Sau một thời gian tiến hành đánh giá thử nghiệm ngoài thao trường, tại các địa bàn tác chiến khác nhau, Bộ Quốc phòng Trung Quốc (27/12/2018) chính thức xác nhận việc quân đội nước này chính thức đưa vào sử dụng xe tăng hạng nhẹ Type 15.
Thông số kỹ thuật của xe tăng Type 15
Xe tăng Type 15 đã xuất hiện trong một buổi triển lãm ở Bắc Kinh vào tháng 11/2018, tuy nhiên Bộ Quốc phòng Trung Quốc mới chỉ xác nhận việc triển khai loại khí tài này.
Type 15 hay còn được gọi bằng cái tên ZTQ-15 với phiên bản xuất khẩu mang định danh VT5 được Trung Quốc phân hạng là xe tăng chiến đấu chủ lực hạng nhẹ. Chiếc chiến xa với cách phân loại độc đáo này được xem như phiên bản đơn giản hóa của Type 96A bằng việc giảm cỡ nòng pháo chính cũng như loại bỏ bớt giáp bảo vệ. Xe tăng ZTQ-15 có trọng lượng khoảng 35 tấn, tương đương với Type 59, được lắp động cơ diesel tăng áp công suất 600 mã lực, cho vận tốc tối đa 70 km/h, tầm hoạt động 400 km. Khả năng cơ động của ZTQ-15 khá đáng nể khi leo được dốc 60%, vượt vật cản cao 0,8 m, vượt hào rộng 2,5 m và lội nước sâu 1 m. Đặc biệt hệ thống treo của nó thay đổi được độ cao, tức là giúp xe tăng có thể “quỳ”. Vũ khí chính của xe tăng Type 15 là pháo nòng xoắn cỡ 105 mm với hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại, bao gồm kính ngắm toàn cảnh có cả kênh nhìn đêm và đo xa laser. Đạn xuyên lõi tungsten bắn đi từ pháo chính 105 mm của Type 15 đâm thủng được 500 mm giáp đồng nhất khi bắn từ cự ly 1.500 m, ngoài ra khẩu pháo này còn phóng được tên lửa chống tăng qua nòng.
Nhiều người nhận định rằng, Type 15 có thể được trang bị hệ thống nạp đạn tự động nhằm cắt giảm nhân sự bên trong buồng lái. Động cơ sử dụng nhiên liệu diesel nhằm giúp nó hoạt động tốt hơn tại các vùng núi cao thiếu oxy. Type 15 sử dụng hệ thống kiểm soát hỏa lực hiện đại bao gồm thiết bị dẫn đường bằng laser, máy tính đường đạn, cảm biến sức gió, kính ngắm hồng ngoại và ống kính nhìn toàn cảnh cho chỉ huy. Giáp bảo vệ của Type 15 bao gồm giáp hộp thường NERA trên tháp pháo và giáp phản ứng nổ ERA bên hông. Lớp giáp này giúp kíp lái an toàn trước các loại đạn xuyên cỡ 23 – 30 mm cũng như mảnh bom, pháo, tuy nhiên chống lại được vũ khí chống tăng hạng nặng.
Theo các chuyên gia quân sự, xe tăng này có thể được triển khai và dễ dàng hoạt động ở các khu vực nhạy cảm như Tây Tạng và biên giới Ấn Độ. Ban đầu những xe tăng chiến đấu chủ lực hạng nhẹ này được nhận định là sẽ trang bị riêng cho các sư đoàn sơn cước hoạt động trên vùng núi cao địa hình hiểm trở mà loại Type 96 hay Type 99 nặng nề khó phát huy tác dụng. Tuy nhiên hiện nay Trung Quốc còn tiến tới trang bị xe tăng ZTQ-15 cho các đơn vị lính thủy đánh bộ, bất chấp việc nó không thể bơi như xe tăng lội nước ZTD-05. Tuy vậy việc biên chế Type 15 cho lính thủy đánh bộ cũng không phải là bất hợp lý, khi lực lượng này không chỉ đưa xe tăng vào bờ theo hình thức cho phương tiện tự bơi từ tàu đổ bộ mà còn thông qua trung gian là tàu đệm khí.
Giới chuyên gia nhận định Type 15 là một mẫu tăng có hỏa lực mạnh và bọc giáp tốt, tuy vậy, khả năng hoạt động ở khu vực núi cao của nó như thế nào vẫn chưa được kiểm chứng.Do trọng lượng nhẹ, Type-15 có khả năng cơ động tốt trên những khu vực mà xe tăng chiến đấu chủ lực khó tiếp cận. Ngoài ra, nó đã được tối ưu hóa để thích nghi với những khu vực núi cao, nơi có không khí loãng khiến động cơ bị mất sức mạnh. Ví dụ xe tăng T-72 và T-90 của Ấn Độ không thể hoạt động được ở khu vực núi cao gần Tây Tạng. Các nhà phân tích quân sự cho biết xe tăng này có thể được triển khai nhanh chóng đến các khu vực nhạy cảm như Tây Tạng và khu vực biên giới cao nguyên nếu xảy ra xung đột. Trong khi đó, chuyên gia Tống Trung Bình của Trung Quốc đánh giá Type 15 cao hơn về khả năng bảo vệ và cơ động so với loại Type 62 (động cơ 500 mã lực, pháo chính 85 mm) mà quân đội đang sử dụng. Tuy nhiên ông Tống Trung Bình cho rằng, loại xe tăng thế hệ mới vẫn còn một số thiết bị quan trọng cần phải nâng cấp.
Trong khi đó, trang tin Đông Phương của Trung Quốc (20/12/2018) cho biết, xe tăng Type-15 được coi là một trọng điểm trang bị của lục quân cùng với Type-99A. Nó được trang bị pháo cỡ nòng 105mm có thể bắn xuyên thủng vỏ giáp của tất cả các loại xe tăng chủ lực hiện trong trang bị của mọi quốc gia ở phía Nam và Tây Nam Trung Quốc. Type-15 được coi là “cột mốc mới trong việc phát triển tin học hóa lục quân Trung Quốc; là một trang bị trọng điểm mới sau loại xe tăng chủ lực Type-99A”, có hệ thống tin học mới nhất cực mạnh và khả năng cảm nhận môi trường. Trong xe được trang bị hệ thống tin học hóa mới nhất dùng trong cấp lữ đoàn trở xuống; xung quanh tháp pháo được gắn các tế bào quang điện và các thiết bị trinh sát thông minh đồng bộ với hệ thống trinh sát chiến trường. Type-15 vừa là điểm trinh sát vừa là điểm hỏa lực; có khả năng “cơ động trước địch, phát hiện địch trước, nổ súng đánh trước”. “Trọng lượng Type-15 chỉ 35 tấn, nhưng hệ thống phòng ngự khá ưu việt, trong khoảng cách giao chiến thông thường có thể bắn trực tiếp bắn đạn xuyên giáp hạ được các loại xe tăng đang có trong biên chế của các nước lân cận”.
Ngay sau khi biên chế cho quân đội, Trung Quốc đã điều Type tập trận sát biên giới Việt Nam
Theo trang tin Thanh niên Trung Quốc, Tập đoàn quân 75 lục quân thuộc Bộ Tư lệnh chiến trường miền Nam vừa tiến hành diễn tập thực binh tại phía Đông tỉnh Vân Nam với chủ đề là mô phỏng đối đầu trực diện giữa quân đội Trung Quốc và “quân đội nước láng giềng X”.
Tại cuộc diễn tập này, Trung Quốc lần đầu tiên huy động xe tăng Type-15 tham gia huấn luyện đối kháng. Tờ Thanh niên Trung Quốc cho rằng đây là lực lượng chủ lực của lực lượng lục quân cơ giới hóa ở phía Nam, sự xuất hiện của tăng Type-15 cho thấy lục quân Trung Quốc đã tiến thêm một bước trên con đường chuyển sang cơ giới hóa, tin học hóa. Được biết, tham gia cuộc diễn tập này có 2 lữ đoàn hợp thành hạng nặng trực thuộc Tập đoàn quân 75. Trọng điểm của cuộc diễn tập là nghiên cứu tìm kiếm việc “lữ đoàn hợp thành làm thế nào nhanh chóng và chính xác nắm được thông tin chiến trường; làm thế nào phối hợp hiệp đồng chỉ huy từ nhiều mạng; làm thế nào sử dụng hỏa lực khoa học và hiệu quả cao; rèn luyện năng lực hiệp đồng tác chiến nhiều binh chủng trong điều kiện thực chiến”. Trang Thanh niên Trung Quốc nhận định, năm 2018 là năm mở đầu cục diện cải cách quân đội Trung Quốc, các đơn vị đang nỗ lực tiếp nhận trang bị mới, chuyển sang hình thức biên chế mới, thích ứng với tác chiến cơ giới hóa trong điều kiện tin học hóa. Điều đó cho thấy cuộc diễn tập hợp thành đối kháng này trở nên cực kỳ quan trọng.
Ngoài loại xe tăng hạng nhẹ Type-15 lần đầu tiên đưa vào sử dụng huấn luyện diễn tập; tham gia cuộc tập trận này còn có các loại xe tăng chủ lực Type-96, Type-96A, xe bọc thép chở quân T-86A, T-04, pháo tự hành 07A, máy bay không người lái và pháo phản lực loại mới. Những vũ khí trang bị này thể hiện kết cấu trang bị chính của lữ đoàn lục quân cơ giới hóa Trung Quốc; cuộc diễn tập thể hiện mức độ cơ giới hóa cao của lữ đoàn lục quân Trung Quốc hiện nay.
Tập đoàn quân 75 lục quân hiện trong biên chế của Bộ Tư lệnh chiến trường miền Nam, được thành lập tháng 4/2017 trên cơ sở Tập đoàn quân 41 của Quân khu Quảng Châu và một phần Tập đoàn quân 14 của Quân khu Thành Đô. Sở chỉ huy đóng tại ngoại ô Côn Minh, Vân Nam.