnh Thủy quân Lục chiến Mỹ, Tư lệnh Bộ Tư lệnh châu Phi của quân đội Mỹ Thomas Waldhauser cũng đã cảnh báo Quốc hội Mỹ cách đây vài tháng rằng quân đội Mỹ có thể phải đối mặt với những hậu quả “nghiêm trọng” nếu Trung Quốc nắm quyền kiểm soát cảng ở Djibouti.
Quyết tâm chơi rắn
Bắc Kinh coi những cáo buộc trên của Mỹ là vô căn cứ và thiên vị, là nỗ lực nhằm can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc. Giới chuyên gia Trung Quốc cho rằng logic mà Ủy ban Kinh tế-An ninh Mỹ và Trung Quốc đưa ra là thiếu sót, là thái độ sai lầm của người phương Tây. Theo đó, bất kể những gì Trung Quốc đang làm đều được giải thích ở phương Tây như một kế hoạch xảo quyệt.
Theo giới phân tích Trung Quốc, ý định ban đầu của Trung Quốc thúc đẩy chương trình “Vành đai và Con đường” là do năng lực dư thừa trong nước, đặc biệt là trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng. Lĩnh vực này ở Trung Quốc gần như đã bão hòa và tiềm năng xây dựng cơ sở hạ tầng rất mạnh, vì vậy Trung Quốc hy vọng xuất khẩu năng lực xây dựng của mình sang các nước khác.
Một chuyên gia Trung Quốc tuyên bố: “Công suất dư thừa trong nước của Trung Quốc chính là điều mà hầu hết các nước đang phát triển cần đến. Nếu một số quốc gia không có đủ tiền, Trung Quốc cũng có thể cho vay. Đây là một chiến lược có lợi cho Trung Quốc và cả thế giới”.
Từ phía Nga, chuyên gia Mikhail Belyaev của tổ chức RISI cho rằng cuộc tấn công thông tin này của Mỹ là nỗ lực cho thế giới thấy Trung Quốc đang thiết lập một trật tự thế giới mới, và Mỹ được cho là đang đóng vai trò “cứu tinh” thế giới.
Theo chuyên gia Nga, điều gì thực sự ẩn sau việc tạo áp lực đối với Trung Quốc là sự phát triển của Trung Quốc. Việc Bắc Kinh đang phát triển với tốc độ rất cao, không che giấu ý định truyền bá ảnh hưởng của mình ra thế giới gây ra mối quan ngại nghiêm trọng cho Mỹ.
|
| Mỹ không có dấu hiệu xuống thang trong cuộc đấu thương mại với Trung Quốc |
Bằng cuộc chiến thông tin này, Mỹ đang cố gắng lập ra một loại quỹ nào đó để chống lại cuộc tấn công của Trung Quốc trong lĩnh vực tài chính và cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, chuyên gia Nga cho rằng Mỹ đã mất khả năng gây ảnh hưởng vô điều kiện đối với các hành động của Bắc Kinh vì Trung Quốc đã tăng cường tiềm năng phát triển trong những năm gần đây.
Việc Trung Quốc chiếm một trong những vị trí hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ cao và tài chính có lẽ buộc Mỹ phải chấp nhận thực tế chuyển sang vị trí quan hệ đối tác bình đẳng với Trung Quốc, đánh mất vị trí thống trị và lùi xuống đóng vai trò thứ hai.
Đánh giá về khả năng thỏa hiệp giữa Mỹ và Trung Quốc, trang The National Interest của Mỹ đã dẫn ra nhiều minh chứng cho thấy Washington kiên quyết gia tăng sức ép còn Trung Quốc dường như chỉ “hứa suông”.
 |
| Mỹ quyết tâm nhưng có đủ sức chống lại tất cả? |
Theo đó, cả Chủ tịch Tập Cận Bình và Phó Chủ tịch Vương Kỳ Sơn gần đây đã ám chỉ rằng họ muốn nói chuyện với người Mỹ và ông Tập Cận Bình đã tái khẳng định cam kết của Bắc Kinh về một “nền kinh tế thế giới mở”.
Tuy nhiên, ông Dan DiMicco, cố vấn thương mại của Tổng thống Trump, khẳng đinh: “Thật không may, chúng ta đã nghe thấy điều đó từ Bắc Kinh hàng trăm lần rồi và không có gì thay đổi cả”. Ông DiMiccco khẳng định như vậy trong bài viết trên mạng MarketWatch có tiêu đề “Trung Quốc luôn hứa ngừng gian lận thương mại, nhưng chẳng bao giờ thực hiện”.
Theo giới phân tích Mỹ, nhà lãnh đạo Trung Quốc rõ ràng tin vào khả năng thống trị nền kinh tế và các thị trường, sẽ không mặc cả bất kỳ thành phần nào có trong tầm nhìn “Giấc mơ Trung Hoa”.
The National Interest đánh giá quan điểm không thỏa hiệp của Phó Tổng thống Mike Pence có thể khiến các nhà lãnh đạo Trung Quốc tin về sự nghiêm túc trong cách giải quyết của Mỹ và sẽ không thể trụ vững trước một cuộc chiến lâu dài với một Washington đầy quyết tâm.
Tờ báo Mỹ kết luận, hướng đi này có thể khiến nhiều người cảm thấy không hài lòng, nhưng nó có thể khiến người Trung Quốc phải e ngại. Vì thế vào thời điểm này, không thỏa hiệp với Trung Quốc sẽ là cách tốt nhất đối với Mỹ.
Thật đúng là Trung Quốc có “vỏ quýt dày” thì Mỹ cũng có “móng tay nhọn”!