Hải quân Mỹ mới đây đã có những động thái thách thức nguyên tắc “Một Trung Quốc” bằng cách cho tàu chiến đi qua eo biển Đài Loan, đồng thời tuyên bố đây là hoạt động khẳng định quyền tự do đi lại trên biển.
Sau khi đã áp sát quân đảo Hoàng Sa trên Biển Đông vào đầu tháng này, tàu chiến mang tên lửa USS McCampbell vào ngày 24/1 đã cùng với tàu chở dầu USNS Walter S. Diehl đi qua eo biển Đài Loan. Hải quân Mỹ cho biết đây là hoạt động “thường nhật” của các tàu quân sự.
“Việc các tàu chiến đi qua eo biển Đài Loan là nhằm khẳng định Hoa Kỳ cam kết đảm bảo sự tự do của các vùng biển thuộc Châu Á – Thái Bình Dương”, thiếu tá Tim Gorman, một phát ngôn viên của Hải quân Mỹ cho biết. “Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục đi lại trên không, trên biển và hoạt động ở bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép”.
Bộ Quốc phòng Đài Loan cũng đã xác nhận sự hiện diện của các tàu chiến Mỹ, đồng thời khẳng định rằng không quân Trung Quốc vẫn tiếp tục bay trên khu vực này trong hai ngày liên tiếp. Cụ thể, các oanh tạc cơ H-6 và máy bay cảnh báo sớm KJ-500 cùng nhiều loại phi cơ quân sự khác đã bị phát hiện bay trên khu vực eo biển Ba Sĩ ở phía Nam đảo Đài Loan.
Trước đó một ngày, Trung Quốc được cho là đã triển khai “nhiều loại máy bay quân sự”, trong đó có 1 máy bay tiêm kích Su-30 và máy bay vận tải Y-8 tại khu vực nêu trên. Đáp lại, Đài Loan đã cho triển khai máy bay chiến đấu và tàu do thám tới đây.
Đây là lần đầu tiên tàu chiến Mỹ được xác nhận xuất hiện tại eo biển Đài Loan trong năm nay, và là lần thứ tư tàu Mỹ đi qua khu vực này kể từ tháng 10 năm ngoái tới nay, thời điểm căng thẳng thương mại giữa hai nước đã đạt đến đỉnh điểm.
Mặc dù Trung Quốc vẫn chưa có bình luận nào về lần xuất hiện mới nhất của tàu Mỹ, song trong quá khứ Bắc Kinh đã từng bày tỏ quan ngại trước những hoạt động này của Mỹ, đồng thời liên tục yêu cầu Washington tôn trọng nguyên tắc “Một Trung Quốc” có nội dung coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc.
“Việc không tôn trọng nguyên tắc “Một Trung Quốc” sẽ khiến tình hình ở hai bên bờ eo biển Đài Loan trở nên căng thẳng và hỗn loạn”, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cảnh báo vào đầu năm nay. “Chúng tôi không từ bỏ việc sử dụng vũ lực và luôn có lựa chọn để thực hiện mọi biện pháp cần thiết”.
“Nếu bất kỳ ai muốn chia cắt Đài Loan khỏi Trung Quốc, quân đội chúng tôi sẽ bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ bằng mọi giá”, Thượng tướng Lý Tác Thành, người đứng đầu Ủy ban Quân sự Trung ương Trung Quốc đã nói với Đô đốc John Richardson, Chủ nhiệm Tác chiến Hải quân Mỹ, như vậy khi quan chức người Mỹ đến thăm Trung Quốc vào đầu tháng này.