Đình chiến thương mại chưa lâu, Tổng thống Mỹ đã bất ngờ tìm cách đe dọa Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố để ngỏ khả năng gia hạn thỏa thuận đình chiến thương mại 90 ngày với Trung Quốc, đồng thời cảnh báo có thể quay lại đánh thuế hàng hóa Trung Quốc nếu không giải quyết được bất đồng.
Tổng thống Trump ngày 4/12 bày tỏ ý đồ trên bằng một tweet như cách ông thường sử dụng.
Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết, đội ngũ cố vấn thương mại của ông do Đại diện thương mại Robert Lighthizer dẫn đầu sẽ xác định xem liệu một “thỏa thuận thực sự” với Trung Quốc có thể hay không.
“Nếu có thể, mọi chuyện sẽ suôn sẻ. Ngược lại nếu không, thì hãy nhớ, tôi là Người Đánh Thuế [Tariff Man -ND]”, ông Trump viết trên Twitter.
Ông Trump cũng viết trên Twitter: “Khi mọi người hoặc các nước đến để tấn công sự thịnh vượng của đất nước chúng ta, chúng ta muốn họ phải trả tiền cho đặc ân đó. Đó sẽ luôn là cách tốt nhất để tối đa hóa sức mạnh kinh tế của chúng ta. Chúng ta hiện có được hàng tỷ USD tiền thuế. Hãy làm nước Mỹ giàu có trở lại”.
“Các cuộc đàm phán với Trung Quốc đã bắt đầu. Nếu khi được gia hạn, các cuộc đàm phán đó sẽ chấm dứt sau 90 ngày kể từ ngày chúng ta có bữa tiệc tối vô cùng ấm áp với Chủ tịch (Trung Quốc) Tập Cận Bình ở Argentina (hôm 1/12) – ông viết.
Đáng nói là quãng thời gian 90 ngày mà ông Trump đề cập không hề xuất hiện trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc.
Truyền thông Trung Quốc đưa tin về sự kiện này khiến người xem hiểu là sẽ không có thêm các biện pháp thuế quan nào khác từ Mỹ trong lúc đàm phán tiếp tục.
Thông báo mà Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra rất ngắn gọn: “Hai bên đồng ý sẽ không áp đặt thêm các hàng rào thuế quan mới”.
Các điều kiện mà Mỹ và Trung Quốc đưa ra với bên còn lại cũng khó thuyết phục nhau chỉ qua một lần gặp gỡ.
Theo thông báo từ phía Mỹ, điều kiện để không tiếp tục áp thuế bao gồm việc chính phủ Trung Quốc phải ngay lập tức mua một lượng không xác định nhưng “rất đáng kể” hàng hóa Mỹ.
Thông báo này cho biết Bắc Kinh sẽ mua “các sản phẩm nông nghiệp, năng lượng, công nghiệp và các sản phẩm khác từ Mỹ để giảm sự mất cân bằng thương mại giữa hai nước”.
Washington cũng tuyên bố chính phủ Trung Quốc đã “đồng ý sẽ mua các sản phẩm nông nghiệp của nông dân Mỹ ngay lập tức”.
Nhưng Trung Quốc tiếp tục không hề đưa ra thông tin nào xác nhận điều này, Bắc Kinh chỉ khẳng định hai bên muốn đạt được “một thỏa thuận chắc chắn và có lợi cho cả hai phía”.
Trên CNN, bà Bonnie Glaser, chuyên gia về Trung Quốc ở Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận xét những khác biệt này cho thấy “có rất nhiều chỗ cho sự hiểu lầm” trong thỏa thuận giữa ông Donald Trump và ông Tập Cận Bình ở Argentina. Chắc hẳn sẽ “có rất nhiều sự không chắc chắn về kết quả của những thỏa thuận này”.
Bà Glaser cho rằng việc lược bớt thông tin trên truyền thông Trung Quốc là điều dễ hiểu vì chính phủ nước này không muốn thông báo cho người dân trong nước về việc nhượng bộ trước những yêu cầu của Mỹ.
Trưởng nhóm chuyên gia phân tích chính trị của Evercore ISI, Terry Haines có đánh giá khác về thỏa thuận tại cuộc gặp Trump – Tập. Ông nói đây là “một kết quả tích cực đối với thị trường trong ngắn hạn, song chưa phải là một ‘lệnh ngừng bắn’ đúng như một số người mong đợi”.
Theo ông, kết quả cuộc gặp đã cho phép cả hai bên cùng ca ngợi đây là một chiến thắng trong khi không giải quyết được các bất đồng căn bản giữa họ.
Trung Quốc nhận được một lời hứa hẹn trì hoãn tăng thuế, và Mỹ nhận được cam kết tăng mua nông sản, và duy trì đòn bẩy thúc đẩy thay đổi cấu trúc nền kinh tế Trung Quốc hơn nữa.