Đằng sau thỏa thuận “đình chiến” khiến đôi bên đều hài lòng vẫn là lời đe dọa cứng rắn, rằng Trung Quốc sẽ lĩnh đòn đau nếu họ không thỏa mãn được các điều kiện của Mỹ.
Bữa tối được cả thế giới ngóng chờ của hai nhà lãnh đạo Donald Trump và Tập Cận Bình. Ảnh: Reuters.
Ông Trump ca ngợi “thỏa thuận tuyệt vời” với Trung Quốc
Hôm 1/12 vừa qua, lãnh đạo hai nước Mỹ – Trung Quốc đã đạt được đồng thuận về thỏa thuận “đình chiến” tạm thời trong cuộc chiến thương mại kéo dài trong nhiều tháng qua, sau 2,5 giờ thảo luận trong bữa tối làm việc bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 Argentina.
Cụ thể, ông Trump đã đồng ý hoãn quyết định tăng mức thuế lên 25% đối với 200 tỉ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trong vòng 90 ngày (kể từ ngày 1/1/2019) để hai bên tiếp tục thương lượng. Số hàng hóa này vốn đang phải chịu mức thuế 10%.
“Cuộc gặp này thật sự rất tuyệt vời và hiệu quả, nó mang đến những tiềm năng bất tận cho cả hai nước Mỹ và Trung Quốc”, ông Trump phát biểu trước khi lên đường trở về Mỹ. “Tôi rất vinh dự khi được gặp gỡ và trao đổi với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình”, ông Trump nói.
Trả lời câu hỏi của báo giới trước khi bước lên chiếc máy bay Không Lực Một, ông Trump cho biết: “Đó là một thỏa thuận rất tuyệt vời. Tôi đã tạm hoãn lại việc áp thuế bổ sung. Trung Quốc sẽ mở cửa, và có thể được loại bỏ khoản thuế [nhập khẩu] hiện tại. Trung Quốc sẽ mua vào thật nhiều hàng hóa của chúng ta”.
Được biết, ông Trump đạt được thỏa thuận với Bắc Kinh ngay sau khi giành được “thắng lợi” đáng kể tại G20, khi các nước tham gia nhất trí cải tổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Ông Trump thường xuyên có những ý kiến phê bình và chỉ trích cách hoạt động của tổ chức này.
Trung Quốc chủ trương “một điều nhịn, chín điều lành”?
Thông cáo chính thức của Nhà Trắng đã xác nhận các điều khoản nhượng bộ của Trung Quốc:
“Tuy chưa kí kết thỏa thuận, nhưng Trung Quốc sẽ đồng ý mua một số lượng đáng kể các sản phẩm nông nghiệp, năng lượng, và các mặt hàng khác của Mỹ nhằm cân bằng cán cân thương mại giữa hai nước.
Phía Trung Quốc đã đồng ý bắt đầu nhập các sản phẩm nông nghiệp từ những người nông dân Mỹ ngay lập tức”.
Lãnh đạo hai nước cũng nhất trí sẽ tổ chức các cuộc đàm phán về vấn đề thay đổi cơ cấu trong các lĩnh vực chuyển giao công nghệ, bảo vệ sở hữu trí tuệ, hàng rào phi thuế quan, an ninh mạng, dịch vụ và nông nghiệp, Nhà Trắng cho biết.
Bên cạnh đó, Nhà Trắng cũng tiết lộ rằng phía Bắc Kinh đã đồng ý thông qua một số thỏa thuận mà nước này từng từ chối trước đây, ví dụ như việc chấp thuận để công ty Qualcomm của Mỹ mua lại hãng bán dẫn Hà Lan NXP Semiconductors. Đây là thương vụ tưởng chừng đã “đổ bể” chỉ vì cái lắc đầu cứng rắn của Bắc Kinh.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng đồng ý tham gia cuộc chiến thuốc phiện với Mỹ, khi ông Tập đồng ý đưa fentanyl vào diện bị kiểm soát. Điều này có nghĩa là những người buôn bán fentanyl cho Mỹ sẽ phải chịu hình phạt tối đa, chiểu theo luật pháp của Trung Quốc.
Phía Nhà Trắng đã ca ngợi quyết định trên của ông Tập là “hành động nhân đạo tuyệt vời”.
Tối hậu thư của Mỹ
Theo yêu cầu của phía Mỹ, sự “chuyển giao và chuyển đổi” này buộc phải hoàn thành trong vòng 90 ngày tới.
Như vậy, phía sau thỏa thuận “đình chiến” tạm thời mà hai ông Trump-Tập vừa đạt được vẫn là tối hậu thư và lời cảnh cáo cứng rắn của Mỹ: Nếu phía Trung Quốc không thể thỏa mãn các điều kiện này, thì mức thuế 25% sẽ tiếp tục được áp dụng như lời đe dọa trước đó của ông Trump.
Hành trình trước mắt không hề dễ dàng, nhưng cũng như ông Trump, phía Bắc Kinh cũng tỏ ra lạc quan hơn về triển vọng giải quyết những bất đồng giữa hai nước trong cuộc thương chiến dai dẳng.
Ông Vương Nghị, Ngoại trưởng kiêm Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Vương Nghị, cho biết cuộc đàm phán giữa hai bên đã diễn ra trong không khí thân thiện và thẳng thắn. Hai bên đã cam kết sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán song phương vào thời điểm thích hợp.
“Cuộc thảo luận về các vấn đề kinh tế và thương mại [giữa hai nước] diễn ra trong không khí lạc quan và mang tính xây dựng. Người đứng đầu hai nước đã đồng thuận tạm ngừng tăng mức thuế nhập khẩu nhằm vào đối phương”, ông Vương nói.
“Trung Quốc sẵn sàng tăng cường nhập khẩu nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường và người dân trong nước, trong đó gồm các sản phẩm từ Mỹ, để từng bước cân bằng cán cân thương mại giữa hai nước.
Hai bên đã nhất trí cùng mở cửa thị trường với đối phương, và những mối bận tâm của Mỹ sẽ được tháo gỡ dần dần khi Trung Quốc tiến hành vòng cải cách mới”, ông Vương phát biểu.